DE KERKELIJKE TUCHT

(25)

In het vorige nummer van ons blad hebben de het gehele verloop van een leertuchtprocedure weergegeven, waarbij we gezien hebben, dat er een. lange weg moet worden afgelegd voordat de kerk tot een uitspraak komt, dat iemand niet meer als predikant kan worden gehandhaafd vanwege de leer die hij verkondigt of het onderwijs, dat op de catechsatie gegeven wordt. Nu is het op zichzelf niet zo erg, zo hebben we geschreven, dat men bij een leertuchtprocedure zeer voorzichtig te werk gaat. We zouden er echter nu aan toe willen voegen, dat het wel van zeer groot belang is, welke mensen een uitspraak moeten doen. Want wanneer dat mensen zijn, die zelf op verschillende punten dwalen, hoe moeilijk zal het dan wezen om te oordelen over anderen. En hier komen we nu juist tot de grote nood van onze kerk.

In de loop der jaren zijn er verschillende dwalingen ingeslopen in de kerk. Ook onder de nieuwe kerkorde is er voor die dwalingen plaats, daar men geen vaste normen aangenomen heeft, waarnaar de prediking zich heeft te richten. De bekende formulering van artikel 10 is veel te ruim gebleken. Rechtzinnigen en vrijzinnigen vinden onder dit artikel ruimte om hun meningen vrijelijk te verkondigen.

De grote Dordtse Synode van 1618— '19 heeft indertijd de remonstrantse leer verworpen en tegenwoordig worden veel groter dwalingen dan die der remonstranten openlijk van de preekstoelen verkondigd, waarbij men zichzelf een rechtmatige plaats toekent in de kerk, die de Drie Formulieren van Enigheid toch nog altijd haar belijdenis noemt.

Zo wordt nog steeds van de ene kansel afgebroken wat van de andere kansel opgebouwd wordt. En toch verklaren allen alleen in gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift en in gemeenschap met de belijdenis der vaderen te willen prediken en onderwijzen.

Duidelijk zou echter omschreven moeten worden wat we hieronder hebben te verstaan. De Dordtse Synode heeft een formulier opgesteld, dat door de predikanten moest worden ondertekend, opdat duidelijk zou blijken, dat men de gereformeerde leer van harte aannam. De provinciale synode van Zuid-Holland had daarom gevraagd. Het was immers gebleken, dat remonstrantse predikanten wel de Nederlandse Geloofsbelijdenis ondertekenden alsmede de Heidelbergse Catechismus, maar daarbij toch grote bezwaren koesterden tegen de gereformeerde leer. Daarom besloot de synode „een accuraet formulier van ondertheekeninge van de confessie, den catechismus ende de synodale verklaringhe van de vijff articulen der Remonstranten" op te stellen, „om daermede haer gesont gevoelen duydelick te betuyghen, ende de verkeeerde uytvlugten van sommige omtrent de ondertheekeninge, te voorcomen'•

Dit formulier bevatte de volgende elementen:1. Een verklaring, dat men geheel instemde met de Drie Formulieren van Enigheid. Elke ondertekening was een verklaring: lzo geloof en belijd ik als dienaar des Woords. De gezamenlijke ondertekeningen maakten ze tot „formulieren van enigheid". De ondertekening'moest dan ook plaats vinden naar de uitspraak van de synode „tot een teeken van eenichheyt in de rechtgevoelende leere".

2. Een belofte, deze leer naarstiglijk voor te staan, en de dwalingen, die er tegen strijden te weren.

3. Een verplichting om eventuele twijfelachtige leerstukken niet te verbreiden, maar eerst aan het oordeel der kerkelijke vergaderingen te onderwerpen.

4. Een verbintenis om zich aan het kerkelijk onderzoek te onderwerpen, wanneer er een gerechtvaardigd wantrouwen mocht bestaan tegen de zuiverheid van prediking en onderwijs. Waarbij men natuurlijk het recht van appèl had op een meerdere vergadering.

Wanneer we deze verklaring vergelijken met die van nu, welke de a.s. predikanten moeten ondertekenen, dan valt het terstond op hoe ruim men thans de verklaring gesteld heeft. Ze luidt immers als volgt: Belooft gij in geheel uw amtelijk werk Christus Jezus te verkondigen naar uitwijzen van het Heilig Evangelie, daarmede blijvende in de weg van het belijden der Kerk?

Zijt gij van harte bereid, ijverig en getrouw te arbeiden in de Nederlandse Hervormde Kerk, als openbaring der ene heilige katholieke of algemene christelijke Kerk?

Zijt gij bereid u te onderwerpen aan de regelen in de orde der Kerk voor haar apostolaat en belijden, haar leven en werken gesteld?

Men heeft wel eens gezegd, dat het zo moeilijk zal vallen om leertucht te oefenen over de predikanten, die men vroeger toegelaten heeft tot het predikambt onder de oude kerkorde. Maar wanneer we deze verklaring nader beschouwen, dan verstaan we hoe gemakkelijk het voor vrijzinnige candidaten valt om deze te ondertekenen, want zij kunnen er hun eigen uitleg aan geven. En ze zullen zich op deze verklaring kunnen beroepen, wanneer ze later eenmaal geoordeeld zouden moeten worden over de leer. Zij hebben immers hun eigen opvattingen over de weg van het belijden der kerk. En de kerk heeft in het midden gelaten welke opvatting als juist moet worden erkend: die van de gereformeerden, die van de midden-orthodoxen of die van de vrijzinnigen.

Het gaat om de waarheid Gods. Dat wordt maar te gemakkelijk vergeten. De Heere waarschuwt door zijn profeet Ezechiël, dat later het bloed geëist zal worden van degenen, die de schapen verleid hebben en niet gewaarschuwd hebben om te gaan in de wegen des Heeren. Daarom al heeft de kerk tucht te oefenen, opdat er geen dwaalleer verkondigd zal worden waardoor de kudde op een verkeerde weg gevoerd wordt. En de kerk zal ernst moeten maken met die tucht. Dan zal het echter op een andere wijze moeten gebeuren dan nu in de nieuwe kerkorde is geregeld. Dan zal het moeten gaan om de waarheid en om de waarheid alleen, zoals we die vinden in Schrift en belijdenis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen