KLEINE KRONIEK

Heidclberger in de Franse taal

Enkele weken geleden werd in de Sionskerk te Krimpen aan den IJssel een nieuwe vertaling van de Catechismus in de Franse taal officieel overhandigd aan vertegenwoordigers van de Evangelisch Gereformeerde Kerken in Frankrijk, de E.R.E.I. Ds. K. Boersma, Chr. Geref. predikant was er ook. In 'De Wekker' van 20 juni geeft hij er het volgende verslag van dat we voor het grootste deel overnemen.

Ds. Boersma: „Het was onder ons wel bekend, dat er binnen de kring van de Gereformeerde Bond tal van goede betrekkingen bestaan met belijdende Franse Gereformeerden, hetzij die behoren tot de „grote" Eglise Réformée de France (inhoudelijk met de Nederlandse Hervormde Kerk te vergelijken), hetzij tot het kleine kerkverband van de Egiise Réformées Evangeliques Indépendantes. De naam van dr. H. Bout, die vroeger aan de faculteit van Aix-en-Provence heeft gedoceerd, wordt er nog met dankbaarheid genoemd.

Maar wat wij niet wisten, werd mij verteld: uit persoonlijke contacten was meer en meer het plan voortgekomen om vanuit de Gereformeerde Bond iets te doen aan de schrijnende nood, die er in Frankrijk bestaat om aan goede Gereformeerde lectuur te komen in hun taal. In Nederland bestaat een overvloed aan lecteuur, die men wel graag zou vertalen. Er werd opgericht een hulpcomité, onder de naam „Comité d'Entraide Chrétienne Réformée" (comité voor Christelijke Gereformeerde hulpverlening), dat nauw samenwerkt met de Franse vereniging, die heet „Association de Chrétiens Réformées Confessants" (vereniging van belijdende Gereformeerde Christenen), die haar leden telt onder beide kerkverbanden.

Het kan niet anders, of de naam van dit hulpcomité binnen de Gereformeerde Bond roept voor Christelijke Gereformeerde oren meteen de gedachtenverbinding met onze kerken op. Op mijn vraag, hoe men aan die naam gekomen was, hoorde ik, dat men eerst het comité had willen noemen „Comité d'entraide Chrétienne" (comité voor Christelijke hulpverlening), maar dat toen van Franse zijde het verzoek kwam om het woord „Reformée" (Gereformeerd) er aan toe te voegen, om een duidelijk kenmerk aan het geheel te geven.

Toen ging het comité dus Christelijk en Gereformeerd heten, zonder dat binnen de Gereformeerde Bond ook maar een ogenblik de gedachte binnenkwam, dat dit voor Christelijke Gereformeerde oren en gedachten wel wat vreemd kon zijn. Misschien is dat typisch Hervormd, maar ik wil daar niet flauw over doen en mij mee verheugen in het feit, dat hulp van de grond kwam.

Helaas leverde het vertalen van Nederlandse geschriften onoverkomelijke moeilijkheden op. Men werd moedeloos en zei tenslotte: We hebben gelukkig de Heidelberger nog. Maar toen die uitspraak op zijn waarheidsgehalte werd getoetst, bleek het niet waar te zijn: in de grote Protestantse boekhandel in Parijs was nog één exemplaar aanwezig, gedrukt in 1944. en daarmee was het op. En toen werd het plan opgevat om te zorgen voor een nieuwe uitgave van de Catechismus in het Frans, maar dan in hedendaags Frans. Het hulpcomité richtte een verzoek om financiële bijdragen aan vele Hervormde kerkeraden en daardoor werd een flink fonds gevormd, dat uitgave verantwoord maakte.

De nieuwe vertaling

De nieuwe vertaling van de Catechismus is gemaakt door prof. Pierre Courthial, emeritus rector van de Vrije Theologische Faculteit van Aix-en-Provence. Hij heeft voor de tekst gebruik gemaakt van de Duitse tekst, die in 1929 (en later in 1934) is gepubliceerd door de „Reformierte Bund für Deutschland", terwijl hij de Franse vertalingen van Jean Cadier uit 1942 en van J. J. von Allmen uit 1954 heeft geraadpleegd. Waardevolle adviezen werden gegeven door de Nederlandse prof. dr. C. van Leeuwen, hoogleraar in Utrecht.

Wat in deze nieuwe vertaling direct opvalt, temeer omdat de zin ook dient als titel aan de buitenkant van het boekje, is, dat de eerste vraag, die immers naar de enige troost in leven en in sterven, nu in het frans is weergegeven met:

„ton unique assurance" (uw enige zekerheid) en niet met „ton unique consolation" zoals men met het woord „troost" verwachten zou. In de tegenwoordige taal, zo vonden de vertalers, is het gewone woord voor „troost" te zwak; het is een vriendelijk, opbeurend woord zonder genoeg diepte en kracht. Men koos nu het woord voor „zekerheid". Dat gebeurt ook b.v. in vraag 52, de vraag naar de troost van de wederkomst van Christus om te oordelen de levenden en doden.

In antwoord 53, over de Heilige Geest staat, dat (in het Nederlands: Hij mij troost, maar in onze nieuwe uitgave: mij bij te staan) de Geest mij ondersteunt, onderhoudt. Ook in de vragen 57 en 58, naar de troost van de opstanding des vleses en het eeuwige leven, heeft de nieuwe Franse uitgave het woord „assurance" (zekerheid). Er zijn misschien nog wel meer verrassingen in de vertaling, maar zover ben ik nog niet doorgedrongen.

De uitgave is in een aantrekkelijk jasje gestoken, dat tot kopen en lezen uitnodigt. Wat het gebruik ook erg wil stimuleren en dat ook doet is, dat na vraag en antwoord telkens de voornaamste bijbelteksten staan afgedrukt met de vindplaats, terwijl dan verder nog naar andere Schriftplaatsen wordt verwezen.

De teksten van de Schriftplaatsen zijn vermeld volgens de nieuwe Franse vertaling, die men in Frankrijk noemt de Bible k Ia Colombe (Bijbel met de duif) uit 1978, zo genoemd omdat buiten op de band van die Franse bijbel in huisbijbelformaat de figuur van een duif is geperst. Deze vertaling is een bewerking van de eerder in Frankrijk algemeen gebruikte vertaling van Louis Segond.

Nieuwe moed

Nieuwe moed Men zal het misschien nauwelijks willen geloven, maar het is de bedoeling, dat deze nieuwe Catechismusuitgave in Frankrijk op grote schaal wordt verspreid (verkocht, zo nodig gratis verspreid), zowel voor kerkelijke als voor evangelisatie-doeleinden.

In de eerste plaats hoopt men sterk, door deze uitgave een nieuwe basis te leggen onder de kennis en het uitzicht van de belijdende Franse christenen, onder wie de kennis van en het inzicht in de Schrift vaak zo minimaal is. Men heeft ook zo ontzaglijk weinig materiaal.

Men doet er een beroep op, dat, historisch gesproken, de Catechismus ook in Frankrijk aanvaard is. Wel was vroeger in Frankrijk vooral bekend de „Confession de la Rochelle" (de Franse Geloofsbelijdenis uit 1559, te vergelijken met onze Nederlandse Geloofsbelijdenis uit 1561) en ook de catechismus van Genève (van Calvijn), maar de binnenkomst van de Heidelberger in Frankrijk had op een andere manier plaats. Proffessor Van Leeuwen herinnerde daaraan tijdens de bijeenkomst in Krimpen aan den IJssel.

Toen in 1618 de Synode te Dordrecht gehouden zou worden, die later zo beroemd zou worden. werden buitenlandse afgevaardigden uitgenodigd. De franse kerken kregen van hun koning een verbod om te gaan. Maar in 1620 besloot de synode te Alès in Frankrijk, de in Nederland aanvaarde Drie Formulieren van Enigheid ook voor haar rekening te nemen.

Welnu, in een moderne uitvoering geeft een deel van Gereformeerd Nederland aan Franse geloofsgenoten iets, waar men in de kring van de belijdende Gereformeerde christenen heel blij mee is: het merg van een bijbels belijden. Uit de toespraak van de voorzitter van de Franse zusterorganisatie, dr. ing. André Coste, bleek, hoezeer deze kring op de Gereformeerde belijdenis gesteld is, en hoe belangrijk men het vindt met de Catechismus weer aan het werk te gaan.

De bijeenkomst in Krimpen duurde lang, ook door het telkens vertalen; heel lang. Ik kon het eind niet meemaken. Maar men mag hopen en bidden, dat de betekenis van de Heidelberger onafzienbaar lang mag zijn voor het Franse volk.

En als u een exemplaar wilt hebben: in Nederland wordt het boekje verkocht voor ƒ 12, 50. Het adres van de stichting is: p/a de heer A. van Velzen, Ratelaar 56, 2823 GG Krimpen aan den IJssel, tel. 01807-12848."

Tot zover ds. Boersma in 'De Wekker'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen