Hans Barendrecht: zorg voor gevangenen is een roeping

"In de gevangenis zie je veel ellende, maar je vindt er ook dankbaarheid"

Hans Barendrecht is een geboren en getogen Dordtenaar. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Leiden. " Na afgestudeerd te zijn, ben ik aan de slag gegaan bij het gerechtshof in Den Haag. Verder ben ik getrouwd en hebben wij vier kinderen."

Hans was eerst griffier en daarna secretaris strafzaken. "Dat hield in dat ik de strafzaken, zoals geweld, fraude en moord inhoudelijk moest voorbereiden." Een scala van geweld uit de samenleving kwam bij hem langs. Na twee jaar stopte hij bij Justitie en begon bij Gevangenenzorg Nederland. Heeft Hans de rechtenstudie voor niets gedaan? Dat zeker niet! Hij geeft aan dat de studie hem veel bagage heeft meegegeven voor het werk dat hij nu doet. Hij weet hoe het rechtssysteem werkt, welke processen een verdachte moet doormaken en wat er wel en niet mogelijk is. Hans: "Het strafrecht is geen probleem, de mens is het probleem."

Zeker weten

Zijn studietijd is in dat opzicht belangrijk voor hem geweest. Hij dacht alles te gaan leren over recht en gerechtigheid. Maar wat een schok: de bron van het recht lag hier niet bij God, maar in de mens. God was op de universiteit geen vanzelfsprekendheid meer. Hans moest leren om zijn christelijke overtuiging een plaats te geven in de rechtenstudie.

Op een gegeven moment is Hans door het bestuur van Prison Fellowsh/p gevraagd om de zorg aan gevangenen vanuit deze organisatie meer structuur te geven. Dit verzoek liet hem niet los. " Het enorme probleem van criminaliteit aan de ene kant en de bijbelse oplossing aan de andere kant hielden mij in de studietijd al bezig. God vraagt in de Bijbel van ons betrokkenheid, juist ook bij de minsten in de samenleving. Daar kun je allerlei 'maars en tegens' op inbrengen, maar uiteindelijk gaat het erom wat God wil en vraagt en niet wat wij voelen of denken. De vraag is dan: wat moetje doen en hoe? De praktijk van alledag is altijd moeilijker dan briljante gedachten vanuit je leunstoel en mooie beleidsnotities in de studeerkamer. In de beginfase heb ik daarom veel onderzoek gedaan, vooral ook naar het werkveld. Ik heb ontdekt dat reformatorisch Nederland niet zo betrokken is bij de zorg voor gevangenen. Gelukkig verandert dat wel als je de gevangenzorg dichterbij brengt en onze bijbelse roeping onderstreept. Dan blijken velen in beweging te komen. Dat bemoedigt enorm, " aldus Barendrecht. "Al snel heb ik de naam veranderd in Gevangenenzorg Nederland. Het internationale netwerk in 98 landen is erg belangrijk voor ons, maar we zijn een honderd procent Nederlandse en zelfstandige organisatie."

Gevraagd naar de begintijd, zegt Barendrecht: "Dat was niet altijd even makkelijk. We waren getrouwd, hadden drie kinderen en deze baan was op basis van onkostenvergoeding. Maar goed, ik zag het als meer dan werk alleen; het is Gods Woord datje drijft om dit werk te doen. Verder moetje zeker weten dat je vrouw erachter staat, zet dat er ook maar bij."

Stichting Gevangenenzorg Nederland is een (vrijwilligers)organisatie voor hulp aan gevangenen en hun familie. Het doel is om de christelijke gemeente en haar leden te motiveren om te zien naar gevangenen en hun familie. Dit gebeurt door het ondersteunen van gevangenen en hun familie tijdens het verblijf in de gevangenis en de periode van reïntegratie daarna. Dit laatste om recidive (terugval) te voorkomen. Gevangenenzorg Nederland heeft verschillende projecten opgezet. Een van deze projecten Gebaande Wegen is een bezoekproject. Vrijwilligers zetten zich in om gevangenen te bezoeken en hen te helpen bij het vinden van woonruimte, opvang, werk, een sociaal netwerk en weer een plekje te vinden in de kerkelijke gemeente. Hans: "In de gevangenis zie je veel ellende, maar je vindt er ook dankbaarheid voor de bezoekjes die vrijwilligers brengen aan gedetineerden."

Bewust maken

Een ander project van Gevangenenzorg Nederland is de Luchtplaats. Dit project is er speciaal voor familieleden. Ze krijgen persoonlijk bezoek en er worden speciale bijeenkomsten voor hen georganiseerd.

De belangrijkste taken van de directeur zijn: zorgdragen voor de organisatie en gesprekken voeren om entree te krijgen in gevangenissen. "Kijk, ideeën hebben is niet moeilijk. Maar ze in praktijk brengen, is dat wel. Er zijn veel drempels en je moet rekening houden met de regels binnen de gevangenis." Verder probeert Hans binnen de gereformeerde gezindte mensen te motiveren voor het werk onder gevangenen, om zo de gevangenis dichter bij de gemeente te brengen. Hij wil de mensen graag bewust maken van de roeping die ze hebben op grond van Mattheüs 25.

Waarom wel de daders en niet de slachtoffers?

" Begrijpelijk dat de slachtoffers vandaag meer in beeld zijn. Er gebeuren ook van die verschrikkelijke dingen. Toch vind ik beiden even belangrijk en ik wil ze absoluut niet tegen elkaar uitspelen. De Bijbel spreekt van straf en vergelding, maar ook over vergeving. Gelijk wij vergeven onze schuldenaren. Dat is moeilijk. Dat kost tijd. Ik denk dat ontmoeting en verzoening tussen dader en slachtoffer daarin belangrijk kunnen zijn. Dit is erg moeilijk! Een slachtoffer kan de dader niet zomaar vergeven. Iemand die dat na enige tijd wel kan, is rijk gezegend. Voor de dader is vergeving geen recht maar hij heeft het vaak zo nodig om zich weer geaccepteerd te weten. Hans heeft van veel daders hun achtergrond en levensgeschiedenis leren kennen. "Dan verbaast het je in veel gevallen niet meer dat ze tot hun daad gekomen zijn." Daarmee wil de directeur van Gevangenzorg de overtredingen en misdrijven niet goed praten: Iedere dader heeft zijn verantwoordelijkheid en moet dus gestraft worden. Maar zonder liefde en aandacht redden ze het niet. De apostel Jakobus gebruikt de uitdrukking geen aanzien des persoons; zijt Gij rechters geworden? (Jakobus 2:4). Ik denk dan aan het gebed voor de gevangenen, en waar mogelijk met hen. De jongens in de bajes hebben dat zo nodig. Gevangenenzorg is er voor de gevangenen en familie, maar dat wil niet zeggen dat deze belangrijker zijn dan de slachtoffers."

Doet de 'Stichting Ontmoeting' niet hetzelfde werk, zij zetten zich toch ook in voor de gevangenen?

"Inderdaad werken Gevangenenzorg Nederland en Stichting Ontmoeting veel samen. Het verschil is dat Gevangenenzorg Nederland zich al inzet tijdens de detentie. Ze leggen contact en helpen gevangenen bij het vinden van woonruimte. Dat kan dan ook een opvanghuis van stichting Ontmoeting zijn. Hier worden de ex-gedetineerden verder begeleid in hun resocialisatie: de terugkeer naar de samenleving."

Dus toch meer ruimte voor gevangenenzorg, ondanks de groeiende criminaliteit?

"Ja zeker. Ik pleit er voor dat er meer aandacht komt voor gevangenenzorg. De nood van gevangenen is erg groot. Ik denk aan een uitspraak van een exgevangene: 'Voordat ik de bak inging, had ik één rechter. Nu ik de gevangenis uit ben, heb ik er vijftien miljoen.' Zo wordt het ervaren door mensen die na enige tijd uit de gevangenis komen. We zullen alles moeten doen om die negatieve spiraal te doorbreken."

Gevangenenzorg werft niet actief vrijwilligers want nog steeds melden vrijwilligers zich spontaan aan. "Dat geeft moed om door te gaan met ons werk. We hebben een geopende deur naar elke gevangenis in Nederland omdat we in 1999 door het Ministerie van Justitie zijn erkend. Helaas gaat dat niet hand in hand met structurele financiële steun. Daarom is het ook bemoedigend te zien dat steeds meer kerken ons werk steunen, naar ik hoop ook in gebed."

Utrecht, Hanneke Mauritz

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen