Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Rusthuis "De Wartburg" begonnen als weeshuis

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Rusthuis "De Wartburg" begonnen als weeshuis

Lutherse stichting 140 jaar oud

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

UTRECHT — Vandaag is het 140 jaar geleden dat het „Wees-, Oudemannen- en Vrouwenhuis van de Evangelische-Lutherse gemeente binnen Utrecht" werd gesticht. Op 10 januari 1841 schonk de suikerfabrikant J. P. Dorsselen het gebouw Domplein 6 aan de Lutherse gemeente. Hij verbond hieraan de bepaling dat ieder jaar de stichtingsdatum herdacht moet worden. De bewoners moesten dan getrakteerd worden op , „capucijners en rijst in zoete melk gekookt". Dat gebeurt tot op de dag van vandaag nog.

Het jubileum is voor het bestuur, oftewel college van regenten, van het huidige rusthuis ,,De Wartburg" aanleiding geweest een gedenkboekje uit '. te geven onder de titel ,,Bescherming aan de jeugd en rust aan d'ouderdom". Dit is een regel uit een gedicht dat F. B. Ader dichtte bij de opening van het eerste huis in 1841.

Om de geschiedenis nieuw leven in te blazen is onder anderen ds. C. Ch. G. Visser, Luthers emeritus-predikant en geestelijk verzorger van „De Wartburg" in het verleden gedoken. Behalve Dorsselen ijverde al voor 1841 de Lutherse predikant J. Decker Zimmerman voor een „Wees- en oudeliedenhuis".

Proveniershuis

Hiermee was de Lutherse gemeente te Utrecht de derde die zich ontfermde over zowel het jonge als het oude geslacht. Er bestonden al de Verenigde Gods— en Gasthuizen en ook de Hervormde kerk had sinds 1759 een ,,oudemannenhuis". Daarbij was in die tijd de Lutherse kerk met 1400 zielen na de Roomse en de Hervormde Kerk de grootste kerkgemeenschap in Utrecht.

Dat het geen armenhuis was maar een zogenaamd proveniershuis blijkt uit het feit dat de bewoners minstens 500 gulden moesten betalen om een plaatsje in het oudeliedenhuis te krijgen. Een niet gering bedrag voor die dagen waarbij men moet bedenken dat de Luthers* gemeente uit welgestelde mensien bestond.

Volgens directeur van „De Wartburg", de heer T. Duhen, is daar nu nog iets van terug te vindeni „Alhoewel nog maar ongeveer de helft van de bewoners Luthers is, vind je hier vooral de mensen uit de middenstand. Niet die uit arbeidersmilieus".

Weeshuis

,,Oorspronkelijk was het de bedoeling van de gevormde stichting alleen een weeshuis te exploiteren. Omdat men dit stimuleerde waren er in 1871 veertien weeskinderen en slechts een bejaarde. Na het overlijden van deze man bestond er alleen'nog maar een weeshuis.

De diakonie van de Lutherse kerk betreurde deze gang van zaken. Zij begon in 1898 een apart oudemannen- en vrouwenhuis tian de Lange Nieuwstraat 66. De bepaling van 500 gulden verviel. Financieel kon men dit echter niet bolwerken en in 1915 nam de stichting van het weeshuis het oudeliedenhuis over.

Het weeshuis aan het Domplein is in 1921 verkocht. Het nieuwe weeshuis Wolther Heukelslaan 42 werd in 1957 opgeheven.

Nieuwbouw

Voor de oudelieden, inmiddels ouden van dagen geworden, begon men in het begin van de tweede wereldoorlog 'aan een nieuw tehuis aan de Kennedylaan. Het ontwerp is van architekt Wentink. Voor die tijd was het een van de modernste huizen in Nederland. De kapel is nog steeds in bezit van „De Wartburg" en wordt zondags ,,uitgeleend" aan de Lutherse gemeente voor de wekelijkse dienst.

Het huis werd in de oorlog maar korte tijd bewoond. De Duitsers vorderden het pand in 1943 en pas in 1946 keerden de bewoners terug.

Het huis bood plaats aan 65 personen. Daarvan werden er twaafrdoor de diakonie van de Lutherse kerk onderhouden terwijl de andere personen betalende gasten waren. Tussen deze twee groepen was een scherp onderscheid. Lang niet altijd bevorderlijk voor de sfeer. Men at gescheiden, men recreëerde apart en ga zo maar door.

Vanwege de hoeveelheid aanmeldingen en wegens ruimtegebrek bezat de stichting ook nog een dependance van 1958 tot 1971 aan de Maliebaan. In 1971 is het rusthuis uitgebreid tot 148 bedden.

Tentoonstelling

Er bestaat een wachtlijst. Bedden blijven in een bejaardenhuis nooit lang onbeslapen. Er werken 90 personeelsleden waaronder erg veel part-timers. ,,De Wartburg" staat open voor zowel leden van de Lutherse kerk alsook van andere kerkgenootschappen en eventueel onkerkelijken. Men wordt bij de opname wel op het Lutherse karakter van het huis gewezen", aldus de direkteur Duhen.

„De Wartburg" heeft een bezigheidstherapeute m dienst, twee artsen houden regelmatig spreekuur en ook wordt de bewoners aan huis fysiotherapie geboden.

De gehele volgende week is er een tentoonstelling te zien van de regent huismeester Joh, van Wijk. Hij heeft zich maandenlang ingespannen om oude foto's en voorwerpen met betrekking tot „De Wartburg" bijeen te brengen. Al de gevonden exemplaren heeft hij zelf van een lijst voorzien. Ook heeft hij het oude, vernielde schilderij van een oude regent laten restaureren. Het resultaat hangt op de eerste verdieping in „De Wartburg".

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 10 januari 1981

Reformatorisch Dagblad | 18 Pagina's

Rusthuis "De Wartburg" begonnen als weeshuis

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 10 januari 1981

Reformatorisch Dagblad | 18 Pagina's