Een oecumenische ontmoeting?

In ons blad is weinig aandacht geschonken aan het zogenaamde, oecumenische gesprek" in Rome. Afgezien van het Kolommetje van 28 maart: „Calvinisten te biecht in het Vaticaan". Natuurlijk had ik wel overwogen het onderwerp aan de orde te stellen, maar bij nader inzien zag ik er weer vanaf. Hoe gaat dat, er gebeurt zoveel en je kunt toch niet achter alle aktualiteiten aanhobbelen. Bovendien, wat voor nieuws zou ik nog kunnen toevoegen aan alles wat er reeds over gezegd en geschreven is?

Een bejaarde lezer maakte me attent op deze omissie. Niet om kritiek te leveren, nog minder om de redaktie op de vingers te tikken. Maar uit liefde voor onze Kerk en omdat hij diep-bedroefd is over deze gang van zaken die hij — terecht! — ziet als verraad aan de Reformatie. Vandaar deze wat late nabeschouwing.

Nederlanders in Rome

Over feiten kan ik kort zijn, temeer daar de media ons uitvoerig hebben geïnformeerd. Vertegenwoordigers van onze Nederlandse Hervormde Kerk, van de Gereformeerde Kerken en van de Evangelisch-Lutherse Kerk hebben een week vóór Pasen een bezoek gebracht, aan Rome. Dat waren de praesides van de verschillende Synoden, Huting, Kouwenhoven en Burghoorn. Namens de Raad van Kerken was de voorzitter. prof. dr. D. C. Mulder van de partij. Ook maakten twee vrouwelijke theologen deel uit van het gezelschap: Mevr. Van der Veen-Schenkeveld en mevr. Van Reijendam-Beek.

Vorig jaar, toen Paus Johannes Paulus II ons land bezocht, was al de wens uitgesproken dat de „oecumenische contacten" een vervolg zouden hebben. Dat is dan nu gebeurd. Een week lang heeft de delegatie gespreken gevoerd met het R.K. secretariaat voor de eenheid. Aan de orde kwamen onder andere: het gemengde huwelijk, de eucharistische gastvrijheid, de plaats van de vrouw in de kerk, de oecumenische samenwerking en de pastorale zorg. Uit alles wat erover gepubliceerd is krijgt men sterk de indruk dat de Nederlanders in Rome zijn geweest om aan de Rooms-Katholieken duidelijk te maken hoe het allemaal zou moeten. Zoals wrij in politiek opzicht bekend staan als het eigenwijze schoolmeestertje van de wereld, dat waarschuwend de vinger opheft naar andere landen, zo verbeelden we ons dat wij theologische ideeën hebben waar de wereldkerk beter van kan worden...

De Nederlandse delegatie is in Rome uiteraard welwillend ontvangen. En de gesprekken liepen uit op een ontmoeting met de paus, waarbij van weerszijden wat algemeenheden ten beste werden gegeven. Het communiqué, dat na afloop werd gepubliceerd, constateerde dat de problemen binnen de R.K. Kerk dezelfde zijn als bij de kerken van de Reformatie.

Ruzie om de vrouw .. .

Tijdens het bezoek deed zich nog een incident voor. De twee dames die deel uitmaakten van de delegatie werden in Rome vrijwel genegeerd. Terwijl het gesprek over „de vrouw in de kerk" openhartig was geweest, meenden de heren predikanten dat het. beter was om in het bijzijn van de paus dit onderwerp maar te laten rusten. Maar de beide vrouwen namen dat nogal hoog op en voelden zich gediscrimineerd. De dames waren, volgens het R.D.-verslag „woedend over het feit dat over de positie van de vrouw nóch door hun eigen synodepraeses, nóch door de paus met een woord gepraat was..."

Mevr. Van der Veen, die zelf nog de gelegenheid kreeg om iets te zeggen, meende de paus erop te kunnen wijzen dat de vrouw in de R.K. Kerk niet de plaats krijgt die haar toekomt. Maar de paus deed afsof hij niets had gehoord en negeerde haar opmerking volkomen...

Een kloof zonder brug

De Nederlandse delegatie is nogal enthousiast uit Rome teruggekomen. De praeses van onze Hervormde Synode verwoordde het aldus: „Ik blijf grote openingen zien aangaande de oecumene". En ook zijn reisgenoten toonden zich uiterst tevreden over de ontvangst en de gesprekken.

De vraag is: reageren ze zo om hun gezicht te redden en hun verlies te camoufleren, óf zouden ze werkelijk zo blind zijn? Want er is natuurlijk geen sprake van dat er ook maar enige toenadering zou kunnen komen tussen Rome en de Reformatie, zonder dat één van beide partijen de grondprincipes zou loslaten. En Rome kan nóg zo welwillend doen, maar in wezen hecht het geen enkele waarde aan de inbreng van de zogenaamde „protestantse broeders en zusters'. Wanneer er ontmoetingen en gesprekken plaatsvinden op „oecumenisch" niveau, dan ligt de uitkomst al van te voren

vast. Want onder „oecumene" verstaat Rome krachtens haar eigen principe niets anders dan terugkeer naar de moederkerk. Daaraan liet de paus zelf — dwars door alle vriendelijkheid heen — geen twijfel bestaan. Gezamenlijke eucharistie-vieringen, zo zei hij, zijn het hart van de eenheid, niet een eerste stap op weg naar de eenheid. Met andere woorden: officieel laat Rome geen ruimte voor wat in de praktijk gebeurt. En toen de opvattingen over kerk en ambt aan de orde kwamen liet de paus voorzichtig, doch duidelijk doorschemeren dat dit alleen mogelijk is op grond van Efeze 4: in Christus Die het Hoofd is. En hij bedoelde natuurlijk: van Wie ik de plaatsbekleder op aarde ben...

Verraad aan de Reformatie

Bedroevend en schandelijk is het, dat vertegenwoordigers van de kerken der Reformatie op deze wijze verraad plegen aan hun eigen zaak. De leden van de delegatie spraken opnieuw de paus aan met „geliefde broeder in Christus", zoals dat ook vorig jaar in de Pieterskerk in Utrecht was gebeurd. En bij zijn thuiskomst moet ds. Huting, onze Synodevoorzitter, verklaard hebben dat Rome eigenlijk de leer van de transsubstantiatie heeft losgelaten. Waar zou hij toch deze wijsheid vandaan hebben? Een kind kan weten dat Rome nooit één van haar dogma's heeft herroepen, dat zij dat ook niet kan doen sinds het Concilie van Trente, zonder ontrouw te worden aan haar eigen systeem.

Het is weieens verdrietig deze dingen zwart op wit te moeten zetten. Laat niemand dan ook menen dat het uit de hoogte gebeurt, alsof wij alléén trouw zouden zijn aan de Reformatie, terwijl de anderen die verloochend hebben. Ook wij moeten met schaamte voor God belijden: „Wij hebben God op 't hoogst misdaan, wij zijn van 't heilspoor afgegaan". Maar ook al hebben we het met elkaar verzondigd, dan nog mogen we niet nalaten te protesteren. De beide grote protestantse kerken zijn in het stadium van „Samen op Weg" en ze waren heel concreet „samen op weg naar Rome". De vrees is al eerder uitgesproken dat de volgende fase zal zijn: „samen op weg mèt Rome". Tenzij Rome zelf de boot afhoudt...

„Zijn de roomsen dan geen mensen? " hoorde ik laatst iemand vragen. Dat is natuurlijk niet in kwestie. Maar voor ons blijft na vier eeuwen nog overeind staan wat onze belijdenis onomwonden uitspreekt (Heid. Cat., Zondag 11): „Geloven dan die ook aan de enige Zaligmaker Jezus die hun zaligheid of welvaart bij de heiligen, bij zichzelf, of ergens anders zoeken? Neen, maar zij verloochenen metterdaad de enige Heiland en Zaligmaker, ofschoon ze met de mond in Hem roemen".

Daar is geen woord frans bij, en daar kan vandaag nog geen letter van worden ge-

schrapt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen