TER OVERWEGING

H.S. Benjamins, Een en ander. De traditie van de moderne theologie, Theologische Perspectieven deel 1. Uitg. Kok Kampen 2008, 591 blz., € 39,90.

De auteur van dit boek is docent systematische theologie in Leiden. In dit lijvige boek is hij in gesprek met de moderne theologie van de laatste twee eeuwen. Hij schetst de opkomst van het modernisme in de negentiende eeuw, en de ‘rechts-moderne’ remonstrantse hoogleraar K.H. Roessingh als kritisch nazaat daarvan. Daarnaast geeft hij aandacht aan de ‘ethische theologie’ van J.H. Gunning jr. en aan de manier waarop G. van der Leeuw die aanzet in de twintigste eeuw voortzet. Twee hoofdstukken over resp. de tegenbeweging van de ‘dialectische theologie’ en ‘postmodernisme en theologie’ sluiten het boek af.

De opzet van dit boek alleen al verraadt de sympathie van dr. Benjamins, bekend als representant van de beweging ‘Op goed gerucht’. Maar ook als men inhoudelijk met hem in verschillende opzichten van mening verschilt valt er veel te leren. Jammer is, dat hij vrijwel alleen de eigen interpretatie geeft en nauwelijks met anderen in gesprek gaat. Omvang en kwaliteit van het boek hadden een gebonden uitgave gerechtvaardigd. Mijn exemplaar lag na één keer lezen compleet uit de band.

Gerrit de Kruijf, Ethiek onderweg. Acht adviezen. Uitg. Meinema Zoetermeer 2008,145 blz., € 15,-.

De hoogleraar ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit (vestiging Leiden) heeft een origineel boek geschreven. Hij sluit met dit qua formaat en omvang handzame werkje een onderzoek project over eschatologie en ethiek af, in de vorm van ‘acht adviezen’. Elk ‘advies’ start met enkele bladzijden hoofdtekst, waarin De Kruijf zijn gedachten puntig weergeeft, gevolgd door een stukje ‘bron’, waarin Bijbelse gegevens aan de orde komen en een blokje ‘situering’, waarin een blik op de geschiedenis wordt geworpen. In de rubriek ‘reisgenoot’ introduceert hij een andere denker, die hem heeft uitgedaagd; in het laatste onderdeel ‘rugzak’ sluit hij ieder hoofdstuk af met een korte tekst, om te overwegen en vast te houden.

Het eerste ‘advies’ luidt ‘Vier de zondag’ en de achtste ‘Dank God voor het leven’. Er tussen in komen werk en inzet voor gerechtigheid aan de orde, en ook de opdracht voor de overheid en het samenleven in een democratie, onder het opschrift ‘Aanvaard verschillen in moraal’. De toon van deze muziek is rustig, zoals bij adviezen past. Op de terreinen van seksuele moraal en euthanasie volgt De Kruijf de huidige trend, met enkele lichte correcties. Naar mijn gedachte zouden op die terreinen vanuit Bijbels gezichtspunt nog wel enkele kritische noten te kraken geweest zijn.

Roel Kuiper (e.a.), Frisse lucht. De Christenunie en het kabinetsbeleid. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2007,199 blz., € 16,90.

Deze bundel is een uitgave van de Groen van Prinstererstichting, het wetenschappelijk instituut van de Christenunie. Aanleiding tot het schrijven ervan is de regeringsdeelname van deze partij. In een zevental clusters met elk twee of drie bijdragen wordt voor diverse beleidsterreinen aangegeven wat in de huidige situatie aan de orde is. Dat milieu, rechtsstaat en internationale vraagstukken daarbij zijn, spreekt vanzelf. Het eigen profiel van de Christenunie komt uit in de laatste twee delen, resp. over gezin en jeugd en over abortuspraktijk en hulp bij ongewenste zwangerschap. Elke bijdrage sluit af met aanbevelingen voor het regeringsbeleid. Het heeft iets weldadigs om de gedrevenheid én nuchterheid in verschillende bijdragen te proeven. Een christen heeft de hoge roeping om zich in zetten voor het gemenebest, in het geloof dat God het werk van onze handen wil bevestigen. Dat geloof is onontbeerlijk om het in de harde politieke praktijk uit te houden.

A.A. van Ruler, Verzameld werk deel I. De aard van de theologie. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2007, 550 blz., € 59,90.

Uitgeverij Boekencentrum maakt zich de laatste jaren verdienstelijk met de uitgave van het werk van grote theologen. Het is goed dat de stemmen uit het verleden niet verklinken, maar opnieuw onder de aandacht gebracht worden. Inmiddels verschijnt ook een nieuwe uitgave van het werk van de bekende hervormde theoloog A.A. van Ruler (1908-1971), die bijna 25 hoogleraar dogmatiek in Utrecht is geweest en grote invloed heeft uitgeoefend. Dit eerste deel brengt diverse teksten van hem over universiteit en wetenschap, de theologische wetenschap als zodanig en de studie van de theologie. Ze laten opnieuw zien dat Van Ruler een diep en oorspronkelijk denker was. Een uitvoerige inleiding van de hand van dr. D. van Keulen biedt en passant een beknopte biografie. De uitgave is voornaam - fraai gebonden! - en goed verzorgd.

Hayo Wijma en Annemiek de Jonge, Hou van je huwelijk. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2009,104blz.,€ 15,-.

Drs. A.B.F. Hoek-Van Kooten e.a., Op weg naar samen. Werkboek voor bijbelse huwelijksvoorbereiding.

Anne Velema en Gerry Velema-Drent, Eerlijk gezegd. Ouders en jongeren praten over seks. Uitg. Kok/voorhoeve Kampen 2009,139 resp. 124 blz., € 14,50 resp. € 13,50.

Er verschijnt op de christelijke boekenmarkt heel veel in het kader van huwelijk en relatievorming. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het gegeven dat de gebrokenheid op dat gebied de christelijke gemeente bepaald niet voorbij gaat. Aan een huwelijk moet je samen werken, zoals ook aan werk, opvoeding van kinderen etc. Het gebeurt onder Gods zegen, maar het gebeurt niet vanzelf. In het eerste boek wordt over dit alles ‘een boekje opengedaan’: van een jong huwelijk tot een seniorenhuwelijk. Dat gebeurt aan de hand van thema’s: o.a. dienstbaarheid, onderlinge omgang en betrokkenheid.

Een goede voorbereiding op het huwelijk is wezenlijk voor een goede inhoud ervan. Daarover gaat het tweede boek. Communiceren, omgaan met conflicten, rolpatronen, seksualiteit, huisgodsdienst. Het boek kan heel goed dienen als handleiding bij een huwelijkscatechese.

En dan het derde boek: hoe zal men over seksualiteit op een goede wijze spreken en daarvan genieten, zonder dat men in het gezin waarin men opgroeide daar een basis voor heeft gekregen? Daarover schrijft mevr. Velema, in samenspraak (en dat is best bijzonder!) met haar zoon. Op een manier zoals de achterflap aangeeft: openhartig, eerlijk, positief, motiverend en met een beetje humor.

Rolf Robbe, Wandelen op water. Reisgids voor christenen. Uitg. Kok Kampen 2008, 157 blz., € 15,90.

In 26 Bijbelstudies, op moderne leest geschoeid, gaat de auteur in op de geestelijke vragen die rijzen bij het thema: Jezus Christus als gids op de levensweg. Daarbij komt veel aan de orde en het is keurig gerubriceerd: een geweldige gids, wegversperringen, onderweg zijn, de weg kwijt zijn, het einde van de weg. De stijl is populair en dat zal met name jongeren aanspreken. De grens met populistisch taalgebruik is soms - wat mij betreft - gevaarlijk dichtbij of zelfs overschreden. Maar anderzijds geeft dat ook iets confronterends aan de inhoud, en dat scherpt op.

John Blanchard, De boom en zijn vruchten. De brief van Jakobus uitgelegd. Jakobus 3-5. Uitg. De Banier Apeldoorn 2009, 309 blz., € 15,90.

In het maartnummer van ons blad stond een bespreking van deel 1. Nu verscheen deel 2. Er zijn dezelfde mooie dingen van te zeggen. Wie deel 1 heeft gelezen, zal het vervolg niet willen missen.

Bernardus Stnijtegelt, Dient de Heere. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2009,96 blz., € 12,50.

Een tot nu toe onbekende preek over Rom. 12:11 van de bekende oudvader (1665-1739), uitgesproken in Middelburg op 15 september 1726. De inleiding gaat in op Matt. 7:16-20: aan de vrucht kent men de boom. Het dienen van de Here is immers vrucht van het vernieuwend werk van de Heilige Geest.

Ds. C.G. Vreugdenhil, Triomftocht. Overdenkingen van Pasen naar Pinksteren. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2009, 245 blz., € 14,50.

In 56 degelijke èn aansprekende meditaties schrijft ds. Vreugdenhil, predikant van de Ge-ref. Gemeente te Vlissingen over de tijd vanaf Pasen tot en met Pinksteren. Er is aandacht voor de verrijzenis, voor de verschijning aan de discipelen, voor hemelvaart en Pinksteren, en ook nog apart voor het bekende opstandingsevangelie uit1 Kor. 15. Het boek laat zich lezen als een vervolg van het eerder verschenen boek Borgtocht. Het zal zeker helpen om te bewerken wat de auteur hoopt (voorwoord): jongeren en ouderen brengen tot een levende relatie met God.

Ds. Gerhard ter Maat, Brief aan de Hebreeën. Woorden van bemoediging. Serie Luisteroefeningen. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2009,104 blz., € 8,50.

In maart jl. werden drie deeltjes uit bovengenoemde serie besproken. Voor de opzet ervan verwijzen we naar dat nummer. Dit deeltje behandelt de brief aan een kerkelijke gemeente - mogelijk Rome - van een overigens onbekende auteur, zo kenschetst ds. Ter Maat het op blz. 9. De leden van die gemeente zullen wellicht ook oorspronkelijk uit Italië komen, gezien de mededelingen aan het slot van de brief. Als thematiek kan genoemd worden: het terugzien op een gezegende tijd, waarna men in zwaar weer is terechtgekomen: de samenkomsten worden niet meer goed bezocht, de boodschap van redding interesseert niet meer, de relatie met God staat onder spanning, de christenen zijn geestelijk lui geworden… en ziedaar de overeenkomst met onze eigen actuele situatie. Ter bemoediging (zie de ondertitel) inderdaad, en (zo voeg ik eraan toe) tot vermaan.

Ds. D.M. van der linden, Marcus. Bijbelstudies. Uitg. Kok Kampen 2009, 233 blz., € 19,90.

De PKN-predikant, verbonden aan de bekende Hillegondakerk te Rotterdam-Hillegersberg, sluit met dit boek een serie af die al lang geleden is begonnen: de inhoud ervan stemt overeen met radio-uitzendingen van de EO met als thema: ‘De Bijbel open’. Die serie is beëindigd, en daarmee eindigt ook de schriftelijke weergave ervan. In chronologische volgorde wordt het openbare optreden van Jezus gevolgd in de landstreek waar hij woonde. Ds. Van der Linden komt daarbij vaak tot het trekken van heel verrassende lijnen. Meteen al trof mij bij zijn bespreking van de verzoeking in de woestijn (blz. 11 e.v.) de lijn naar het lijden op Golgotha. En dat is nog maar een ‘opmaat’. Uit alles blijkt dat er diepgravend naar de structuur en geestelijke inhoud van dit - wellicht oudste - geschrift van het NT gekeken is. Respect en waardering dus. Eerder behandelde de auteur in dezelfde serie Lucas, in twee delen.

C.H. Spurgeon, Werken in de wijngaard, Aller oog zal Hem zien en De stem des bloeds.

Uitg. De Banier Apeldoorn 2009,104 resp. 160 resp. 164 blz., € 8,90 (1), € 10,90 (2 en 3).

Nog altijd wordt er opnieuw geput uit de bron van de geschriften die de bekende Engelse prediker ons naliet. In het eerste boekje roept hij ieder die gelooft op om het Evangelie door te geven. Dichtbij, in het gezin en verder weg. Daarbij dienen we ons echter wel te laten leiden door de Heilige Geest; en het doorgeven dient in grote geestelijke ernst te gebeuren: de consequentie van een leven zonder God is immers de eeuwige rampzaligheid? In het tweede boek gaat Spurgeon in op vragen rond de wederkomst van de Heiland; hij doet dat in zeven preken. Aan de orde komen vragen als: hoe zal Hij terugkomen? Wie zal Hem zien? Met welke tekenen zal Hij terugkomen? En hoe zal Hij ons vinden? Kenmerkend voor zijn prediking is het wijzen op de rijkdom die in Christus te vinden is; zo maakt Deze arme zondaren tot koningen. En die lijn vindt men ook hier weer terug. Het derde boek biedt de uitleg van acht Bijbelteksten, die alle handelen over de verzoening die Christus met zijn bloed heeft betaald: preken over o.a. Gen. 42:1 en 2, Jes. 43: 2b; Matt. 20:28, Gal. 4:24m, Hebr. 12:24b.

RH. van Harten, De Erskines. Inleiding tot hun leven en geschriften met kernteksten. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2009,176 blz., € 15,90.

De serie Inleidingen met kernteksten zal inmiddels onder velen bekend geworden zijn. Deze keer komen de gebroeders Ebenezer (1680-1754) en Ralph (1685-1752) Erskine voor het voetlicht. Zij behoren tot de bekendste en invloedrijkste Schotse theologen. Al hun preken zijn in het Nederlands vertaald. Vanwege de grote mate waarin zij eensgeestes waren en waarin hun levensverhalen met elkaar verbonden zijn, worden zij vaak in één adem genoemd. Dit boek geeft een goede indruk van hun leven, werken en opvattingen. Daarbij komt (in deel 2 van het boek) o.a. de verbondsopvatting van de Erskines ter sprake; die sloot aan bij de Confessie van Westminster en heden ten dage bij die van de Geref. Gemeenten (o.a.), door namelijk te spreken over de twee verbonden (blz. 53). De auteur - predikant te Ridderkerk - mag een betrouwbare gids heten: hij promoveerde op de prediking van de gebroeders Erskine.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen