KLEINE KRONIEK

450ste jaardag Reformatie Genève

In het 'Centraal Weekblad' van 2 mei wordt gemeld dat het deze maand 450 jaar geleden is dat de Reformatie in Genève tot openbaring kwam. Dit feit wordt op passende wijze herdacht. Eén van de hoogtepunten daarvan zal zijn dat er in de Kathedraal van St. Pierre, de kerk van Calvijn, op zondagmorgen 18 mei een eredienst gehouden zal worden. Men verwacht dat er ongeveer 4000 personen aan deze dienst zullen deelnemen, onder wie velen in het buitenland. In Genève wordt er ook tot 13 juni in de Openbare-en Universiteitsbibliotheek een uitgebreide tentoonstelling gehouden met muzikale illustraties die tot titel heeft: „Le Psautiser de Genève = de Psalmbundel van Genève. Ter gelegenheid van deze gebeurtenis is een catalogus samengesteld die tot een boekwerk is uitgegroeid van meer dan 160 pagina's, te verkrijgen voor de geringe kosten van 15 Zw. francs plus verzendkosten bij de muziek-uitgeverij Cantate Domino, Ch. 1861 Corbyerie, Zwitserland. Aldus uit een artikel in het 'Centraal Weekblad'.

Kerkopbouw naar Geneefs model

Dat schrijft drs. K. Exalto boven een artikel in het mei-nummer van 'Protestants Nederland'. Hij herinnert er aan dat het straks in de maand juli 450 jaar geleden zal zijn dat Calvijn door Farèl gedwongen werd in Genève te blijven. Deze gebeurtenis heeft voor heel de geschiedenis van de Reformatie onafzienbare gevolgen gehad. In zijn artikelen somt drs. Exalto een 4-tal beginselen op die door Calvijn zijn gehanteerd bij de opbouw van een Gereformeerde kerk. Deze vier zijn niet volledig als het gaat om Calvijn's beginselen, wel geven ze duidelijk zijn streven aan. Drs. Exalto noemt de volgende vier principia: a. Calvijns arbeid was kerkelijk van aard. Hij was een man van de kerk en had steeds de kerk op het oog. Zowel in zijn theologisch denken als ook in heel zijn geloofsbeleving neemt de kerk een grote plaats in. b. Calvijn heeft steeds geijverd voor de zuiverheid van de christelijke leer. Die ijver was geen bijzaak maar hoofdzaak, c. Een derde beginsel in Calvijns werk was de ijver voor de heiligheid van de gemeente. Een kerk moet kerk zijn en dat betekent dat zij ernst dient te maken met de levenstucht. Daar is de naam en het recht van God direct mee gemoeid, d. Een vierde beginsel in Calvijns werk is geweest het didactische. Heel spoedig kwam hij er toe om een eigen Catechismus op te stellen en in te voeren.

Ds. Exalto besluit zijn leerzame artikel dan met de volgende conclusies.

Drs. Exalto: „Ziehier vier beginselen in Calvijns werk in Genève. Er zouden er nog wel enkele meer te noemen zijn. Zo heeft Calvijn ook zorg dragen voor de kerkorde en liturgie. En heeft hij een functie gehad in het hele maatschappelijke en politieke bestel in Genève. En heeft hij ook gewerkt aan een Academie en theologische grondslagen gelegd. Dat alles zou ook nog ter sprake kunnen worden gebracht. Maar de vier genoemde beginselen zijn in elk geval van grote, en wellicht zelfs van de allergrootste betekenis geweest.

Zij hebben alle vier ook nog betekenis voor het heden. De realisering ervan is niet gemakkelijk. Is zelfs moeilijker geworden dan ooit. Het Geneefs model staat ver van ons af. En toch heeft de kerk het nodig.

Calvijn heeft het ontleend aan het getuigenis van de Heilige Schrift. Hij was een getrouw leerling van de Schrift. Zijn exegetische arbeid legt er getuigenis van af. Zijn schriftelijke nalatenschap bestaat voor het grootste deel uit bijbelcommentaren. Ook voor de organisatie van de kerk vroeg hij naar het Schriftgetuigenis. Zij gaat bepaald niet alleen maar terug op de eis der omstandigheden waarin men in Genève verkeerde in die tijd. Zo is het wel voorgesteld, maar dat is onjuist. Calvijn heeft zich niet beroepen op de eisen van de tijd, hij heeft zich steeds op de Schrift beroepen. Zo kon ook het één en ander omtrent de organisatie van de kerk en de leer van de ambten opgenomen worden in de Gereformeerde geloofsbelijdenissen, zoals onder andere in de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Daarmee werd hetgeen zij op deze punten leerden, ontheven aan alle tijdgebondenheid. Een Geloofsbelijdenis inrmers vertolkt wat eeuwige waarheid is niet en niet slechts wat eis des tijds is.

Alle kerkelijke arbeid, ook in het heden, zal

gedragen moeten worden door het verlangen naar een gemeente, een kerk die kerk, die gemeente van Christus is, die zuiver is in de leer en rein in het leven, en wel onderwezen is. Daarmee is ons een taak, een roeping opgelegd, niet alleen ambtsdragers, maar ook alle gemeenteleden, die handen vol werk geeft, die ons geen rust laat, die ons bezighoudt zolang wij in de kerk leven. Wat wij ervan zien is vaak maar weinig. 'Genève' ligt ver weg, ver weg in het verleden. Er is meer deformatie der kerk dan reformatie der kerk. En alle kerkelijke arbeid die gericht is op het grote doel dat wij geschetst hebben, stuit op veel tegenstand. Voor de zuivere leer is de liefde vaak maar zeer gering. Een heilig leven ligt niet één van ons van nature. Zelfs zien wij heden dat velen de kerk geheel de rug toekeren. Zij verwachten van de kerk niets meer. Zij hebben haar afgeschreven. Waarom.' Omdat men zelf zoveel heiliger is.' Omdat men buiten de kerk meer gemeente van Jezus Christus kan zijn dan in de kerk.' — Ik meen. dat de motieven vaak nog al wat verschillen. Als men de kerk gelijkstelt met een of andere progressieve beweging, dan ligt het voor de hand dat de kerk teleurstelt. Maar deugt dan wel de opvatting die men van de kerk heeft.?

Als men de knusse gezelligheid zoekt, eo gekoesterd wil worden in eigen subjectieve gevoelens, of zelf graag aan bod wil komen in het leidinggeven, dan ook is het te begrijpen dat men het in de kerk niet vinden kan. Maar bij wie ligt dan de schuld.'

Wij zullen ons wel wachten de kerk van alle vlekken vrij te spreken, maar wij willen ons er ook voor wachten de kerk van alles de schuld te geven.

Er wordt van ons trouw aan de kerk gevraagd. Dat is een gereformeerd beginsel van de eerste orde. Wat meer is, het is een bijbels beginsel voor heel het christelijke leven. Reeds de nieuwtestamentische gemeenten waren niet 'ideaal', toch hebben de apostelen van Jezus Christus daarin getrouw hun werk gedaan. Paulus was dag en nacht met de gemeenten Gods bezig. Calvijn, is in dit opzicht slechts een late navolger van Paulus geweest. Paulus zwoegde voor de kerk. Hij leed voor de kerk. Hij leed ook Són de kerk. Daarvan hebben wij bewogen getuigenissen in zijn eigen brieven.

Ook Calvijn heeft geleden vóór de kerk, en aan de kerk. Maar bleef haar trouw. En dat is in heel het Gereformeerd protestantisme diep ingeburgerd. Het is kerkelijk van aard gebleven. Ook in de dagen van veel verval en afval.

De kerk is niet maar een inzetting van mensen. Zij draagt de naam van Christus zelf, doordat zij in de Schrift Zijn lichaam is genoemd. Alle ijver voor de kerk is ten diepste ijver voor Christus zelf. Het Hoofd is meer dan het lichaam, maar het Hoofd kan niet zonder het lichaam. Het is van uiterst groot belang dat dit lichaam één is. De band der eenheid kan nooit iets anders zijn dan het ware geloof. De gezonde leer, de belijdenis. Zonder belijdenis geen eenheid. Zonder leertucht geen behoud van de eenheid. En er is ook het léven. Dat kan niet als onbelangrijk terzijde worden geschoven. Ook niet met een beroep op de 'rechtvaardiging van de Goddeloze'. Op barthiaanse wijze wordt dit authentiek reformatorisch artikel maar al te vaak uitgespeeld tegen alle ijver voor de heiligheid en reinheid van de kerk van de christenen persoonlijk. Zonder heiligmaking, zegt de Schrift, zal niemand God zien. En ook het onderricht is nodig. Het onderwijs in de Schrift en vervolgens ook in de Catechismus. Daartoe kunnen alle gemeenteleden het hunne bijdragen. En zo werken zij mee aan de opbouw van de kerk, van de gemeente Gods. Al die arbeid kan (ook al lijkt het soms) niet ijdel zijn. Als Paulus de gemeente van Korinthe (1 Korinthe 15), een gemeente met veel zonden en niet zonder a^ wijkingen van de rechte leer, vermaand heeft, eindigt hij met te zeggen: Onze arbeid is niet ijdel in de Heere! Dat moge ook ons stimuleren en bemoedigen in onze kerkelijke arbeid. Bouw de gemeente naaar Geneefs, beter gezegd: naar bijbels model"

Tot zover het artikel van ds. Exalto. Wie het in z'n geheel wil lezen, kan het nummer van Protestants Nederland opvragen op het adres: Noordeinde 48. 2611 KJ Delft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen