KERKGANG

KOL-OMMETJE

Ruim voor de tijd staan de kerkdeuren open. Eerste kerkgangers zoeken bedaard een bank in de stille ruimte en gunnen vervolgens hun gedachten de vrije loop. Naderhand is het links en rechts spiedend zoeken naar een enkele plaats die nog onbezet bleef. De allerlaatsten krijgen, zoals het behoort, de eerste plaatsen. Vooraanzittingen waar — psalm 47 — d' eersten van de Staat ten schild gezet 's Hoogsten macht zouden moeten eren.

Hoevele mussen hebben een huis gevonden en hoevele zwaluwen haar jongskens neergelegd? Her en der in grijs en groen verleden! Ver reikhalst de straal van de cirkel der gedachten. „En al de schare zocht Hem, Die leerde als Machthebbende". Een afscheidsdienst tot de middernacht in Troas. Er brandde veel licht. Bedwelmende oliewalm stroomde het venster uit en nam de slapende jonge man mee. Eutyches, de gelukkige. En de ongelukkige had uiteindelijk groot geluk.

Straks aan de noordkust van het werelddeel Afrika Augustinus, de Chrysostomus van Hippo Regius. Zij preek is in de ware zin homilia: Communicatie. Gedurig klatert het applaus. Het gehoor is snel bewogen en licht ontvlambaar. De bijval vuurt de prediker aan tot verdere stappen in de ontwikkeling van zijn gedachten, die de Schrift ontvouwen. In Caesarea van Mauretania woedde een vete, die elk jaar de tol van een aantal doden eiste. Augustinus werd heengezonden.

„Er kwam veel applaus; dan raakten zij geboeid; maar hij dacht eerst 'ik ben er!' coen zij in tranen uitbarstten".

Geweldige zeggingskracht in machtige kathedralen, stuntelig dialect in gammele schuurtjes en op schemerige delen. Hoorders die alles vergaten, ja schade en drek vonden, vanwege de vergelding des loons.

Enkele van vele boeken in de loop der jaren gelezen riepen beelden op. Middeleeuwse Kerstdagen in het hoge noorden. Uit de besneeuwde dalen kwamen zij met sleden naar het kerkgebouw dat door de ramen kaarslicht naar buiten straalde.

Lied en evangelie na duisternis en bittere koude. Zeer onlangs had ik „Herinneringen aan de Doleantie" in handen. Om me te documenteren voor het geding over al of niet „Jan Rap c.s.". Hoe centraal in de hoofdstad van ons land de kerk en de preek. Gehuurde zalen stroomden berstensvol uren voor de prediker optrad.

Mensen werden op en dicht tegen elkaar gedrukt, zodat ze geen vin konden ver-roeren terwille van wat zo diep beroerde. Kom er nu eens om in Amsterdam. Toen centraal en het stadsleven beheersend en hoe marginaal thans nu historische kerken wegvallen uit het. silhouet.

—'k Was een kereltje nog maar. Mijn oom bracht me mee naar een van de kleine Friese kerkjes. Wat voelde ik me tussen de grote mannen en hun onbegrijpelijk gesprek voor de toreningang.. Straks was ik heel verbaasd dat ik in de bank voor me mijn grootvader ook zag zitten, in zijn dikke zwarte pak, dat hij voor jaren aan had toen hij trouwde. Immateriële foto's uit vroegste jaren: Vader in een hoge luifelbank met een foliant van een oud kerkboek en moeder met 'haar' kerkbijbeltje. Vrouwen langgerokt met stoven aan grote koperen hengsels, huismoeders van grote kinderrijke gezinnen die geen ogenblikje vrij hadden in de week en in de zomeravond gaande door de korenvelden hemelse ogenblikken doorleefden.

De beelden rijgen zich aaneen. Tumulten onder de preek, intreediensten van jonge predikanten die de hele regio voor maanden gespreksstof boden, maar ook - en zo lang nog niet geleden - de dorpjes waar de zondagse preek het repertoire van de week uit maakte. Een fabriek waar niet de voetbal van de voorbije zondag, maar de verkondiging alle tongen losmaakte.

Wat is er onnoemelijk veel en onbeschrijfelijk verschillend gekerkt. Door de eeuwen en culturen heen. Er is gegalm beluisterd en zoet gefluister. In hoeveel klederdrachten ging men op onder het Woord en in hoevelerlei trant, stijl en school is het Woord aan man en vrouw gebracht. Vele beken gaan in de zee.

Worden ook deze dingen niet zo moede dat: niemand het kan uitspreken? Was dit alles vergeefs? Al die stappen opwaarts om naar Gods huis te gaan om niet? —o—

Daar is de prediker al op de stoel. Votum en groet. Hij zegt: Laat ons belijdenis doen van ons geloof met de kerk van alle plaatsen en alle eeuwen. Weg is het visioen. Nee, nog niet helemaal. —o —

Na dezen zag ik, en zie, een grote schare die niemand tellen kon, uit alle natie en geslachten en volken en talen, staande voor de troon en voor het Lam. Dat is wat netto resteert van al die kerkgang.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen