KLEINE KRONIEK

Een brief van een lezer

We ontvingen enkele weken geleden een brief van een lezer, dhr. Seinen uit Apeldoorn. Ik geef ruimte voor deze brief omdat ik denk dat hij in deze brief zaken aan de orde stelt, die ik van onze lezers nogal eens te horen krijg. Je zou kunnen zeggen: een gevoel van onbehagen dat soms toch sluimert onder veel trouwe kerkgangers. Ik wil er wel een aantal opmerkingen aan verbinden, straks aan het eind. Maar eerst laat ik nu de tekst van de brief volgen.

„Uit publicatie's in diverse dagbladen zal het de lezer wel duidelijk zijn geworden dat ook de Herv. Synode met 37 stemmen voor en 15 stemmen tegen, het plaatsen van kruisraketten in ons land heeft afgewezen. Over deze merkwaardige stemmenverhouding wil onderstaand epistel enig licht werpen.

Volgens KASKI, het instituut voor sociaal wetenschappelijk onderzoek, gevestigd te 's-Gravenhage, telde de Ned. Herv. Kerk in 1980 2.775.000 leden waarvan de navolgende Specificatie:31, 5 % belijdend lidmaat 875.00 afgerond 41, 5 o/o doopleden 1.150.000 27 o/0 geboorteleden 750.000 2.775.000

Van deze 2.775.000 hervormden gaan er wekelijks maar 600.000 naar een kerkdienst volgens een mededeling van de huidige secr. generaal der synode geuit voor de microfoon van de NCRV in de le week van maart '83.

Ds. C. Jongeboer deelde t.a.v. een synodevergadering in het Herv. Weekblad (conf.) van 8 dec. 1983 mede, dat wanneer in de synode over principiële zaken gestemd moet worden en rechts tegenover links komt te staan, dat dan de verhouding steeds is 18 rechts tegen 38 links tenminste wanneer de synodevergadering voltallig is. Deze opmerking klopt wel in de praktijk. Naar het cijfer van de 600.000 kerkgangers heb ik een onderzoek ingesteld en daarbij deed ik de ervaring op, dat iets meer dan de helft gerekend kan worden als behorende tot de rechterflank van de synode. Op grond van het kerkbezoek moet dus de verhouding zijn 28 : 28 en geen 18 : 38 zoals de huidige samenstelling aangeeft.

Ook wanneer ik uitga van het tot nu toe toegepaste classicale stelsel, dat gegrond is op de reële predikantsplaatsen, kom ik tot geen andere conclusie. Resumé Provincie Groningen Jaar Aantal hiervan Classis pred. plaatsen vacant 1950 165 40 4 1982 107 35 4

en bij de vacante plaatsen mag in het jaar 1982 wel de aantekening worden gemaakt dat deze grotendeels onvervulbaar zijn en blijven er dan 72 pred. plaatsen over. Gerekend naar het landelijk gemiddelde geeft dit recht op 2 classes, temeer waar de opheffing steeds doorgaat en nu de stad Groningen weer 2 pred. plaatsen moet opheffen. Wanneer ik deze methode ook toepas bij de onderstaande provincies dan kom ik tot de volgende opstelling. Provincie Groningen dus 2 classes teveel Friesland 2 classes teveel In de jaren na 1-1-82 zijn in Friesland al weer 6 pred. plaatsen opgeheven. Drenthe 1 classis teveel N. Holland bov. *t IJ 1 classis teveel In 2e helft van de jaren '70 heeft iemand voor een dessertatie het kerkbezoek van 40 kerkdorpen boven het IJ bewesten de E10 nageplozen. Het gemiddelde aantal kerkgangers was 1200 per zondag. Zeeland 1 classis teveel N. Brabant-Limburg 1 classis teveel classis Schiedam 1 classis teveel classis Waalse Gemeenten 1 classis teveel Totaal 10 classes teveel

aan de linkerzijde, welke ten gunste zouden moeten komen van de classes aan de rechterzijde, die meer pred. plaatsen hebben dan het landelijk gemiddelde.

Dus ook bij toepassing van dit systeem moet de verhouding 28 : 28 zijn. De landelijke voorzitter der kerkvoogdijen dr. W. J. Diepeveen te Bilthoven slaakt in het januarinummer 654 van 1984 de verzuchting dat de struktuur van de Ned. Herv. Kerk chaotisch is en dat dit mede de oorzaak is van een toenemende verwijdering tussen top en grondvlak in de kerk.

Naar mijn bescheiden mening draagt ook de huidige samenstelling der synode hiertoe bij en kon ook het I.K.V., IKON, Wereldraad van kerken een machtspositie in de kerk opbouwen. Geen ICTO in de kerk maar ook geen IKV.

Ook bij de benoeming van kerkelijke hoogleraren komt de rechterzijde er bekaaid af. Tenslotte moet ik ook ernstig protest aantekenen tegen de gang van zaken inzake „Samen op weg". Nog steeds zijn de classes alsmede de gemeenten niet gehoord terwijl de generale synode reeds beslissingen heeft genomen in de vergadering van maart '83. Is men soms in de synode bang dat door de afkalving van de midden-orthodoxie aan de ene kant en door de opschuiving van de midden-orthodoxie naar rechts aan de andere kant zij op de duur geen kans van slagen meer heeft en daarom de rechtervleugel voor een fait accompli (voldongen feit) wil stellen?

Het lijkt mij ook nog nuttig de woorden die de praeses tot de vergadering op 16 dezer richtte nog eens te herhalen. Hij zeide: „Het moderamen wil met het sturen van een brief aan regering en parlement waarin de plaatsing van kruisraketten in ons land wordt afgewezen nog eens duidelijk aan de overheid laten zien waar de Hervormde Kerk staat als het. gaat om de kernwapenproblematiek. De overheid dient goed te weten hoe er in de kerk gedacht wordt. Het maakt het democratisch functioneren van de politiek waardevoller." En in de kerk dan, moet daar niet op een democratische wijze geregeerd worden?

Los van dit alles rijst de vraag, kan de regering en het parlement de plaatsing van kruisraketten als middel van afschrikking wel afwijzen, wanneer o.m. in aanmerking genomen wordt het feit — neergelegd in het boek Kengetal 3.5.39 van Mr. Dr. I. G. van Maasdijk, uitgegeven in 1947 — dat Rusland reeds op 3 mei 1939 de kiemen heeft gelegd voor een 3e wereldoorlog. Immers op die dag werd de minister van buitenlandse zaken van dc Sovjet-Unie n.1. de westers denkende en openhartige Litwinof vervangen door de sluwe en onberekenbare Molotov. Sinds die tijd tot vandaag aan de dag toe heeft Rusland tegenover het Westen steeds een harde houding aangenomen." Tot zover de brief.

Ik zou er een aantal opmerkingen aan willen verbinden, zoals ik al schreef. Het is inderdaad 'juist dat het er in de kerk niet democratisch aan toe gaat. Het volk regeert niet, maar het Woord regeert. Wie gaat tellen, plat gezegd: koppen tellen, die is in principe toch verkeerd bezig. Elke Hervormde gemeente in ons land is een gemeente. Of daar nu duizend of tien kerkgangers zijn. Toen Mient-Jan Faber vorig jaar op het Malieveld o.a. zei: wij zijn hier met een half miljoen, dat is heel wat meer dan de honderd en vijftig in de Tweede Kamer, vonden velen dat terecht een vorm van gevaarlijke demagogie, levensgevaarlijk voor de democratie. In een omgekeerde zin zouden we net eender te werk gaan, als we in de kerk met getallen gaan werken. Het mag niet gaan om macht. Niet de macht, niet het getal heeft gelijk. Het Woord Gods dient heerschappij te hebben over de kerk. Ook al zou dat door maar enkelen in de kerk nog worden beleden en al zou een grote meerderheid dat Woord hebben terzijde gesteld. In zoverre kan ik niet meegaan met de redenering van de briefschrijver.

Maar er is wel meer van te zeggen. Natuurlijk heeft dhr. Seinen gelijk als hij door zijn brief wil aantonen hoe betrekkelijk het is als steeds gezegd wordt: de kerk spreekt of de regering dient te weten hoe de Hervormde Kerk over bijv. de kernwapens denkt. De Hervormde kerk, dat is dan een niet eens zo grote meerderheid van. synodeleden die over de kernbewapening een bepaald oordeel heeft..Men zou er goed aan doen zich af te vragen of men wel namens alle leden van genoemde kerk spreekt. En als blijkt dat dat helemaal niet vast staat, eens wat meer aandacht dienen te hebben voor een meerderheid in de kerk die zich vaak , helemaal niet aangesproken voelt door wat een" synode besluit.

Tenslotte: wat de opmerkingen over „Samen op Weg" betreft. Het is waar dat veel te laat een en ander naar de classis ter bespreking komt, maar 'het is nog lang niet te laat om zich indringend bezig te houden met deze zaak. En schort het daar niet vaak aan binnen onze kerkeraden en gefneenten? Verschillende kerkeraden schitteren niet bepaald als ze menigmaal afwezig zijn op de classis. Laten wij ons er over buigen in gebed om in deze de weg des Heeren te zien. Het zal er in de komende jaren op aan komen dat elke kerkeraad zich uitspreekt over de toekomst van onze kerk. We kunnen ons niet afzijdig houden. Om Gods wil niet en om de kerk der vaderen niet die ons toch lief is, naar we altijd hebben gezegd?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen