Paulus' vrienden

Barnabas

„Saul, broeder", zó had Ananias Saulus aangesproken. Hij behoorde nu tot de Nazarenen. Dat hield voor Saulus heel wat in. De radicale breuk met zijn vorig bestaan zou vérstrekkende gevolgen hebben. Hoe moeilijk za.1 het b.v. voor hem zijn geweest om, na drie jaar afwezigheid, terug te gaan naar Jeruzalem. Wat vroeger zijn vrienden waren, waren nu zijn vijanden. Dat was hem al gebleken toen hij, direct na zijn bekering, in Damaskus het Evangelie verkondigde.

Eerst hadden de mensen in de synagoge zich ontzet over wat zij hoorden, maar na verloop van tijd wilden ze hem doden. Hij ontvluchtte door middel van een, over de stadsmuur neergelaten, mand.

Dc hogepriester, die hem met gulle hand de brieven had overhandigd naar Damaskus aan de synagogen, „opdat hij mannen en vrouwen, die van de weg waren, gebonden zou brengen naar Jeruzalem" en de gehele joodse raad waren nu fel tegen hem gekant. Zij die Christus haten, haten nu ook Saulus.

Eén lichtpunt was er: aulus hoopt door de discipelen vriendelijk te worden ontvangen. Maar dat valt hem bitter tegen! Hij poogt zich bij de discipelen te voegen: maar zij vreesden hem allen, niet gelovende, dat hij een discipel was" (Hand. 9 : 26).

Het wantrouwen is groot. Men gaat hem uit de weg. Bange, achterdochtige christenen vragen zich af: „Is deze wolf in een schaap veranderd, of... is hij een wolf in schaapskleren? " En ze houden het op het laatste. Daar staat Paulus! Teleurgesteld, ontmoedigd. Krachtdadig bekeerd, een levend bewijs van de almacht van de levende Christus, maar door de broeders en zusters in de genade niet aanvaard. Er is ook zoveel gebeurd. Geliefden van deze christenen, ze zijn door deze Saulus vroeger gekweld en gemarteld. Hun wantrouwen en hun vrees, ze zijn begrijpelijk. Begrijpelijk... maar niet goed. Evenmin als het goed is, wanneer ook nu nog „mensen met een verleden", het moeilijk wordt gemaakt.. Door zó te handelen miskennen de discipelen in Jeruzalem het werk van God, het machtig wonder van genade aan Saulus bewezen.

Maar dan is er één, die hem vertrouwt en zich over hem ontfermt: „Maar Barnabas..." (vers 27). Deze man zag Paulus in de ogen en geloofde, dat dit grote werk voor de Heere niet te groot was.

Barnabas. In Handelingen 4 : 36 lezen we voor het eerst over hem. En in Handelingen 11 : 24 wordt hij gekarakteriseerd als: hij was een goed man en vol des Heiligen Geestes en des geloofs".. Zijn oorspronkelijke naam was Joses of Jozef, maar de apostelen gaven hem de naam van Barnabas, dit is „zoon der vertroosting", omdat hij de stoot gaf tot „de broederlijke liefde in de praktijk". Hij verkocht namelijk zijn akker en bracht 't geld en legde het aan de voeten der Apostelen. Wellicht is hij één geweest van de drieduizend die op de Pinksterdag bekeerd werden. Door de Geest ingewonnen voor het Koninkrijk van God, achtte hij de rijkdom daarvan groter dan aardse schatten en kwam hij er toe zijn aards bezit los te laten en dienstbaar te stellen aan zijn Koning. Geboren op het eiland Cyprus, behoorde hij tot de diaspora-joden, joden in de verstrooiing. Hij was een Leviet. Bijzondere gaven had hij van de Heere ontvangen, zoals de gave van de profetie. Algemeen genoot hij achting en vertrouwen. Door zijn grote invloed op de Apostelen weet hij het wantrouwen tegen Saulus weg te nemen en leidt hij hem in hun kring binnen. „Maar Barnabas hem tot zich nemende, leidde hem tot de Apostelen en verhaalde hun hoe hij op de weg de Heere had gezien en dat Hij tot hem gesproken had en hoe hij te Damaskus vrijmoediglijk gesproken had in de naam van Jezus. En hij was met hen ingaande en uitgaande te Jeruzalem" (verzen 27 en 28). Van toen af werden Barnabas en Paulus vrienden.

Al spoedig echter scheiden hun wegen. Er dreigt voor Paulus van de zijde van de griekse joden gevaar. Als vóór hem Stefanus, had Paulus met deze fanatieke joden gedebatteerd. Maar hun haat tegen de „verrader" Paulus is zó groot, dat ze dreigen hem te doden. Paulus verlaat nu de stad, die haar profeten doodt, en gaat, via Caesarea, naar Tarsen zijn geboortestad. De weg van Barnabas leidt naar Antiochië de hoofdstad van Syrië, de derde stad van het Romeinse Rijk, de voornaamste zetel van griekse beschaving in het Oosten-

In die stad was een grote geestelijke opwekking gekomen. Handelingen 11 : 19v.v. maakt er melding van. Hellenistische jodenchristenen van Cyprus en van Cyrene, hebben het Evangelie verkondigd aan de heidenen en de hand des Heeren was met hen.

Een groot getal uit de heidense bevolking geloofde en bekeerde zich tot de Heere. Zo was daar een Gemeente ontstaan die in bloei toenam. De moedergemeente Jeruzalem zendt Barnabas naar Antiochië. Afkomstig van Cyprus, op de hoogte van de mentaliteit van de grieken, zien ze in hem de juiste man om daar leiding te geven.

Als na enige tijd blijkt dat dit werk voor één man te zwaar is, haalt Barnabas Paulus erbij. Ook hij is al even geschikt voor dit bijzondere werk. Immers: farizeeër van geboorte en opleiding, maar ook Ciliciër, burger van het kosmopolitische Tarsen. Barnabas zoekt en vindt Paulus in Tarsen en arbeiden zij in goede harmonie en gedreven door heilig vuur samen. De Gemeente breidt zich uit... naast het jodendom ontstaat een nieuwe stroming. De bevolking noemt hen hier voor het eerst: „christenen", omdat ze altijd spreken over een zekere ..Christus".

Als profetische mannen uit Jeruzalem in Antiochië komen en één uit hen, Agabus, een hongersnood voorspelt, die met name voor Jeruzalem funest kan zijn, richten de broeders in Antiochië een comité van bijstand op. Ze organiseren een collecte en als een behoorlijk bedrag is bijeengebracht, zendt men Barnabas en Paulus namens de Gemeente om de opbrengst van de collecte naar Jeruzalem, te brengen. Na hun terugkeer, waarbij zij een neef van Barnabas, geheten Johannes Marcus meebrengen, zetten zij de arbeid voort..

Dan is het moment daar, door de Heere voorzegd en door Paulus lang verbeidt, dat hij de wereld in zal trekken om het Evangelie te verkondigen onder de heidenen. De Heilige Geest roept Paulus en Barnabas om als zendeling uit te gaan.

Na handoplegging gaan ze onder leiding van de Heilige Geest. In Seleucië de haven van Antiochië zullen zij zich inschepen. Op advies van de bereisde Paulus vertrok men in de lente, toen kou en regen voorbij waren en zonnige dagen mochten verwacht worden. Ook Johannes Marcus gaat als helper mee. Men besluit eerst het eiland Cyprus aan te doen om dan verder te gaan naar Klein-Azië.

Steeds meer wordt Barnabas overtuigd van de buitengewone genade-gaven en toe-

nemende kracht van zijn metgezel. Gaandeweg schuift hij de verantwoordelijkheid op de schouders van de jongere Paulus. Hij dringt hem op de voorgrond en neemt zelf de tweede plaats in. Een staaltje van zijn karakter! Samen dragen zij de inspanning en de moeite van de reis: honger en dorst, hitte en koude, en allerlei gevaren. En overal brengen zij joden cn heidenen de bevrijdende Boodschap van het heil in Jezus Christus.

In Lystre gaat de prediking gepaard met een wonder: een kreupele wandelt! Het wonder brengt de heidenen in Lystre in extase. Ze denken dat enkele van hun vele goden in mensengedaante onder hen zijn verschenen. Ze willen Paulus offeren.

„Barnabas was een ouder man met baard, indrukwekkender van uiterlijk dan Paulus: in hem zien de Lycaoniërs de hoogste god; maar Paulus, die 't woord voerde en wellicht ook baardeloos was, is voor hen de lagere bemiddelde godheid (Hermes-Mercurius). Al die plaatselijke oppergoden noemden de Grieken: Zeus en de Romeinen: Jupiter" (Prof. J. de Zwaan: „de Handelingen der Apostelen" in: „Tekst en uitleg")..

Maar ook in Lystre volgde op het „Hosannah" al spoedig het: „Kruis hem". Door lasterpraatjes te verbreiden weten de joden de scharen voor zich te winnen. En toen zij Paulus stenigden zag Lystre gelaten toe.

Na een lange en vermoeiende reis keren Paulus en Barnabas naar Antiochië terug. Een blijde ontvangst is hun deel. „De Gemeente vergaderd hebbende, verhaalden zij, wat grote dingen God met hen gedaan had en dat Hij den heidenen de deur des geloofs geopend had" (Hand. 14 : 27).

Toen kwam de vraag aan de orde hoe het stond met de rechten van de bekeerden uit de heidenen. Moeten de Christenen uit de heidenen de besnijdenis en de wet van Mozes onderhouden, ja of neen? Een deputatie met Paulus en Barnabas aan het hoofd gaat naar Jeruzalem om deze vraag te bespreken met de Apostelen en oudsten (Hand. 15 en Galaten 2).

De besprekingen leiden tot een gunstig resultaat, dat is neergelegd in een brief die te vinden is in Handelingen 15 : 23—29 en waarin de „evangelische vrijheid" wordt geproclameerd.

Merkwaardig voor de kennis van Barnabas' karakter is wat we lezen, eerst in vers 3: op de heenreis doen zij „al den broeders grote blijdschap aan" in de steden waar zij komen. Dat is echt iets voor de „zoon der vertroosting". Daarna ook in vers 31: „zij, die gelezen hebbende, verblijdden zich over de „vertroosting" die Barnabas hen had bereid. Dat is Barnabas ten voeten uit!

In elke vriendschep kan een breuk komen. Zo ook in de vriendschap tussen Paulus en Barnabas. Het is tegen de zomer van 48, dat Paulus een inspectiereis wil maken. Hij wil in elke stad waar zij het Woord des Heeren verkondigd hebben gaan zien hoe de broeders en zusters in de Heere het maken. Zullen zij Johannes Marcus, die hen op de eerste zendingsreis in de steek liet en terugkeerde naar Jeruzalem, meenemen of niet? Paulus, resoluut als immer, is er tegen. Hij vindt hem ongeschikt. Barnabas, meer inschikkelijk, wil het opnieuw met zijn neef proberen. Dat leidt tot een breuk! Heeft daarin ook meegespeeld wat we lezen in Galaten 2 : 13? Paulus vindt ook daar Barnabas niet vast, niet beslist genoeg. „Barnabas werd mede afgetrokken door hun huichelarij" op de Jeruzalemse vergadering.

Hoe dit zij: aulus en Barnabas scheiden. Barnabas neemt Marcus mee en vaart af naar Cyprus. Paulus gaat met Silas naar de streken waar hij meer bekend is. Ze zien elkander nooit weer, maar in het hart van Paulus blijft de herinnering aan zijn oude trouwe vriend levendig. Hij gedenkt Barnabas in liefde en ook wordt zijn oordeel over Marcus milder. In 1 Corinthe 9 : 6 spreekt Paulus waarderend over Barnabas. Deze stond toen nog in het werk, was ongehuwd en voorzag met handwerk in zijn levensbehoeften zoals dit ook met Paulus het geval was. De scheiding bracht tussen beide mannen geen innerlijke verwijdering.

In Handelingen 21 : 3 schrijft Lukas: En als wij Cyprus in het gezicht gekregen en dat aan de linkerhand gelaten hadden..." Zou het onmogelijk zijn, dat Paulus, het eiland Cyprus voorbijvarend, zijn reisgenoten heeft verteld van zijn oude vriend? Van hun gemeenschappelijk reizen door het eilland, van zijn hoog karakter, van zijn inschikkelijkheid en trouw: hij was een goed man en vol des Heiligen Geestes en des geloofs".

De overlevering meldt, dat Barnabas stierf als martelaar op Cyprus, het eiland dat hij zo lief had.

Barnabas... hij is voor Paulus van grote waarde geweest. Barnabas ontdekte hem, leidde hem de Apostelkring binnen, was kalm, rechtvaardig, vriendelijk en mocht bijdragen aan de ontwikkeling van de mogelijkheden en capaciteiten die de heidenapostel in zo rijke mate sierden. Hij drong Paulus naar voren, nam de tweede plaats in en was daarmee tevreden. Van hem gold, wat van Gordon, die als martelaar op het zendingsveld stierf, geschreven staat in de kathedraal van St. Paulus in Londen: „Ten allen tijd en overal gaf hij zijn kracht aan de zwakken, zijn vermogen aan de armen, zijn belangstelling aan de lijdenden, zijn hart aan God".

B.

H. H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen