TER OVERWEGING

S. Paas, G.J. Roest en S. Wierda, Geloven in de marge. De eerste brief aan Korinte.

S. Paas en S. Wierda, Zinvol leven. Prediker. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2009,120 resp. 88 blz., € 11,90 resp. € 9,90.

In grote lijnen wordt in het eerste boek de eerste brief van Paulus aan de Korinthiërs behandeld. De verschillende hoofdstukken zijn voortgekomen uit preken die gehouden zijn in de Via Noua gemeente in Amsterdam. Dat geeft een extra dimensie aan dit boek. De lezer krijgt een indruk van missionaire prediking in Amsterdam aan de hand van de behandeling van een Bijbelboek dat gericht is aan een gemeente in een grote stad uit de oudheid. Een paar dingen vielen mij op: eigentijds taalgebruik, heldere uitleg die rekening houdt met de doelgroep (hoog opgeleide jonge mensen in een stadse omgeving). Wie niet tot deze doelgroep hoort, zal zich misschien niet altijd aangesproken voelen. Opvallend vond ik de bescheiden plaats van de oproep aan de hoorder tot verandering van het leven in verhouding tot de grote plaats van de uitleg van de woorden van Paulus. De gespreksvragen aan het eind van elk hoofdstuk gaan daar veel directer op in.

In het tweede boek treft men een aantal gehouden preken over het boek Prediker aan, omgewerkt tot een uitgave die zich ook prima leent voor behandeling in Bijbelkringen e.d. De lijnen die getrokken worden tussen de tekst van de Bijbel en de werkelijkheid van vandaag, laten zien hoe de boodschap van eeuwen geleden nog volop relevant is in de actualiteit van nu. Het boek Prediker staat heel dicht bij het alledaagse leven. Die lijn wordt in dit boek gebruikt om de lezer van nu uit te dagen de eigen levenspraktijk te houden in het licht van het evangelie.

A. Maliepaard, H. de Gier, C. Rietberg, Handboek voor jeugdleiders. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2009,168 blz., € 16,90.

Met het boek wordt meteen een CD meegeleverd waarin de hoofdstukken van het boek worden voorgelezen. Zo kun je ook onderweg in de auto, tijdens het joggen of strijken kennis maken met dit boek. Laat ik maar meteen zeggen: het is de moeite waard om dit boek door te werken. Het is geschreven door mensen die ervaring hebben met jeugdwerk en ze weten het op een vlotte manier te brengen, met veel voorbeelden uit de praktijk. Wie kijkt met een wat meer analyserende en kritische blik zal ontdekken dat allerlei inzichten verwerkt zijn uit sociale wetenschappen en dat in de literatuurlijst (bijlage 23) wel erg veel verwezen wordt naar populaire evangelische lectuur. Het wil niet zeggen dat het boek blijft steken in wat recepten die snel aangereikt worden, want de nadruk op het gebed en andere geestelijke aspecten van het jeugdwerk voorkomen dat. Een bredere theologische oriëntatie zou wat mij betreft het boek sterker hebben gemaakt.

Ds. W.J. Dekker, Elisa. Dichterbij God. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2008,88 blz., € 8,50.

Dit boekje is verschenen in een serie Bijbelstudies met de naam ‘Luisteroefeningen’. De deeltjes zijn geschreven met het oog op gemeenschappelijke en persoonlijke bijbelstudie. Dat is ook te merken aan de opzet. Het gedeelte van 1 Kon. 19:19 tot 2 Kon. 9:13 wordt op de voet gevolgd met daarna nog een aparte behandeling van 2 Kon. 13:14-21. De opzet van de stukjes is steeds dezelfde: na een korte inleiding volgt de uitleg van een bepaald gedeelte, waarna verwerkingsvragen volgen en een kort gebed.

B. Broekman, Het kloppend hart van de gemeente. Vriendschap en geestelijke groei in de huiskring. Uit. Voorhoeve Kampen 2009,192 blz., € 17,90.

De schrijver is tegenwoordig gemeentecoach en -adviseur. Hij was lange tijd betrokken bij de Vrije Baptistengemeente Bethel in Drachten en heeft daar veel ervaring opgedaan met het huiskringenmodel zoals dat in dit boek beschreven wordt. Uitgangspunt is dat ieder gemeentelid verplicht deel uitmaakt van een huiskring van ongeveer vijftien personen. Van elke deelnemer aan de kring wordt een persoonlijke, actieve bijdrage verwacht. Dit model wordt met veel enthousiasme getekend en met praktische voorbeelden verder ingevuld. Van de beperkingen en de nadelen van het werken met kleine groepen in de gemeente (zoals te vinden bij o.a. Jaap Modderman) is in dit boek niets te vinden.

Jaarboek Protestantse Kerk in Nederland 2009-2010. Met CD-rom. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2009, 697 blz., € 19.90.

In een voor onze begrippen megagrote kerk als de PKN is er geen beginnen aan om - zoals bij ons en andere kleinere kerken – jaarlijks een uitgave van een jaarboek te verzorgen. De vorige editie dateerde van 2007. Om het jaar is er dus een uitgave, en vergelijkenderwijs blijkt het dan ook wel weer hoog tijd te zijn. Naast allerlei plaatselijke en (bovenregionale gegevens treft men ook een jaaroverzicht aan van de zaken die in de afgelopen periode op generaal-synodaal niveau ter tafel kwamen. Wat het eerste betreft: de plaatselijke vorming van PKN-gemeenten heeft zich doorgezet: bij verschillende plaatsen kan men constateren dat het ‘i.w.’ (in wording) van 2007 nu is weggehaald; een proces van – vaak moeizame – jaren kon dan afgerond worden. Wat het tweede betreft: de wisseling van de functie van de nieuwe scriba krijgt aandacht, er wordt bij het vierjaarlijks verslag van de visitatie geconstateerd dat kerkenraden ‘niet systematisch aandacht besteden aan de prediking’ (blz. 27), de discussie over doopvernieuwing en doopgedachtenis wordt genoemd, maar ook het grote aantal missionaire en diaconale contacten. En dat is goed, want de kerk is niet een louter naar binnen gerichte organisatie, als zij tenminste wil leven op het hoge niveau dat haar geleerd is!

Benno van den Toren, Doordenken over God. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2009, 72 blz., € 8,90.

In een klaarblijkelijk eerste deel van een nieuwe serie (Doordenken over…) geeft dr. Van den Toren – tot voor kort werkzaam in Bangui voor ‘onze’ buitenlandse zending - in heel kort bestek heel veel stof tot bezinning in een aantal centrale thema’s: Gods zelfopenbaring in een multireligieuze wereld, het bevrijdende geloof in de ene God, een liefdesgeschiedenis met de drie-enige God, heilige liefde, heeft God pijn?, een persoonlijke relatie met God, ‘Alle dingen werken mede ten goede’ en als laatste: zijn Allah en de Vader van Jezus dezelfde God? Uit dat laatste hoofdstukje geef ik graag de gedachte van de auteur door, dat het ‘misleidend is om jodendom, christendom en islam op één lijn te stellen’ (blz. 64), maar dat tegelijk goed in het oog gehouden moet worden dat ze alle over de God spreken die Abraham opzocht: ‘Toen de profeet Mohammed begon met zijn verkondiging van Allah als de ene God, sloot hij zich nadrukkelijk aan bij joodse en christelijke tradities die hij kende’(blz. 62). Maar dat ‘wil niet zeggen dat ze hetzelfde beeld van God hebben’ (blz. 63). En zoals moslims vandaag stellen dat christenen een verdorven beeld van God hebben, zo kan met recht ook het omgekeerde gesteld worden. Lijnen om over door te denken, evenals de andere hoofdstukken trouwens. Zij zijn alle voorzien van studie- en gespreksvragen en een sprekend Bijbelgedeelte.

Dr. K. van der Zwaag, Augustinus, de kerkvader van het Westen. Zijn leven, zijn werk, zijn invloed. Uitg. Groen Heerenveen 2008, 384 blz., € 24,50.

Wie de westerse kerk- en cultuurgeschiedenis bestudeert, kan niet om de kerkvader Augustinus heen. In dit boek vindt u een toegankelijk overzicht van zijn leven, denkbeelden en invloed. Het is een herziening en uitbreiding van een eerdere uitgave (1993). De auteur, bekend om zijn grondigheid, heeft ook nu weer blijk gegeven van fundamentele studie. Zodoende komen de geestelijke wortels van Augustinus weer tot leven. De invloed ervan reikt ongetwijfeld tot na de Reformatie (bijv. in zijn genade- en verkiezingsleer). Tegelijk zegt de auteur terecht dat hij ‘te groot is om door een richting geannexeerd te worden’ (blz. 349). Op punten zou men willen dat men nog eens met hem kon spreken, bijvoorbeeld als het gaat om zijn visie op huwelijk en seksualiteit (blz. 239-250). Anderzijds is zijn visie op de joden en de weg die God met hen gaat, weer verrassend open (blz. 272-276).

Dr. W. Verboom, Van hart tot hart. Over de Dordtse Leerregels. Voor het gesprek in de gemeente. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2009, 80 blz., € 8,50.

Niet bij iedereen roept het nadenken over de Dordtse Leerregels gedachten op die zouden kunnen leiden tot de titel van dit boekje. Maar prof. Verboom, die van alle drie de reformatorische belijdenisgeschriften in de loop van de jaren uitgebreid studie maakte, laat zien dat dit toch de bedoeling is van dit geschrift. De verkiezing laat zich immers in Christus vast maken? En van dit gegeven is dit boekje vol, 10 hoofdstukken lang. Al eerder stelde prof. Verboom dat de DL soms statisch lijken te spreken over de verkiezing, en ook nu weer: blz. 28. Tegelijk laat hij aan de hand van een bredere blik over Schrift en belijdenis zien dat dit de bedoeling niet kan zijn. Zo komt het uiteindelijk (hoofdstuk 10) tot: Halleluja, eeuwig dank en ere.

Bart Leeuwenburqh, Darwin in domineesland. Uitg. Vantilt Nijmegen 2009, 303 blz., € 19,95.

Met de publicaties van Charles Darwins On The Origin of Species(1859) kwam er in de 19e eeuw een discussie op gang die voortduurt tot op de dag van vandaag. Dat kan niemand in 2009, (onder andere) Darwinjaar, ontgaan zijn. Met zijn nieuwe evolutietheorie veroorzaakte Darwin niet alleen een wetenschappelijke aardverschuiving, maar zaaide hij ook ernstige twijfel over de houdbaarheid van het christelijke wereldbeeld. Nogmaals, tot op de dag van vandaag, zeker speciaal in dit ‘herdenkingsjaar, is duidelijk dat die vragen nog steeds leven en dat het gedachtegoed van Darwin en dat van de Bijbel op gespannen voet met elkaar staan. Daar gaat het echter in dit boek niet over; de inhoud richt zich op de eerste reacties uit ‘domineesland’. Daar was tot op heden geen onderzoek naar gedaan. In dit boek komen de geestelijke tegenstemmen uit de 19e eeuw tot leven. Er trekt een bonte stoet voorbij van wetenschappers, predikanten, pastoors en vrijdenkers. De een in een rustig betoog, de ander duidelijk aangeslagen en geïrriteerd. En op dat moment wordt al duidelijk: ze verschillen grondig onderling van mening. Het is daarom zowel voor voor- als voor tegenstanders van de evolutieleer een lezenswaardig boek geworden en het is geen wonder dat in korte tijd een tweede druk nodig was.

Aleid Schilder, Spiritueel misbruik. De gevaren van goeroes, paragnosten en sekten. Uitg. Ten Have Kampen 2009,143 blz., € 14,90.

Dit boek las ik op vrijdag, en ik schrijf de recensie op maandag. Maar in de tussenliggende dagen lag de zondag, en daar viel ik - rijdend van de ene gemeente naar de andere - in het radioprogramma Schepper & Co van de NCRV, middenin een gesprek tussen enkele theologen en de auteur, over haar boek. Deze inleiding heb ik even nodig voor mijn bespreking. Ik heb nl. erg geaarzeld of ik dit boek nu zou aanraden of niet, en hink daarbij nog steeds op twee gedachten. Aan de ene kant geeft het informatie over een heel duistere wereld, waarbij maar één ding aan te raden is: blijf er ver vandaan! En dat is ook de boodschap van mevr. Schilder, na uitgebreid onderzoek en na een enkele persoonlijke negatieve ervaring. Ik kan het alleen maar dubbel en dik onderstrepen. Manipulatie tussen ‘vleien en dreigen’, zo kunnen de praktijken van hen die in de ondertitel genoemd worden, met recht genoemd worden (ik hoorde deze samenvattende woorden op de radio). Mijn grote aarzeling bij een warme aanbeveling zit bij de geestelijke achtergrond van de auteur zelf: zij geeft aan zich vrijmoedig te begeven in een spirituele wereld, breder en vaak anders dan de christelijke (blz. 59 bijv). En als dan op het eind van het boek (blz. 135 e.v.) de apostel Paulus nog met een actuele boodschap voorbij komt, dan zijn we wat mij betreft een principiële grens overschreden. Anderzijds: de belijdende woorden die mevr. Schilder op de radio sprak, zijn weer zo, dat men er ‘amen’ op kan zeggen. En haar waarschuwende boodschap is helaas zó broodnodig…! Oordeel dus zelf.

Michael Sabom, In het licht van de dood. Het indrukwekkende relaas over bijna-dooderva-ringen. Uitg. Barnabas Heerenveen 2009, 244 blz., € 16,95.

Wie het boek van prof. Van Lommei, Eindeloos bewustzijn, heeft gelezen (en gezien de verkoopcijfers moeten er dat velen zijn), vindt in dit boek als het om de feiten gaat weinig nieuws. Het verschil zit vooral in de geestelijke weging van een en ander. En daarvoor moet men in het laatste hoofdstuk zijn. De auteur gaat uit van de gedachte dat de ziel bij een BDE bezig is het lichaam te verlaten, maar de definitieve band met het leven op aarde niet verbroken wordt (blz. 198 e.V.). Er kan dan ook geen sprake zijn van een blik in de hemel of op Jezus. Van belang voor het laatste is voor hem (terecht) o.a. het gegeven dat iemand vertelde, dat hij bij een BDE van Jezus correcties op de Schrift gekregen zou hebben (o.a. betreffende de in zonde gevallen mens), blz. 216. Daarmee zou Jezus zijn eigen woorden weerspreken. De wens moet daar echt de vader van de gedachte geweest zijn!

Jane Hansen en Marie Powers, Identiteit en intimiteit. Gods blauwdruk voor man en vrouw. Uitg. Highway Media Harderwijk 2e druk 2009,182 blz., € 16,95.

Op het gebied van de verhouding man en vrouw is, helaas ook in christelijke huwelijken, veel mis. Er verschijnt veel materiaal over. Dit boekje is een van de vele. Het is Amerikaans, en dat betekent: veel voorbeelden, hetgeen het voor Nederlandse lezers vaak vermoeiend maakt. Maar dat kan men aan de overkant van de oceaan niet helpen. De inhoudelijke lijnen die getrokken worden, getuigen van grote eerbied voor de God van het Woord en voor het Woord van God. Vaak is de uitleg en toepassing echter wel aanvechtbaar; een voorbeeld: de stap van Gen. 2:21v (de rib uit de man waaruit God de vrouw bouwt) naar het water en bloed uit de doorstoken zijde van Jezus (beeld van de gemeente, die uit Christus bestaat), blz. 46. Ook gaat het meer over de vrouw dan over de man, en dan ook nog eens vaak in het algemeen. Conclusie: er is genoeg verantwoord materiaal op de Nederlandse markt, zodat dit boek in de schaduw kan blijven.

Heidi Baker (met Shara Pradhan), Door liefde gedreven. Uitg. Highway Media Harderwijk 2009,144 blz., € 15,95.

Dit boek is gebaseerd op de zaligsprekingen, zoals deze verwoord zijn in Matt. 5:1-12. Het is heel praktisch getoonzet, en dat is ook geen wonder: de auteur, in Engeland als theologe gepromoveerd, werkte samen met haar man als zendelingen in diverse landen, waarna ze in 1995 naar Mozambique gingen. Daar werden ze overweldigd door een overweldigende nood onder straatkinderen, maar tegelijk zagen ze dat de Here rijk in deze nood voorzag en hen daarvoor gebruikte. Dan krijgt men doorleefde Bijbeloverwegingen, die kleur krijgen door het doorgeven van beleefde gebeurtenissen in dat land.

Horatius Bonar, Robert Murray Maccheyne, John Duncan e.a., Geen andere naam gegeven. Bijbels dagboek. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2008, 365 blz., € 23,90.

Het is inmiddels een beproefd recept geworden: uit de vele preken en geschriften van de oude schrijvers neme men een aantal gedeelten en men make daar een aantal stukjes van, zodat er een dagboek ontstaat. Deze keer gebeurde dat rond een aantal Schotse schrijvers uit de 19e eeuw. Ze staan garant voor een bevindelijke en praktische ingang in het Bijbelgedeelte dat besproken wordt. Elke maand wordt een andere schrijver voor het voetlicht gebracht, geïntroduceerd met een korte levensbeschrijving, geestelijke typering en – zo mogelijk – portret. Consequentie is wel dat soms een tekst en/of Bijbelgedeelte meermalen voorkomt, maar dat kan men ook met het beluisteren van hedendaagse preken aantreffen, en dan zeggen we: iedere dominee heeft toch weer zijn eigen ingang. De Heiland is middelpunt van de woorden, en dat is toch het voornaamste.

Wulfert Floor, Vergaderd koren. A.W. Pink, Zie, hij bidt. Gebeden van de apostelen. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2009, 279 resp. 208 blz., € 24,90 resp. 19,90.

Floor (1818-1876) was landbouwer in Driebergen, maar heeft als spreker vele godsdienstoefeningen geleid. Een groot aantal daarvan is al in de loop van de tijden uitgegeven. Het was daarom verrassend dat in het streekarchief van Wijk bij Duurstede onlangs enkele geschriften werden gevonden, die tot op heden niet waren gepubliceerd. Dat ‘vergaderd koren’ verschijnt nu voor het eerst. Doordacht van opzet, eenvoudig en duidelijk van inhoud. Uit het tijdvak direct na zijn dood stamt leven en werk van Arthur Pink; in eerste instantie was hij geheel en al bezig met occulte zaken, maar na zijn bekering bediende hij gemeenten in drie continenten. Hij vult in het tweede hierboven genoemde boek een lacune op, nl. een werk over de gebeden van de apostelen. Zodoende staat hij stil bij Hebr. 13:20 en 21, 1 Petr. 1:3-5 en 5:10 en 11, 2 Petr. 1:2 en 3, Judas: 24 en 25 en Openb. 1:5 en 6. Uit deze korte gebeden trekt hij uitgebreide lessen en maakt zo deze stof vruchtbaar voor de lezer.

April DeConick, De dertiende apostel. Wat het evangelie van Judas werkelijk zegt. Uitg. Kok Kampen 2008, 219 blz., € 19,90.

Enkele jaren geleden veroorzaakte de publicatie van het Evangelie naar Judas de nodige opschudding. Dit boek voegt aan die opschudding een nieuw hoofdstuk toe. De auteur (historica, gespecialiseerd in de Joodse en vroegchristelijke geschiedenis) stelt namelijk de betrouwbaarheid van de eerste Engelse vertaling (die van National Geographic) aan de orde. Deze vertaling heeft volgens haar geleid tot een geheel verkeerde interpretatie van de rol van Judas. Hij is niet de beste kameraad en rechtschapen vriend van Jezus, maar een kwaadaardige man (blz. 66). Een en ander illustreert zij vanuit de originele Koptische tekst, en ze laat zien hoe bepaalde keuzen in de vertalingen leiden tot beelden, terwijl bij een andere keuze tegengestelde beelden ontstaan. Er zit nog veel meer achter (in het Evangelie wordt de draak gestoken met traditionele christelijke leerstellingen en praktijken, blz. 79), maar het gesignaleerde is een punt van belang.

Mayke van Haagen, Hemels verdriet. Uitg. Ten Have Kampen 2008,160 blz., € 14,90.

Enerzijds zou je dit boek in handen van veel mensen willen geven: van die mensen namelijk die ooit een klein kind hebben verloren door een ernstige ziekte. Daarvan geeft de moeder een ontroerend verslag, van de ontdekking ervan tot en met (negen maanden) later de verdrietige afloop ervan. Dit grote verdriet treft mensen diep in hun hart en de pijn is onbeschrijflijk. Dit boek zou hen kunnen helpen: geschreven door iemand die ervan weet. Toch kan ik het helaas niet aanbevelen, en dat komt door de dimensie die er dwars doorheen loopt: er is sprake van diepgaand contact met een energetisch therapeut, die op een hoger niveau contact maakt met het zieke kind, namelijk met zijn ‘hogere essentie’ (blz. 23), en dat zelfs over het sterven heen (blz. 134). En daar word ik dan – ik zeg het heel voorzichtig – weer op een andere manier verdrietig van.

Jan Minderhoud, Luisteren is een kunst. Over het voeren van verschillende gesprekken in het pastoraat. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2009,156 blz., € 14,90.

Ambtsdragers voeren veel gesprekken. Daarin gaat gelukkig op het gebied van de communicatie veel goed. Maar er gaat ook veel verkeerd. En dat is jammer, want juist bij het pastoraat luistert het wat dat betreft heel nauw: de gesprekken worden immers gevoerd in het kader van het in dienst zijn van de grote Herder, die zijn schapen zoekt? Dat vraagt des te meer zorgvuldigheid (deze opmerking geldt overigens ook voor de prediking, dat is immers ook een vorm van communiceren?). In deze tijd is daarbij nog een extra aandachtspunt gekomen: meer dan vroeger zijn er ook ‘vreemdelingen binnen onze poorten’. U zult vast wel eens gemerkt hebben dat er grote misverstanden kunnen ontstaan, omdat wij hun ‘codes’ onvoldoende kennen. Dit boek helpt om op het gebied van de communicatie vaste grond onder de voeten te krijgen. Wat is communicatie eigenlijk? Hoe pak je een gesprek zó aan dat er echt iets gebeurt? Wat is het eigene van een ‘slechtnieuwsge-sprek, een adviesgesprek, een groepsgesprek, een gesprek in vergaderingen enz.? E.e.a. gefundeerd met voorbeelden van gesprekken uit de bijbel (Job, de Samaritaanse vrouw) en geïllustreerd met enkele oefeningen. Een boek van belang!

Jasper Klapwijk, Beter nieuws uit het Nieuwe Testament. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2009,134 blz., € 14,90.

In het najaar van 2008 verscheen van dezelfde auteur – die predikant is binnen de Geref. Kerken (vrijg.) – het boekje met de titel Goed nieuws uit het Oude Testament. Het woord ‘beter’ in de titel van het nieuwe boekje zou tot het misverstand kunnen leiden dat nu het OT gediskwalificeerd wordt. Dat is de bedoeling van de auteur echter geenszins, zo stelt hij meteen al op blz. 7. Hij wil slechts duidelijk maken dat er sprake is van positieve voortgang: ‘de bloemknop is goed en onmisbaar, mar de bloem zelf is beter’. Deze grondlijn ziet men in de hele inhoud duidelijk terug. Op blz. 15 leest men: ‘Het verschil tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament is een kwestie van minder – meer. In het Nieuwe Testament komt Gods reddingsplan veel duidelijker in beeld dan in het Oude Testament. Veel zaken die nog slechts een afschaduwing zijn in het Oude Testament komen werkelijk aan het licht in het Nieuwe. (…) In Jezus Christus wordt duidelijk waar het God om gaat. Daarom kunnen we het Oude Testament niet begrijpen en uitleggen als we niet begrijpen dat Jezus’ komst een fundamentele verandering met zich meebracht’. Na deze inleidende woorden biedt het boekje ons in kort bestek inzicht in achtergrond en inhoud van de boeken van het NT. Dat ziet er goed uit, met name wil ik respect uitspreken voor het hoofdstuk over Openbaring. Daar is op een zorgvuldige, gereformeerde manier goed naar gekeken!

Minke Weggemans, Rouw in de zijlijn. Verhalen van zussen over verlies van een broer of zus. Uitg. Kok Kampen 2008, 509 blz., € 24,50.

Wanneer de dood in een gezin of familie binnentreedt, blijkt daarna altijd wel dat bepaalde familieleden minder aandacht hebben gekregen dan feitelijk gewenst was. Soms betreft het daarbij zelfs een groep die permanent in de schaduw staat. Dit boek wil een dergelijke groep naar voren schuiven: die van zussen die een broer of zus naar het graf moesten brengen. Ook hun verdriet, naast dat van ouders of (indien daar sprake van is) kinderen mag gehoord worden. 38 mensen deden hun ‘verhaal’ in dit boek. Dat zijn natuurlijk diep persoonlijke verhalen, in de hoop dat de samenleving erdoor wakker geschud zal worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen