KLEINE KRONIEK

Godsdienst en incest

Over incest is de laatste tijd via allerlei kanalen nogal gesproken. En deze aandacht is goed, want het betreft hier een ernstige cn zeer delicate aangelegenheid waar mensen die het aangaat nauwelijks mee voor de dag durven komen. Publiciteit doorbreekt deze aarzehng cn geeft mensen lucht het soms al jaren opgekropte gemoed lucht te geven, gevoelens vaak zwaar gefrusteerd te uiten om tot een zekere opluchting te komen. Ook is er de relatie gelegd die we boven deze kroniek hebben geschreven: godsdienst en incest. Wat daarvan te zeggen.? In de Persrevue van het in deze rubriek de laatste weken al vaker geciteerde Gereformeerde Kerkblad (vrijgemaakt) schrijft ds. J. F. Heij over deze materie. We citeren het in z'n geheel inclusief de brief die ds. Heij ter afsluiting schrijft omdat het onze instemming heeft en we van mening zijn onze lezers met deze informatie te dienen. We citeren:

„Met belangstelling las ik in de Amersfoortse Courant van 20 april een artikel, getiteld: „Verkrachting kind in gezin gebeurt vaak". Het begin van het artikel laat ik hier volgen:

In de media wordt veel aandacht besteed aan het geruchtmakende boek Godsdienst en incest, geschreven door Ineke Jonker en Annie Imbens en uitgegeven door de Horstink in Amersfoort. Die twee hebben onderzocht wat de relatie is tussen rehgie en sexueel misbruik van kinderen in het gezin. De resultaten zijn schokkend.

Hoewel verkrachting van meisjes door vaders en/of broers ook in niet-gelovige milieus voorkomt is het wel zo, dat kinderen in kerkelijke kringen extra de dupe zijn. De daders halen immers uit het geloof argumenten, die hun optreden lijken te rechtvaardigen.

Het gevolg is, dat misbruikte vrouwen niet alleen diepe littekens hebben overgehouden van hun incest-ervaringen, maar ook een afschuwelijk trauma van godsdienst hebben gekregen. Hierbij het relaas van Annie Imbens.

AMERSFOORT. - „Halverwege mijn studie theologie kwam ik in contact met een vrouw uit een zeer kerkelijk gezin, die in haar jeugd door haar vader was verkracht.

Toen ontdekte ik met een schok wat voor een verpestende invloed godsdienst kan hebben op iemands leven. Religie was voor haar geen uitnodiging tot liefde en respect maar een middel tot onderdrukking. De christelijke leer zoals die in de kerken wordt verkondigd zet de man op een troon. De vrouw is een wezen van tweede rang. Die moet hem onderdanig zijn zoals de kerk onderdanig is aan Christus. Dat gaat in veel huisgezinnen zover, dat mannen mogen doen wat ze willen.

Als vader zijn dochter pakt of broer zijn zus dan is het meisje óók nog degene, die de ellende heeft veroorzaakt. Net als Eva, die Adam in het ongeluk stortte, is ook nu de vrouw slecht en verleidelijk. En daarmee hebben incestplegers hun excuus bij de hand. Veel vrouwen, naar schatting tien op de honderd worden met daad én woord zo in de hoek gedreven, dat zij geen kant meer op kunnen.

Nog een enkel citaat. Vooral in kerkelijke kringen is het erg.

„Vaders en broers, die in kerk en maatschappij met achting worden bejegend, veranderen achter

de huisdeur in tirannen, die de bijbel gebruiken als grondslag van hun willekeur.

Om te voorkomen, dat kerkhaters in hun handen wrijven hebben Ineke en ik ook een algemeen geacht en geëerd socialist in de trieste rij van dochterverkrachters opgenomen."

Het blijkt telkens weer dat vrouwen hun mond moeten houden.

„Vrouwen hebben nooit mogen zeggen wat ze wilden. Hen wordt nog steeds het woord ontnomen. Wat denk je van Nijmeegse theologe Tine Halkes, die van Simonis niet mag praten met de paus.

Een voordeel is nog, dat het wegzetten hier zo duidelijk is gebeurd. Meestal gaat het heel subtiel. Zoals ik heb meegemaakt bij een pastoor, die moeite had met een feministische misviering, waarin de slechte positie van de vrouw aan de kaak werd gesteld. Hij zat net zolang te schaven en te vijlen tot alle scherpe kantjes van de dienst af waren. Jaja, zo is het, de kerk — katholiek, hervormd, gereformeerd, dat is allemaal om het even, is een getraumatiseerde instelling."

Nog enkele voorbeelden en dan komt de remedie.

In het oog springende voorbeelden zijn. de uitspraken van de bisschoppen Gijssen en Bomers over het gebruik van voorbehoedsmiddelen en het sameinwonen van ongehuwden. Daardoor zijn weer tragedies in gezinnen ontstaan.

Het onderzoek heeft mij één ding heel scherp duidelijk gemaakt: door de diepgaande invloed van de kerk hebben veel gelovigen zich geen eigen mening kunnen vormen. Ook al stond het woord van de bisschop of pastor nóg zo dwars op hetgeen de eenvoudige leek dacht en voelde, dat was niet van belang. Hun visie was wet.

Dat dreigt opnieuw te gebeuren. Ik gebruik met opzet het woord „dreigt", omdat de kerk zich meningen aanmatigt, die hoogst eenzijdig zijn en om die reden veel misère veroorzaken. Dat is nou precies wat we met dit boek willen aantonen. De kerken doen er beter aan zich te bezinnen op begane fouten. Het minste wat je mag verwachten is, dat zij de ontkenning en minachting van vrouwen bereid zijn te onderkennen. Vervolgens zullen de kerken daarover hun schuld moeten belijden, om te beginnen tegenover vrouwen, die het meest te lijden hebben gehad tengevolge van een patriarchale verkondiging en. moraal.

De derde stap zal moeten inhouden een ommekeer in de christelijke kerken van seksistische verkondiging over vrouwen naar bevrijdende verkondiging met en door vrouwen. Flet onderwijs kan ook veel aan de verbetering bijdragen. In menig leerboekje wordt de vrouw voorgesteld als het zwakke, afhankelijke wezen, dat de sterke arm van de man niet kan missen. Jongens zijn gewend in het middelpunt van de aandacht te staan, ook op school. Zij hebben er duidelijk moeite mee als een leraar meisjes serieus neemt. Jongens worden gestimuleerd en voortdurend bevestigd, meisjes niet. Die mogen doen wat ze leuk vinden. Als een opgave tegenvalt is het advies al gauw, dat ze er verstandig aan doen naar iets prettigers uit te kijken. Het komt er immers toch niet op aan wat een meisje doet of laat als ze later maar in de handen van een toegewijde echtgenoot valt. Van die ellende moeten we af.

Beste Ineke en Annie,

Hoewel ik uit het verhaal in de Courant de indruk krijg dat jullie vooral denken aan de rooms-

katholieke kerk, voel ik me toch persoonlijk aangesproken. Een paar keer noemen jullie ook hervormden en gereformeerden, en bij die gereformeerden reken ik mezelf.

Eerlijk gezegd ben ik erg geschrokken! Wat weten jullie veel! Veel meer dan ik. Zo bijvoorbeeld dat het in kerkelijke gezinnen veel erger is dan in andere gezinnen, al verzachten jullie dat wat door het voorbeeld van de „algemeen geachte en geëerde socialist". Ik ben nu meer dan veertig jaar dominee en ik heb wel eens wat meegemaakt, maar dat in „gelovige milieus" zulke verschrikkelijke dingen als waarover jullie schrijven veel vaker voorkomen dan in andere kringen, is mij ontgaan. Ik heb blijkbaar toch niet goed opgelet. Volgens jullie zijn er tien vrouwen op de honderd die zo in de hoek gedreven werden dat ze geen kant meer uit konden. Dat is nogal wat! Of... zouden jullie „mijn volkje" toch misschien niet zo goed kennen? Vergissen jullie je mogelijk?

Jullie hebben het over mannen die op de troon zitten; over vrouwen die wezens van tweede rang geacht worden. Mannen zijn vaak „tirannen" en menen te mogen doen wat ze willen. Nu, Ineke en Annie, ik heb wel eens een man en vader horen bulderen in zijn gezin. Dat was niet mooi natuurlijk. Maar, als ik het „als man zijnde" zeggen mag, ik heb toch ook wel gezien dat moeder de vrouw de lakens uitdeelde en dat haar man niet veel te vertellen had. Ook niet goed natuurlijk.

Jullie schrijven over die meisjes die bij het onderwijs achteruit gedrukt zouden worden. Weer vraag ik me af of jullie wel gelijk hebben. Van onderwijs weet ik ook iets af. Door de catechisatie en vroeger door lessen op de P. A. lk heb ook heel wat meisjes onder mijn leerlingen gehad. Fris en vrolijk goedje, kan ik jullie zeggen. Ze konden zich tegenover de jongens best redden en lieten zich echt niet zo maar in een hoek drukken. Maar goed, over die dingen is te praten. Eén ding neem ik jullie erg kwalijk. Jullie geven voor een groot gedeelte de schuld aan de „godsdienst'. Jullie durven er zelfs het Woord van God bij aan te halen. Daar staat immers dat de vrouiv haar man onderdanig zal zijn zoals de gemeente aan Christus. Dat zou mee leiden tot incest. Daartegen wens ik te protesteren. Vroeger sprak men wel eens over „godsdienstwaanzin". Die term is onzinnig want de dienst van de Heere God naar Zijn evangelie leidt nooit lot waanzin. En het

leven nu naar Gods geboden brengt niemand tot incest. Juist het afwijken daarvan brengt de ellende. Jullie noemen het ongetrouwd samenwonen. Inderdaad, dat brengt grote ellende. Jullie noemen Tine Halkes. Ik kan me toch wel begrijpen dat Simonis haar liever niet aan het ivoord laat tegenover de paus. Ze is een t'oorvechtster van de feministische theologie. Die is in de oren van de paus grote ketterij. In de mijne trouwens ook. Ik denk dat jullie die theologie ook aanhangen. Jammer. Want ze gaat echt tegen het Woord van God in." —

Tot zover de persrevue van het Gereformeerd

Kerkblad.

J. M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen