Recensies

Dr. Dirk Visser, Komt Jezus snel terug? Een nuchtere kijk op eindtijdverwachtingen. Uitgeverij Brevier, Kampen 2017, 223 blz., € 19,90. ISBN 9789492433022.

Al jaren mag u als lezer van Ambtelijk Contact van tijd tot tijd een pennenvrucht van onze emerituspredikant ds. Dirk Visser proeven in de rubriek “Lees maar”. Daar zijn we als redactie blij mee, en dat zijn we ook met het boek dat hij vorig jaar gepubliceerd heeft.

Ook binnen ons kerkverband leven (gelukkig!) eindtijdverwachtingen. Daarbij spelen chiliastische overtuigingen niet zelden een grote rol annex uitgesproken ideeën over land en volk van Israël. Ambtsdragers kunnen hier soms vragen over krijgen.

Ds. Visser gaat op dit complex van vragen uitgebreid in aan de hand van de bespreking van een groot aantal Bijbelgedeelten. Dat is de kracht van dit boek: de Bijbel gaat echt open. De inhoudsopgave laat in één oogopslag zien welke (vele!) Bijbelgedeelten ter sprake komen. Kwesties als de opnameleer, de tekenen der tijden, de duizend jaar uit Openbaring, de landbelofte, de redding van Israël in relatie tot de wederkomst en nog veel meer komen aan de orde. Het boek is een goede gids op een terrein met veel verwarrende vragen.

Soms is wat ds. Visser schrijft wel wat te puntig en snel. Zo moest ik een passage op blz. 22 over I Thess. 4: 14 meermalen herlezen voordat ik het betoog goed kon volgen. Sommige passages vond ik enigszins verwarrend, b.v. waar ds. Visser schrijft over de “tekenen der tijden” op blz. 81 en 82. Zo stelt Hij dat Jezus geen direct verband legt tussen grote rampspoeden en de voleinding van de wereld, maar dat ze wel gehoord kunnen worden als alarmsignalen die ons waakzaam moeten maken. Het verschil tussen beide blijft m.i. moeilijk uit te leggen en wordt ook niet geheel duidelijk. Mocht er nog een nieuwe editie van dit boek komen,dan zou misschien ook aandacht gegeven kunnen worden aan een profetie als Zach. 14, die in veel discussies in dit verband genoemd wordt. Ik vond het jammer, dat ds. Visser niets zegt over een mogelijk blijvende betekenis van de landbelofte. Die is weliswaar “verbreed” naar de wereld, maar houdt dit ook in dat hij “versmald” is voor het volk Israël zelf ? Deze opmerkingen doen niets af van de grote waardering die ik heb voor dit boek: ik beveel het graag aan – zeker ook voor ambtsdragers – als belangrijke stem in het kapittel “eindtijd”.

Rob van Houwelingen, Handbagage voor Jezusvolgers. Twintig inzichten om mee te nemen. Uitgeverij Buijten en Schipperheijn, Amsterdam 2016, 192 blz., € 12,90 .ISBN 978-90-588-1901-4.

De auteur, hoogleraar N.T. aan de T.U. Kampen, zelf zegt over zijn boek, dat deze bundel uitleg biedt bij twintig teksten of Bijbelse lijnen,bestemd voor wie de blik gericht wil houden op Jezus. “Ze kunnen mee als handbagage”. De teksten (alle uit het N.T.) zijn gegroepeerd aan de hand van vijf thema’ s: Jezus gaat ons voor (navolging), Jezus vertegenwoordigt Israël, Jezus is wereldnieuws, Jezus als het gezicht van God en Jezus heeft de toekomst. Zo komen inderdaad in kort bestek, als “handbagage”, allerlei aspecten van Jezus’ persoon en werk aan de orde. Alle hoofdstukken bevatten grondige en vaak verrassende Schriftuitleg, geschreven in een aansprekende stijl. Elk hoofdstuk eindigt met een samenvatting in zo’n zes regels onder het opschrift “(over)draagbaar inzicht”. Aanbevolen !

De Bruijne

Gerard Dekker, Zie hoe alles hier verandert. Het verloop van de gereformeerden. Uitgeverij Kok, Utrecht 2016, 160 blz., € 14,99. ISBN 9789043526142.

‘Als het regent in de Gereformeerde Kerken, druppelt het in de Christelijke Gereformeerde Kerken’. Ik herinner mij die uitspraak uit mijn jeugd nog goed. Feitelijk is dat ook wat de godsdienstsocioloog dr. G. Dekker beweert in zijn jongste pennenvrucht. Het gaat dan om meer kerken dan de CGK: Dekker noemt met name ook de GKv en de NGK. Hij constateert verschuivingen in het denken over hemel en hel, een sterker accent op de heiliging ten koste van de rechtvaardiging, en tegelijk (!) een vrijere levensstijl. Een en ander staat niet los van de toenemende evangelische invloed in deze kerken.

Nu is de benadering van Dekker een typisch sociologische. Die is interessant en in bepaalde opzichten zeker leerzaam. Maar de vraag is of daarmee alles gezegd is. De theologische duiding van veranderingen ontbreekt in dit boek geheel. Wat is nu het kritische ‘tegenover’ van het Woord tegenover de verschuivingen in cultuur en kerk? En is er dan zonder meer een wetmatigheid, zo van: ‘Wat bij ons al gepasseerd is, komt bij jullie veertig jaar later vanzelf?’

Ik bagatelliseer het gevaar van het hellende vlak zeker niet. En een gestrand schip is een baken in zee. In die zin bevat dit boek een waarschuwing. Maar de ontwikkelingen hoeven niet vanzelfsprekend in een bepaalde lijn te verlopen. Er is ook zoiets als ‘de smalle gemeente’ (W. Aalders) die tegen de stroom van de tijd in door genade vasthoudt aan het geloof dat eenmaal aan de heiligen is overgeleverd (Judas : 3). Dat kost strijd en houdt ons ver van triomfantelijkheid. Maar is het ooit anders geweest?

M. Golverdingen, Geschiedenis van een scheuring. De Gereformeerde Gemeenten 1950-1957. Uitg. Den Hertog, Houten 2016, 354 blz., € 34,90. ISBN 978 90 331 2790 8.

Zelden heb ik zo’n triest boek gelezen. Dat is geen diskwalificatie van de auteur, want hij heeft voortreffelijk werk gedaan. Maar het onderwerp maakt alleen maar verdrietig. Hoe kwam het toch zover dat de Gereformeerde Gemeenten, nog maar kort na het conflict rond ds. R. Kok, scheurden en het verband van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland ontstond?

Ging het echt om leerstukken, of ging het meer om ‘kopstukken’? Ik denk het laatste. Je wrijft je de ogen uit als je de dingen op een rij ziet staan: theologische begripsverwarring, kerkrechtelijke blunders, slechte communicatie, gebrekkige vergadertechniek en verstoorde persoonlijke verhoudingen. Golverdingen toont met de stukken aan dat er van twee kanten grote fouten zijn gemaakt. Hij spaart daarbij zijn eigen kerkverband niet. Dat getuigt van moed en wetenschappelijke integriteit. Dat dat gewaardeerd wordt bleek wel uit de reactie op dit boek van de kant van ds. J. Roos, predikant bij de ‘uitgetredenen’. Hij prees de evenwichtige weergave van de feiten.

Golverdingen besluit elk hoofdstuk met een ‘waardering’. Hij spreekt de wens uit dat dit boek een middel mag zijn om te brengen tot een wederzijds schuldbelijden tegenover de Koning van de Kerk en tegenover elkaar. Wie zou dat niet met hem wensen? In elk geval is dit boek buitengewoon leerzaam: om te zien hoe het niet moet in de kerk.

Buijs

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen