Aandacht voor Schotland

Nederlanders gingen.

Schotland oefende ook aantrekkingskracht uit op Nederland. In Schotse havens aan de Oostkust, vooral in Fife, kon men Hollandse kooplieden en vissers aantreffen. Rond 1C00 emigreerde zelfs een weverskolonie uit Amsterdam en Leiden naar Schotland.

Studeren in Schotland.

Er kwamen veel Schotse studenten naar ons land om hier te studeren. Er gingen echter ook Nederlanders naar Schotland om daar te studeren. Een van hen was de latere Middelburgse predikant Willem Teelinck, die in St. Andrews rechten studeerde. In 1618 lieten zich aan het St. Mary's College, de theologische fakulteit van de universiteit te St. Andrews, slechts zeven studenten inschrijven. Drie van hen waren Nederlanders. Het volgende jaar lieten zich vijftien studenten inschrijven en weer waren er drie uit Nederland bij.

Niet speciaal uitgenodigd.

Toen de uitnodigingen verstuurd werden voor de Synode van Dordrecht (1618-1619), ontving de Schotse kerk geen speciale uitnodiging. Schotland werd in die tijd eenvoudig tot Engeland gerekend en zo ging de uitnodiging naar koning Jacobus I van Engeland, in Schotland bekend als Jacobus VI. De koning stuurde afgevaardigden, die allen tot de — Anglicaanse — Kerk van Engeland behoorden. Een van hen, Walter Balcanqual, was een Schot van geboorte, maar hij was noch lid noch predikant van de Kerk van Schotland. Zo was hij dus ook geen afgevaardigde van deze kerk. De Schotse Gereformeerde Kerk was dus in Dordrecht afwezig!

Op de hoogte.

De strijd tussen de Remonstranten en de Contra-Remonstranten in ons land werd aan de overkant van de Noordzee nauwlettend gevolgd. Er was een drukke briefwisseling. Zo schreef Andrew Melville omstreeks 1616 aan John Forbes in Middelburg: „Verzuim niet te zenden Arminius tegen Perkins „Over de voorbeschikking" (de predestinatie), wat het ook kost, met het tegengif, gemaakt door Gomarus, die ik bijzonder bemin in de Heere". Ook de bekende Samuel Rutherford had een uitgebreide kennis van de Nederlandse theologie.

Dordt aanvaard.

De besluiten van de Dordtse Synode werden in Schotland zonder enige aarzeling aanvaard. Op verschillende Schotse kerkelijke vergaderingen in de jaren daarna werd het gezag en de handelwijze van de Synode besproken. De Synode stond bijzonder hoog aangeschreven. In de Westminster Synode (1644-1649) maakten de Schotse afgevaardigden verwijzingen naar de Synode van Dordrecht. Hoewel de documenten van deze Synode niet gebaseerd waren op Dordt, waren ze toch alleen maar mogelijk na Dordt.

Wapens voor de Covenanters.

Vanuit Nederland werden in 1644 door bemiddeling van Thomas Cunningham te Veere zes schepen met wapens naar Schotland gestuurd voor steun aan de Covenanters.

„Gedrukt in Nederland".

Veel Schotse boeken, meestal in het Latijn geschreven, werden in deze tijd in Nederland gedrukt. Zo verschenen in ons land enkele werken van Samuël Rutherford en ook een boek van Thomas Boston over de accenten in het Hebreeuwse Oude Testament.

Koning van Schotland.

In 1689 werd een Nederlander, namelijk onze stadhouder Willem III, ook koning van Schotland. Hij werd zo in beslag genomen door de internationale politiek in Europa, dat hij weinig aandacht aan zijn nieuwe koninkrijk besteedde.

Theologische invloed.

De Nederlandse theologie heeft in de 17e en 18e eeuw de Schotse theologie sterk beïnvloed. Deze invloed was in de 19e eeuw nog merkbaar. De betekenis van de Synode van Dordrecht voor Schotland werd al genoemd. Daarna oefenden Johannes Coccejus en vooral Herman Witsius en Johannes a Marck met hun verbondstheologie

grote invloed op de Schotse theologie uit. George en Patrick Gillespie verwijzen in hun boeken herhaaldelijk naar Ccccejus. Witsius' boek over , , De huishouding van de Verbonden" werd in Schotland verschillende keren herdrukt. Meer boeken van hem werden vertaald. De boeken van Hugo de Groot waren echter ook in Schotland bekend en populair. Zij oefenden hun invloed uit. Aan het einde van de 17e eeuw verscheen er een pamflet, waarin stond, dat de Schotse Presbyterianen „zich beperkten" tot Nederlandse theologie.

Blijvend kontakt.

Tegen het eind van de 18e eeuw werd het verkeer tussen Schotland en Nederland minder, maar het hield niet op. Er bleef kontakt tussen beide landen, ook geestelijk. In Schotland bleef er belangstelling voor de oude Nederlandse gereformeerde theologie en voor de nieuwe, die later via Amerika naar Schotland kwam (vertaalde werken van Abraham Kuyper, Herman Bavinck en anderen). In Nederland bleef er vraag naar de ou.de Schotse stichtelijke lektuur en naar de nieuwe die vertaald word, b.v. de preken van Robert Murray MacChcync.

Ook tussen de Schotse en Nederlandse kerken bleef er kontakt. Over en weer werd er gereisd om in kontakt met elkaar te blijven. De onder ons bekende Ds. G. H. Kersten maakte in 1935 een reis naar Schotland met het doel cm een band te leggen tussen onze gemeenten in Nederland en Noord-Amerika en de Vrije Presbyteriaanse Kerk van Schotland. Als dit eens gelukt was? Een verslag van deze reis verscheen in „De Saambinder".

Onze voorouders en wij.

Onze gereformeerde voorouders, zowel in Nederland als in Schotland beleden: „Ik geloof de heilige algemene christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen". Ze brachten dit in praktijk, door met elkaar

mee te leven en door elkaar te helpen waar dit mogelijk was.

Ook nu zijn er mogelijkheden om met het Schotse kerkelijk leven in aanraking te komen. Als we Engels geleerd hebben of nog leren op school dan kunnen we bijvoorbeeld een Schots kerkblad of kerkelijk jeugdblad gaan lezen. We kunnen proberen om een korrespondentievriend(in) in Schotland te krijgen. Als we met vakantie naar het buitenland gaan, kunnen we eens aan Schotland denken. Studeren we, er zijn studiebeurzen voor Schotland beschikbaar. Willen we als verpleegster voor een jaar of langer naar het buitenland gaan, dan kunnen we ook in Schotland terecht. Niet ieder van ons heeft deze mogelijkheden, maar als we ze hebben of krijgen, laten we ze dan. gebruiken.

Schotland is een mooi land met een rijk verleden, waar de gereformeerde prediking nog gehoord en bemind wordt. Het kontakt met christenen in een ander land betekent eer. verrijking!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen