Werk, werkloosheid en wegen naar werk onder de loep

Werk, werkloosheid, werkgelegenheid en alle zaken die daar direct of indirect mee te maken hebben, staan sterk in de belangstelling. Er wordt heel wat over afgepraat en afgeschreven. De materie is door velerlei politieke, economische en sociale ontwikkelingen erg ondoorzichtig. Als zelfs experts soms heel tegenstrijdige meningen verkondigen moet het voor anderen toch wel erg moeilijk zijn om oplossingen aan te geven.

Niettemin worden we dagelijks met deze zaken geconfronteerd. In concrete gevallen is het zelfs niet mogelijk om de problemen^heen te lopen. Dat gebeurt natuurlijk als iemand zelf werkloos wordt, maar ook als het een van zijn familieleden of vrienden betreft. Tenslotte lopen ook aiflbtsdragers op huisbezoek soms tegen schrijnende gevallen op.

Op onze tafel ligt een boekje getitt'd ,,Moeten we er over praten : "Iet gaat over werk en werkloosheid. In eerste instantie was het geschreven in-vier korte afleveringen en bedoeld als een uitgave van een deputaatschap in de Christelijke gereformeerde kerken, dat zich o.a. bezig houdt met vragen van kerk en bedrijfsleven. Als zodanig was het bestemd voor de ambtsdragers van die kerk, in het bijzonder diakenen, ten dienste van hun bezinning en werk.

Omdat men dacht dat ook anderen er wellicht wat aan kunnen hebben zijn de afleveringen gebundeld en in samenwerking met de Bijbel Kiosk Vereniging te Driebergen uitgegeven. De tekst werd geredigeerd door ds. T. Harder. Het is een dun boekje — 40 bladzijden — maar er komen heel wat onderwerpen aan de orde. Een nadeel is dan uiteraard, dat er meer vragen worden opgeworpen dan antwoorden gegeven, hoewel zeker wordt getracht vanuit de bijbel lijnen te trekken.

Als discussiestuk en om er verder op te studeren kan het boekje zeker zijn nut hebben. Hoewel de verhouding tot God tijdens het huisbezoek het centrale punt is moet toch ook meegeleefd, meegedacht worden löet de zorgen en vragen die de gemeenteleden hebben in hun dagelijks bestaan.

Wegen naar werk

Een diepgravender studie is de uitgave ,,Wegen naar werk", over collectieve uitgaven en werkgelegenheid. Het is een rapport van een werkgroep van de Groen van Prinsterer Stichting. Het studieproject werd opgezet en uitgevoerd in samenwerking met het Gereformeerd sociaal en economisch verband (GSEV). De leden van de werkgroep komen uit de kring van het GPV en GMV; In het voorwoord wordt gezegd, dat de relatie tussen overheidsuitgaven en werkgelegenheid verre van eenvoudig is.

Aan de ene kant kunnen bestedingen van de overheid van groot belang zijn voor het scheppen en instandhouden van arbeidsplaatsen. Veel bij uitstek zinvolle werkgelegenheid zal zelfs alleen van de grond komen met behulp van overheidsgelden, bijvoorbeeld op het gebied van stadsvernieuwing en milieu. Aan de andere kant moeten die overheidsgelden voor een deel worden opgebracht door burgerij en bedrijfsleven. Dat zet onder andere de winsten onder druk en daarmee de investeringen die op langere termijn voor nieuwe arbeidsplaatsen zouden moeten zorgen.

Diepe wortels

Met dit dilemma is de werkgroep bezig geweest. Uiterst belangrijk is, dat men heeft willen aantonen, dat de problemen niet uitsluitend een technisch-economische aangelegenheid betreffen die het best kan worden overgelaten aan experts. De wortels van het probleem gaan dieper, ze raken de diepste gerichtheid van de mensen in de samenleving. „Wegen naar werk'', start met een beschrijving van de economische problemen. Daarbij is dan een toespitsing gemaakt op het verdelen van het nationaal inkomen en de werkgelegenheid. Daarna komt de politieke besluitvorming over de collectieve uitgaven aan de orde en ook wordt aangegeven hoe vanuit een aantal visies op de economische orde beleidsvoorstellen zijn gedaan.

Nader wordt ingegaan op het denken over de economische orde. Visies op het eigenbelang en de verzorgingsstaat komen daarbij aan bod. Uiteraard komt dan ook de GPV-visie op de achtergronden van het economisch gebeuren op tafel, waarbij aandacht wordt besteed aan de betekenis van de werkgelegenheid en de taak van de overheid.

Eigen visie

Tenslotte komt men dan tot een uitwerking van de eigen visie. De leden van de werkgroep hebben zeker een pluim verdiend bij de uitwerking van die visie die uitmondt in een vrij uitvoerig „plan voor nationale ontwikkeling". Uitgangspunt daarbij is, dat het proces van de afwenteling van de kosten, dat werkloosheid veroorzaakt, in principe omkeerbaar moet zijn. De afwenteling duidt op ten onrechte verkregen koopkrachtverbetering van actie\fen ten koste van de werkgelegenheid. Die ten onrechte verkregen koopkrachtverbetering zou alsnog voor andere zaken dan consumptievergroting moeten worden ingezet.

Er moet een industrieel herstructureringsprogramma op tafel komen, waarbij het gaat om de opbouw van nieuwe steunpilaren voor de nationale industrie. Overheid en bedrijfsleven zullen samen om de tafel moeten gaan zitten om de vraag onder ogen te zien hoe we in de jaren tachtig ons brood kunnen verdienen.

Daarbij worden nogal rigoureuze maatregelen voorgesteld. Zo noemt men het denkbaar dat de nationale consumptie — en daarmee ook de invoer van goederen — die geen hoge prioriteit, dan wel min of meer als zinloos moeten worden beschouwd, wordt ge- stuurd. Dat kan worden bereikt door heffingen te leggen op luxe artikelen of door bestaande heffingen te verhogen. Ook kan worden gedacht aan heffingen op consumptief crediet. Verder kan de consumptie worden afgeremd door investeringen in eigen woningbezit te stimuleren. In zijn algemeenheid is een zeer matige consumptie-ontwikkeling nodig om weer ruimte te scheppen voor de opbouw van produktief vermogen in ons land.

Het tweede onderdeel van het plan stelt dat door de steeds toenemende collectieve uitgaven voor niet-actieven de groei van de „echte" collectieve uitgaven (met name fle overheidsinvesteringen) in het gedrang zijn geraakt. Ook hier moet worden gestreefd naar omkeerbaarheid. Door de overheidsinvesteringen in openbare werken rond milieubehoud en milieuopbouw (stads- en landschapsparken), energie (zowel besparingen b.v. woningisolatie, als ontwikkeling van nieuwe energiebronnen) en openbaar vervoer, ontstaat zinvolle arbeid. Er is genoeg te doen, want we kunnen ook nog denken aan het verbeteren van het materiaal voor defensie, voortgaande stadsvernieuwing, restauratie van monumenten enz.

Inkomensoffer

Voor dit alles is natuifrlijk veel geld nodig. In „Wegen naar werk" wordt dit het moeilijkste punt genoemd en dat zal waar zijn. Daarom moet de overheid met een goed plan, dat de beide hoofdelementen bevordering van particuliere en publieke investeringen omvat, naar de sociale partners gaan om naar het benodigde ,.inkomensoffer" te vragen. Dat kan pas, zo zegt men, als er voldoende overtuigingskracht en visie in een dergelijk plan is verwoord. Het moet gaan om werkelijk grootse activiteiten, die zijn gericht'op zinvolle ontplooiing van het sociaal-economische leven in ons land. Lukt dat, dan zal het mogelijk zijn om weer werk te creëren voor mensen die werkloos zijn of dat dreigen te worden. In de studie zijn nog allerlei berekeningen gemaakt over de mate waarin de loongroei zou moeten achterblijven om bepaalde bedragen vrij te maken, maar het voert binnen het kader van dit artikel te ver om daar op in te gaan.

Nationaal kabinet

De realisering van het ambitieuze plan, dat zeker nog verder zou moeten worden uitgewerkt, zou het beste kans van slagen hebben zo zegt men, als het wordt uitgevoerd door een al eerder door het GPV bepleit nationaal kabinet.

We willen niet pessimistisch zijn, maar toch vrezen we dat de hebzucht en de polarisatie reeds zover in ons land zijn doorgedrongen, dat het toch wel uiterst moeilijk moet zijn om de vereiste overgrote meerderheid van ons volk achter een dergelijk plan te krijgen. Het mislukken, onlangs van een centraal arbeidsvoorwaardenbeleid, is een teken aan de wand. Het bijbelse gegeven dat we niet alleen dienen te letten op wat van onszelf, maar ook op wat des anderen is, vindt weinig weerklank binnen onze samenleving. Niettemin kunnen we daarmee onze roeping om deze aarde te beschouwen en te Werklozenbelangenverenigingen op de been. bewaren niet aan de kant schuiven. De mens is als rentmeester op deze aarde gesteld.

Mentaliteitsverandering

Wat we in beide besproken boeken eigenlijk missen, is, dat er pas van een echte mentaliteitsverandering kan worden gesproken als we echt weet hebben van de liefde van God. Dan zal immers het tweede gebod, de naaste liefhebben als zichzelf, hoewel in alle gebrek, toch weer een rol gaan spelen. Dat zou nieuwe perspectieven openen voor onze vasgelopen samenleving. Immers in het houden van zijn geboden is, ook voor landen en volken, grote loon. N.a.v. "„Moeten we erover praten?" Uitgave van de Bijbel Kiosk Vereniging, Hoofdstraat 55 in Driebergen. Prijs ƒ 3,90 en ƒ 2,50 verzendkosten en „Wegen naar werk". Uitgave van De Vuurbaak, Postbus 189 7900 AD Groningen. Prijs ƒ 13,90.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen