KLEINE KRONIEK

Nieuwe kerkscheuringen

Onder die titel las ik in het maandblad 'Getrouw' van de Internationale Raad van Christelijke Kerken het volgende:

„Het blad „Reveil" aanvankelijk uitgegeven ten dienste van de „Near East Mission", een zendingsorganisatie voor het Nabije Oosten, waaraan vooral de naam van ds. Jan Willem van der Hoeven verbonden is, heeft zijn operatieterrein verruimd. Het is nu een „christelijk opinieblad", al schijnt de achtergrond wel dezelfde gebleven. Dat wil zeggen dat het geen duidelijke kerkelijke of confessionele signatuur heeft, maar meer uit de vrije kringen opkomt. In ieder geval wijst de „Reveil agenda" sterk in die richting. Maar we nemen het blad voor wat het zijn wil: „Reveil wil verband leggen tussen geloven en doen en van daaruit nadenken over hetgeen er in kerk en samenleving gebeurt".

In het licht van het voorgaande moeten wij dus lezen wat er in het september-nummer gezegd wordt onder de kop: „Een nieuwe kerkscheuring? " Het gaat over „evangelischen en oecumenischen" en het is interessant van de hier gegeven typeringen kennis te nemen: Wij lezen: „Evangelischen en oecumenischen in één kerk, dat wordt met de dag moeilijker. Want oecumenisch is niemand die voor de Wereldraad van Kerken is, open staat voor stromingen in de moderne theologie, niet dogmatisch is over homofilie en andere ethische kwesties, min of meer achter het IKV staat en graag uit het Liedboek zingt. En evangelisch is iemand die de Wereldraad een wereldse raad vindt, de moderne theologie rigorieus afkeurt, afwijzende standpunten heeft ten aanzien van homofilie en abortus, min of meer pro-EO is, en het IKV maar een verdachte organisatie vindt.

Natuurlijk generaliseren we hier, maar u begrijpt wel wat we bedoelen. De tegenstelling loopt door alle kerken heen. In dit nummer van Reveil vragen we ons af: loopt dit uit op een nieuwe kerkscheuring? "

De schrijver (Evert van der Poll) is zelfs van oordeel dat de scheuring ten dele al hard aan de gang is. Hij spreekt over „de uittocht van evangelischen uit de Hervormde, Gereformeerde en Katholieke kerken". Nu zijn er zonder twijfel in Nederland heel wat rooms-katholieken die zwaar verontrust zijn over de progressieve koers in hun kerk. Maar dat zijn dan juist de conservatieve roomsen die aan de kerkleer willen vasthouden en het is wel de vraag of die met Hervormden en Gereformeerden samen op de noemer „evangelischen" kunnen worden gebracht. Trouwens, ook. bezwaarde Gereformeerden plegen die kwalifikatie niet te gebruiken. Zij zullen zich liever „rechtzinnig" of „bijbelgetrouw" noemen, terwijl wij bij het begrip „evangelisch" eerder denken aan de veelal vrije kringen die zich het meest verwant voelen aan de Amerikaanse „nieuw-evangelischen" en hun voorman Billy Graham.-

De schrijver schijnt ook inderdaad die groepen te bedoelen. Hij zegt namelijk: „de tegenstellingen worden alleen nog maar scherper nu de evangelischen ontdekt hebben dat ze het op bepaalde punten best met de orthodox-reformatorische christenen kunnen vinden. Men is het roerend eens in afkeer van Wereldraad, moderne theologie en liberale opvattingen over homofilie. En dan begraaft men de verschillen over doop, geestegaven en visie op gemeente-zijn maar even. Men sluit een verbond en ziedaar: de EO, EA en RPF verschijnen op het toneel." . .

Ik denk dat hier veel waars in schuilt, maar dit „verbond" raakt niet de eigenlijke kern van het kerk-zijn en van het christen-zijn. Dat blijkt ook^ wel uit wat er volgt: „Evangelischen hebben vanouds nauwelijks een eigen theologie, afgezien van een doopopvatting of een geestesgaven-leer. Dus „leent" men maar bij reformatorisch orthodox. Zo wordt men theologische en praktisch „antilinks".

Als ik het nu goed begrijp, dan wil de schrijver

zeggen dat deze samenwerking vooral voor de „evangelischen" voordelig is. Zij „helpt de emancipatie van de evangelischen in ieder geval een stuk vooruit."

Deze „emancipatie" betekent dat de evangelischen „niet langer een klein clubje ergens in een hoekje" zijn, maar „een beweging met veel organisaties, veel aktiviteiten, veel geld, veel mensen en veel tamtam". Dat zou dan tegenover de oecumenischen" leiden tot een „nog grotere uittocht uit de kerken".

Maar Evert van der Poll is daar niet gelukkig mee, want „oecumenisch en evangelische hebben elkaar nodig". Men mag niet vergeten „dat die ander iets wezenlijks te zeggen heeft en je kan behoeden voor eenzijdigheid..." In enkele andere artikelen wordt, dit dan nader uitgewerkt. Maar daarin wordt vooral getracht het eigene van de diverse groepen aan te geven. Of men zich zo gemakkelijk door de ander zal laten gezeggen, is echter de vraag. De praktijk laat zien, dat ieder opkomt voor eigen kerk of kring en voor eigen visie en die niet zo maar opgeeft. Daar komt dan nog bij dat nog allerlei sociologische factoren een rol spelen. Dat doorbreken wij zo maar niet! Ik ben zelfs geneigd te zeggen dat iemand zich te krampachtiger bij de eigen groep of visie zal houden naarmate hij geestelijk gesproken minder houvast heeft...

Wij kunnen dan wel proberen, wat hier genoemd worden „oecumenischen" en „evangelischen" aan elkaar te praten (wat er van de even genoemde „reformatorisch orthodoxen" worden moet, is niet duidelijk), maar zo eenvoudig is dat niet. Nu staat het zo, en dat blijkt uit deze artikelen duidelijk, dat er over en weer allerlei eenzijdigheden worden aangewezen. Die zijn er ook. Maar als ik de neiging heb om aan de ene zijde mank te gaan, moet ik uit reactie niet de andere zijde gaan kreupelen! Na enige tijd is dat even onbevredigend. En in de wereld van de godsdienst wemelt het van zulke reacties, zulke eenzijdigheden.

Misschien moeten wij allemaal de hand in eigen boezem steken. God heeft ons Zijn Woord gegeven. Zou het ook kunnen zijn dat wij — ieder op zijn eigen wijze en in eigen kring — teveel proberen bij een uittreksel daarvan te leven? Geen uittreksel, geen leerstelsel, geen beschouwing, kan ooit het levenwekkende Woord van God vervangen. Als wij dan ons godsdienstig leven en dat van onze ketk of kring of groep eens gingen vergelijken met wat ons in de Schrift wordt gezegd? En dan eens niet proberen met onze eigen standpunten of activiteiten de Heilige Geest het werk uit handen te nemen, maar om te beginnen eens heel stil werden om biddend-gehoorzaam van Hem in te wachten

wat Hij alleen doen kan en ook Zichzelf voorbehoudt?

„Gods werk in Gods weg" is de titel van een prachtige verklaring van de Brief aan de Hebreeën, die ik in mijn kast heb staan. En dat is ongeveer wat Hij alleen doen kan en ook Zichzelf voorbedat God Zich wel naar ons zal voegen als wij onze stelsels en meningen maar luid genoeg verkondigen. Wij moeten leren ons te voegen naar Hem, bij Wien het begin is, en de voortgang en het einde."

Tot zover 'Getrouw'.

We kunnen ons wel vinden in deze woorden. Is ootmoed niet vaak hetgeen zo gemist wordt onder christenen in kerken en groepen. Wij zijn het en hier is het, wordt luid of zacht beweerd. En dan moeten we maar dicht bij eigen huis blijven en niet denken aan anderen. Jezus zegt tot Zijn discipelen: Gij zijt het zout der aarde. Zijn we dat nog in kerk en gemeente, in wereld en maatschappij? Dat betekent niet: veel doen. Slechts zijn, eenvoudig zijn waartoe Christus ons riep en waarin

Hij ons plaatste.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen