Samen op weg - moet dat zo doorgaan ?

Iemand uit mijn gemeente gaf mij een boek te leen en merkt daarbij op: schrijft u daarover eens iets in het Gereformeerd Weekblad. Ik ga graag op die suggestie in omdat het van belang is dat dit boek aandacht krijgt. Het betreft een publicatie van de hand van ds. A. M. Lindeboom: „Moet dat zo doorgaan? Enkele kritische notities over het kerkelijk leven in de Gereformeerde Kerken" (Kampen 1981).

Lindeboom weet waarover hij schrijft, hij kent de situatie van de Gereformeerde Kerken van binnenuit. Voordat hij met emeritaat ging heeft hij de kerken van Kantens, Twijzei, Staphorst en Rouveen als predikantgediend. Opvallend is de uit dit boek blijkende belezenheid van deze pastor. Intens moet hij de ontwikkelingen binnen zijn kerkverband hebben meebeleefd, om ze vervolgens op zo scherpe wijze te registreren en te analyseren. Niet iedereen zal hem een sympathiek schrijver achten. De trant van schrijven is pittig en ook nog al eens pinnig. Maar als hij spijkers met koppen slaat, slaat hij de spijker vaak op de kop. Hij neemt geen blad voor de mond om de waarheid te zeggen. Maar de goede verstaander proeft achter de soms wat bitse toon een diepe verontrusting en hartelijke betrokkenheid. Het zou een onwaardige houding zijn wanneer wc dit boek gingen lezen om ons eens te vermeien in andermans leed. Immers, wie als hervormde door het venster de afwijking van de Geref. Kerken ziet, wordt meteen ook als in een spiegel met het verval van de Ned. Hervormde Kerk gekonfronteerd.

Hier past geen leedvermaak, maar leeddragen in de erkenning van gemeenschappelijke schuld. Wat Lindeboom schrijft is niet alleen van belang voor de interne situatie van de Geref. Kerken, het kan ook dienen als signaalfunktie voor de Samen-op-wegbeweging. Een rood waarschuwingssignaal dan wel te verstaan en bepaald geen groen licht! Vandaar dat in de titel van dit artikeltje de tendens van het boek met een beoordeling van die beweging in verband is gebracht.

Waarover gaat het?

De schrijver vat het zelf zó samen: „Het niet meer kunnen geloven op de traditionele manier, veler sympathie voor de gevoelens van Kuitert en Wiersinga, het nalaten van elke vorm van leertucht, het samenwerken met vrijzinnigen, het ontkennen van de Godheid van Christus, het loochenen van zijn lichamelijke opstanding, het enthousiasme voor Van het Reve, de propaganda voor het religieus besef tot in het Ouderlingenblad toe, het pleidooi voor ruimte, het geloven vragenderwijs, het invoeren van nieuwe belijdenis-en doopvragen, zonder iets daarin over de Heilige Schrift als het Woord van God en die bovendien door vrijzinnigen kunnen worden beantwoord, die nieuwe belijdenis die Samen op weg ons hoopt op te dringen, het voor geoorloofd verklaren van ongehuwd samenwonen, tot zelfs open-

lijke aanbeveling op de preeksoel toe, de aanvaarding van de homosexualiteit, het niet meer nakomen van plechtig aangegane beloften, het nimmer waarschuwen van de onbekeerden, de verzaking van de catechismusprediking, dat alles en nog veel meer heeft maar één oorzaak en dat is dat men niet meer buigt voor de Heilige Schrift als het Woord van God".

Scherpe diagnose! En de therapie? Terugkeer naar het Woord van God. Réveil in de prediking. Geen wanhoop, maar gebed tot God in wiens hand het lot van de kerk is. „En zolang er nog een schare van bidders is, is er geen reden om te vertwijfelen. En wat zal er niet kunnen gebeuren als die schare van bidders al groter en sterken, wordt? Dan zal weldra overal in onze kerken het goede antwoord worden gevonden op de vraag, die wij misschien nu nog zo moeilijk vinden, maar waarvoor wij toch allen verantwoordelijkheid hebben: Moet dat zo doorgaan? "

Enkele uitspraken

Het is moeilijk een boek dat zo'n breed terrein bestrijkt in een samenvattende weergave recht te doen. Beter lijkt het mij uit de verschillende hoofdstukken wat kernachtige uitspraken te lichten, waarin de heilloze koers van de moderne theologie aan de kaak wordt gesteld. Allereerst over prof. dr. H. M. Kuitert:

— „Bovendien kan men zich hier met reden afvragen of iemand, die de Schrift als het door Gods Geest geïnspireerde Boek zo radikaal terzijde stelt en in verband daarmee de geheel enige positie van Jezus als Middelaar afwijst, in dit alles nog door de Heilige Geest wordt geleid? Daarom moet, hoe moeilijk het ook is, hier eveneens de vraag worden gesteld of er bij Kuitert eigenlijk niet sprake is van een ander geloof" (blz. 23)

Over dr. H. Wiersinga:

Als we bedenken dat Christus volgens hem niet de straf voor onze zonden gedragen heeft dat hij de Godheid van de Zoon ontkent, dat hij niet gelooft in de Heilige Geest als Persoon, dat hij de Heilige Geest als de eigenlijke Auteur van het oude testament tegenspreekt, dat hij Jezus slechts wil zien als een weggebruiker zoals wïj... Het betreft hier immers niet andere opvattingen, maar verkeerde opvattingen. Het betreft hier een aantal dwalingen en zelfs meer dan dat." (blz. 40).

Over drs. B. Boelens en zijn boekje: -

„Kortom, hier is sprake van een populair dogmatiekje, geheel o> p vrijzinnige leest geschoeid, waarin, wat tegenwoordig velen zo graag willen, het koninkrijk Gods gereduceerd wordt tot een koninkrijk van mensen." (blz. 54).

Over een preek van dr. G. Th. Rothuizen: - „Als er zo gepreekt wordt gaat de kerk te gronde. Of zou men nog werkelijk kunnen zeggen dat hier iemand aan het woord is, die beantwoordt aan de opdracht van Jezus: weid mijn lammeren en hoed mijn schapen? De diepste oorzaak van dit tekort moet wel daarin liggen, dat de hoogleraar het Woord Gods te weinig heeft bediend en als gevolg daarvan de gemeente niet weinig heeft tekort gedaan." (blz. 65).

Over , , Samen op Weg": -

- „Er is dus geen sprake van dat, hoe men het ook wendt of keert, de samenvoeging van beide kerken zoals ze nu zijn een stap vooruit zou zijn. De verwarring en halfheid van de ene Kerk voegt zich dan bij de verwarring en halfheid van de andere kerk. Maar wat voor heil kan van een dergelijke verbintenis nog worden verwacht? " (blz. 122).

- „Voor vandaag is het te hopen dat iedere Hervormde en iedere Gereformeerde ervan overtuigd is dat een haastig opgedrongen éénwording zonder innerlijke overeenstemming en hartelijke geloofsverbondenheid de kerkelijke ellende alleen maar zal doen toenemen." (blz. 146).

Over ethiek en moraal

— „Wie de gereformeerde dogmatiek in de grond boort, doet dat ook de gereformeerde ethiek" (150). Een stelling die hij op heldere wijze uitwerkt ten aanzien van punten als samenwonen zonder huwelijk, praktisering van homosexualiteit enzovoorts.

Vingerwijzing en handreiking

IJ bemerkt: er vallen grote en harde woorden. Sommigen zullen vinden dat ds. Lindeboom teveel met de botte bijl hakt. Het is inderdaad van belang de nuances te blijven zien. De auteur is van een zwart-wit tekening niet altijd vrij te pleiten. Hij drukt zich nogals eens uit op een wijze die niet geheel zorgvuldig is en zo geen recht doet aan de zaak die besproken of de opponenten die bestreden worden. Zo is hij bijvoorbeeld met Hoedemaker en Wormser al heel gauw klaar! Maar anderzijds zou ik willen stellen: een vingerwijzing, een waarschuwingssignaal moet duidelijk zijn, voor geen tweeërlei uitleg vatbaar. En Lindeboom is er in geslaagd zo'n vingerwijzing te bieden. Het is alleen maar verstandig daarop goed acht te slaan.

Samen op weg — moet dat zó doorgaan? Neen, zó niet. Niet zonder het samen in de schuld voor God, samen terug naar het Woord en het gereformeerd belijden. En toch moeten we samen op weg! In de zin van psalm 122: de in Christus gegeven eenheid van Israël en de volkeren, op weg mö£ Jeruzalem in het oog en in het hart. In , , De Wekker", het orgaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken, biedt prof. dr. Van X Spijker een handreiking aan alle gereformeerde belijders om te komen tot éénheid. Zo'n handreiking is er ook van de zijde van „Waarheid en eenheid" het blad van de verontrusten op de drempel van de Gereformeerde Kerken. Als hervormd-gereformeerden mógen we niet doen alsof we zo'n uitgestoken hand niet opmerken. Een hartstochtelijk verlangen naar de zichtbare openbaring van Christus' ene Kerk moge onze harten meer en meer vervullen!

V.

J. H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen