Hiroshima, 40 jaar geleden

KOL-OMMETJE

De bladen van de dag schonken royaal hun aandacht aan de huiveringwekkende vernietiging van het Japanse Hiroshima. Het was jongstleden 6 augustus veertig jaar gepasseerd.

Al weer veertig jaar. Een mijlpaal in een mogelijke reeks van herdenkingen. Immers over tien jaren is het aantal mensen dat zich weet te herinneren, omdat zij van heel nabij of op verre afstand daaromheen het bewust hebben beleefd, angstig klein. Ik heb geprobeerd naar boven te halen hoe wij het er toen mee hadden. Nasporing leverde niet zoveel op. Wij zaten nog volop in wat heet de euforie van de bevrijding. Na alle verschrikking van een totale oorlog, van een hongerwinter die velen in doodskisten van karton in het graf sleepte, van een holocaust, waarvan de omvang pas goed doordrong, van verliezen in voormalig Nederlands Indië, die bekend werden, en bij alle inzet tot herstel en wederopbouw was Hiroshima een weliswaar geweldige, maar voorbijgaande schok. In één ogenblik voltrok zich iets waar maanden en maanden talloze nachten overtrekkende bommenwerpers urenlang met boos geronk mee bezig waren. Even realiseerde je je, als bij een bliksemschicht in donkere nacht, hoe de volgende wereldoorlog er zou uitzien. Maar het had de ongekende vreugde in de meimaand hcht overschaduwd dat Japan hardnekkig de strijd wilde voortzetten. Ongekende wreedheden van de zonen van Nippon in Indonesië en hun begunstiging van de vrijheidsstrijd aldaar riepen gevoelens op van verontwaardiging, die nog heel vers en vitaal waren. Niet te vergeten ook dat er helemaal een einde kwam aan Wereldoorlog II. Het wil me voorkomen dat — anders dan nu — Eliroshima niet het volle pond kreeg en niet onverdeeld in het middelpunt van de belangstelling stond als thans het uitgeholde bouwwerk in het centrum van de weer opgebouwde stad de herinnering levend houdt aan de hel die veertig jaar geleden boven Hiroshima losbarstte.

Nogmaals: Ik denk dat Hiroshima er destijds niet helemaal meer bij kon. Wij hadden zoveel te verwerken.

Nu zeggen wij — alles overziende — zeker niet: Eind goed al goed. De kolossale slag waarmee de slachting tot stilstand kwam vervult met angstige voorgevoelens, wanneer wij denken aan een onverhoopte botsing van wereldmachten. Waarom kan zich dan hier niet voltrekken wat toen daar plaats vond.? Waren de achttien op wie de toren van Siloam viel ergere zondaars, vroeg Jezus. In Hiroshima waren het er vijfentachtigduizend terstond en nog eens vijftigdui-

zend naderhand. Indrukwekkende herdenkingen stonden in het teken van de hartewens dat nooit of te nimmer dergelijke oorlogshandelingen in de toekomst ergens zouden teisteren. Nooit weer een holocaust, ook niet — als het genoemd werd — zo'n nucleaire holocaust, zo'n massale vernietiging van een stadsbevolking.

Is die hoop reëel en gegrond.? Na de zeer recente viering van tien jaar Helsinki.? Terwijl de wapenwedren koortsachtig wordt voortgezet.? Nadat van bekering geen sprake was.? Terwijl de afval in omvang en gewicht toeneemt.? Ongeacht dat bij de gratie van de balans van terror, van verschrikking, de terreur woester wordt.? De kennis van goed en kwaad bekomt ons slecht. Want hoe kunnen wij goed doen, wij die geleerd hebben kwaad te doen.? Niet capabel tot enig goed en tot elk kwaad geneigd. Het goede, dat wij blijkbaar kennen en zelfs willen, doen wij niet en het kwade, evenmin onbekend en zelfs ongewild, doen wij toch.

Voor christenen, voor Gods volk, voor reformatorisch gezinden, voor waarlijk gelovigen — of hoe zeggen wij dat.? — behoeft het uiteindelijk geen onoverkomelijke ramp te betekenen. Weten wij echter dat onze overtuiging, onze instelling, onze hgging, onze levenshouding, ons geloof, onze wereldbeschouwing méér is, anders en levendiger dan een handjevol behouidzuchtige vormen en een serie rechtzinnige gedachten, die slechts worden aangehangen.? Rondom de Wijnstok groeit een dichte vacht van klimop. Wie

is de rank?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen