De rechtvaardige

Want de HEERE kent de weg der rechtvaardigen, maar de weg der goddelozen zal vergaan. Psalm 1 vs 6

de rechtvaardige en zijn nee

Wat maakt het eigenlijk uit of je gelooft of niet? Een jongen zegt dat. Hij is opgevoed bij de Bijbel. Maar bij het ouder worden zijn er allerlei vragen in hem bovengekomen. Hij ziet om zich heen naar zijn ouders, zijn familie, die leven bij het Woord. Maar hij kent ook zoveel anderen, die zich aan de Bijbel niets meer gelegen laten liggen. En wat is er nu eigenlijk voor verschil? Beiden zijn ze soms blij, soms verdrietig. Beiden hebben ze meevallers en tegenvallers en ga zo maar door.

De eerste psalm zingt van het grote verschil. Het is geen spontane uiting van vreugde of verdriet. We horen niet uitbundig juichen, noch mismoedig klagen, we worden onderwezen. Psalm* 1 is een leerdicht. Ons wordt voorgehouden het grote onderscheid, dat er toch is. Het onderscheid tussen de rechtvaardige en dc goddeloze.

De rechtvaardige, wie is dat? We luisteren maar naar de psalmdichter. Hij zingt immers van hem en van zijn gelukkig lot. De psalmdichter laat ons allereerst duidelijk zien, dat de rechtvaardige een mens met een nee is. Zijn nee is het nee van de scheiding. Hij kan en hij wil niet meer zo als een ander, niet meer als de goddeloze, de zondaar, de spotter. De goddelozen, dat zijn de mannen die geen rekening houden met God. Godloos zijn zij, zonder God. Zij wensen met Zijn woord en wet geen rekening te houden. Zo zijn zij ook zondaars d.w.z. overtredens van de konkrete geboden van God. Niet alleen met hun daad maar ook met hun woord keren zij zich tegen de HEERE. Ze spotten. Ze zeggen in hun hart: Er is geen God. Ze spreken boosaardig van verdrukking, ze spreken uit de hoogte. Ze zetten hun mond tegen de hemel en hun tong wandelt op de aarde.

Tegenover zulke lieden moet de rechtvaardige zijn nee stellen. Is dat neen er ook bij ons? Of willen we rechtvaardigen zijn,

laten we nu maar even zeggen. Gelovigen, zonder dat neen? Het „neen" is hier duidelijk en in heel de Schrift. Wat samenstemming heeft Christus met Belial, de gelovige met de ongelovige?

Dat neen hier is drievoudig. De rechtvaardige wandelt niet, staat niet, zit niet. Het spitst zich toe. Als je er zit ben je er tenslotte helemaal thuis, hoor je er helemaal bij. Maar de rechtvaardige niet. Hij wandelt niet naar de raad der goddelozen. Want ze geven raad, die goddelozen. Er gaat invloed van hen uit. We weten daar vandaag aan de dag alles van! Allerlei meningen van mensen, die geen rekening willen houden met God en Zijn gebod worden luidkeels verkondigd. Soms bedekt en fijnzinnig, soms grover, openlijker, agressiever. Wilt u er eens erg in hebben? De rechtvaardige sielt zijn nee op die raad. Hij slaat haar in de wind. Hij richt er zijn levensweg niet naar. Hij volgt hen niet, maar hij doet ook niet met hen mee. De psalmdichter vertelt ons van het gestoelte der spotters. Dc zondaars, de spotters, ze zitten bij elkaar, ze zitten in dc kring, in hun kring. Er is niet alleen een gemeenschap der heiligen, ook een der onheiligen. In die gemeenschap worden allerlei boze stukken uitgedacht tegen God en tegen Zijn rechtvaardige.

Ook daar weten we vandaag genoeg van. In allerlei kerngroepen, of cellen worden plannen uitgebroed, strategiën uitgestippeld om de maatschappij te veranderen. En dat zou op zichzelf niet zo erg zijn. Onze maatschappij is best hier en daar voor verandering vatbaar. Maar de mensen moeten daarbij ook van hun oude godsdiens, o taboes verlost worden. Vandaag is . abortus, morgen homofilie en overmorgen zal het wel weer wat zijn. Ja, de mensen moeten van God Zelf losgemaakt worden.

De rechtvaardige kan zich in die sfeer niet thuisvoelen. Als hij er door omstandigheden al mee te maken krijgt op zijn gemak is hij nooit.

de rechtvaardige en zijn ja

Dat is het nee van de rechtvaardige. Echter daar hoort een ja bij. Er zijn er wel die alleen van het nee weten. Het nee maakt heel hun godsdienst uit. Ze zijn overal tegen, maar ze weten eigenlijk niet goed waar ze voor zijn. Zulke mensen kunnen nog wel eens grote woorden hebben. Ze maken nog wel eens veel indruk. Ze maken zich soms breed en groot in de gemeente. Maar zou hier het spreekwoord niet gelden van de holle vaten en hun allesoverstemmend lawaai?

De rechtvaardige weet van het ja. Het ja tegen de wet van de HEERE. En dat is geen onverschillig en koud ja. Het ja van een mens die geen al te goddeloze stukken uithaalt, die fatsoenlijk en netjes leeft, en het verder wel voor gezien houdt. Het ja van de rechtvaardige is een hartelijk ja. De rechtvaardige heeft een welbehagen aan de wet van God. Hij heeft er vreugde in, plezier. De dichter van Ps. 119 brengt dat zo mooi onder woorden. Uw inzettingen zijn mij gezangen geweest ter plaatse mijner vreemdelingschappen. De rechtvaardige heeft vreugde in de wet van God. En dat niet alleen maar passief, als een schoonheidsbeleving. Zoals we een schoon stuk muziek horen, aanhoren en genieten. Zeker zo is de wet des HEEREN ook schoon. Het is ons echter vooral een blijdschap te wandelen in de wegen van de HEERE en van Zijn Woord. Niet de raad der bozen bepaalt ons leven, niet wat „men" zegt. Gods woord is een lamp voor onze voet en een licht op ons pad.

Daarom vragen we ook altijd naar de wil van God. Bij alles regeert het: Heere wat wilt Gij dat ik doen zal. Om dat te weten kunnen we nergens anders terecht dan in Zijn Woord. Er staat ook: De rechtvaardige overdenkt Zijn wet dag en nacht. Dat overdenken betekent eigenlijk half hard op lezen, prevelend lezen, zoals joodse jongens dat doen in het leerhuis bij de rabbi. Rechtvaardig zijn dat is gebonden zijn aan het wGord van God dag en nacht, dat is, altijd door.

De rechtvaardige, maar wie is het? Wie beantwoordt aan dit hoge ideaal? U? Ik? Wie een beetje ernstig leeft voor de HEERE, moet toch belijden: Want niemand die leeft zal voor Uw aangezicht rechtvaardig zijn? O zeker, we hoeven niet te ontkennen dat er een ander verlangen, een ander begeren is in ons, maar rechtvaardig? In onszelf vallen we toch aan de kant van de goddelozen. Vijanden van God en van onze naaste!

Ja, maar toch rechtvaardigen! Hoe dan?

Slechts door het geloof in de Heere Jezus Christus. Hij is de vervulling van deze psalm. De vrouw van Pilatus typeerde het zo: Hebt toch niet te doen met deze Rechtvaardige. Slechts vaag bewust sprak zij goddelijke waarheid. Jezus Christus is de Rechtvaardige.

Door het geloof in Hem worden wij gerechtvaardigd en worden wij ook rechtvaardig. Wat zullen we immers anders nog begeren dan Hem te dienen, die ons uit zo grote nood en dood heeft verlost.

Dat is het geheim van de nieuw-testamentische rechtvaardige, het sluimerde al onder het Oude Verbond. Het lichtte in Christus en Zijn genade heerlijk op. Dat evangelie is ook de vreugde der wet. Anders maakt de wet mij tot een Farizeeër, zoals in de dagen van Jezus, of ze slaat me dood omdat ik toch nooit doen kan, wat ze vraagt. Maar nu is de gerechtigheid Gods geopenbaard in Christus. En geleid door Zijn Woord en Geest mag ik wandelen in Zijn inzettingen.

het ja van dc HEERE

In deze psalm wordt niet alleen de gestalte van de rechtvaardige getekend, ook zijn geluk. Vers 3 tekent hem onder het beeld van een vruchtboom bij het water geplant. Een vruchtboom waarvan telkens weer rijk geoogst kan worden. Zo is de rechtvaardige. Wat hij doet gelukt, er rust zegen op. En hier in vers 6 geldt het: de HEERE kent zijn weg. De rechtvaardige gaat door het leven. Dat leven kent allerlei voorvallen. Nu eens is er dit, dan weer dat. W T ie zal het allemaal op een rij zetten? Dat wordt bedoeld met de weg van de rechtvaardige.

Die weg kent de HEERE. Dat wil niet zeggen, dat de HEERE er alleen maar van weet. Daar kan ook een troost in liggen, maar toch, wat heb je er aan als iemand alleen maar wéét dat je ziek bent, cn meer niet. Zo kent God alles. Hij kent ons en doorgrondt ons. Hij kent heel het bestaan. Het is uit Zijn gedachten voortgekomen. En Zijn gedachten omvangen het geheel. Het kennen hier reikt verder. Het is niet alleen maar passief. Het is aktief. Hij kent de weg der rechtvaardige. Dat wil zeggen: Hij is bij hem. Hij zorgt voor hem. Hij heeft hem lief. De HEERE kent de weg der rechtvaardige. Hij zal hem niet begeven en hem niet verlaten.

Dat is een rijke belofte. Paulus zegt: Als de HEERE ons kent, voor ons is, wie zal dan nog tegen ons zijn? Hij, Die Zijn eigen Zoon niet gespaard heeft, maar voor ons overgegeven. Hij zal ons met Hem ook alles schenken! Het is niet ten onrechte dat deze psalm inzet met het welgelukzalig, driemaal zalig. Dat mag geiden van de rechtvaardige. Zijn leven is een heerlijk, een gezegend leven. De dichter bezingt het en beveelt het tegelijk aan. Hij spoort ons ouderen en jongeren aan.

het nee van de HEERE

Onze psalm laat het verschil zien. Daarom moet het ook nog over de goddeloze gaan. Eigenlijk ging het al over hem. We schetsten zijn gestalte bij het nee der rechtvaardigen. Hier dan nog over zijn weg. Die zal vergaan. Het loopt tenslotte met hem op niets uit. Het loopt met hem op het verderf uit.

Als kaf wordt hij van de dorsvloer weggeblazen. Hij zal niet bestaan in het gericht. Hij zal het niet uithouden als God richtend over de aarde gaat. In het grote eindgericht houdt hij het helemaal niet. Daarom hoort hij ook niet in de vergadering der rechtvaardigen.

We kunnen wel eens onder de indruk raken van de voorspoed van dc goddelozen. Met jaloersheid kijken we naar hun schijnbare vrede en welvaart. We vinden onszelf maar ongelukkig. Maar we moeten net als Asaf leren denken vanuit het einde. Hun weg zal vergaan. Maar de rechtvaardige zal niet wankelen in der eeuwigheid. Welgelukzalig, dat is de machtige inzet van het psalmboek. Ja, voluit zalig is de mens, in wiens hart de gebaande wegen zijn. Voluit zalig om Christus' wil.

De HEER' toch slaat der mensen wegen ga, En wendt alom het oog van Zijn gena Op zulken, die oprecht en rein van zeden, Met vaste gang het pad der deugd betreden; God kent hun weg, die eeuwig zal bestaan, Maar 't heilloos spoor der bozen zal vergaan.

A.

Jac. W.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen