SLOTWOORD

Prediker 12:13 en 14

Prediker geeft in zijn boek een verslag van zijn speurtocht naar de zin van het leven. Daar heeft hij op tal van manieren en met buitengewone vasthoudendheid naar gezocht. Wat is de zin van alles wat er gebeurt? Wat komt er terecht van wat je met veel moeite probeert op te bouwen in de politiek, in de maatschappij en in het godsdienstige leven? Kom je zelf en komt de mensheid met alle geploeter eigenlijk wel een stap verder?

Wat dat betreft is Prediker een moderne figuur. Mensen in onze postmoderne samenleving stellen dezelfde vragen. Waar zijn we mee bezig? Loopt niet alles waarvoor mensen zich inspannen uiteindelijk op niets uit? Waar zou je je eigenlijk nog druk voor maken?

Er is nóg iets dat Prediker tot een moderne figuur maakt. Onze tijd is sterk in het ontmaskeren van onwaarachtigheid en schijnoplossingen. Ook de Prediker heeft daar een handje van. Hij prikt door allerlei ballonnen heen en ontdekt dat er alleen maar lucht in zat. Hij laat zich niet door clichés in de luren leggen en zich niet met vrome kluitjes in het riet sturen. Hij zoekt houdbare antwoorden op eerlijke vragen.

Eén van de conclusies die Prediker tijdens zijn zoektocht door het leven heeft getrokken, komt in zijn boek steeds weer terug: er is niets nieuws onder de zon! Al die ingewikkelde vragen waarover mensen zich het hoofd breken - ze lijken heel modern, maar in hun kern zijn ze oeroud. Mensen gaan te rade bij allerlei wijsheidsleraars. Ze doen wetenschappelijk onderzoek en schrijven dikke boeken. Soms komen ze met theorieën, die verrassend nieuw lijken, maar het meeste is niet meer dan oude wijsheid in een nieuw jasje. En niet zelden blijkt de schijn nog te bedriegen ook, omdat veel van die zogenaamde wijsheid bij nader onderzoek onhoudbaar blijkt te zijn en dus in feite dwaasheid is.

Wat is dan de zin van het zoeken naar antwoorden op al die ingewikkelde vragen, van het lezen van moeilijke boeken, van het schrijven van lange artikelen, van het discussiëren over veranderende inzichten en het bijwonen van conferenties? Je wordt er zo moe van en als het dan ook nog nauwelijks iets oplevert… Prediker heeft daar een heel nuchtere kijk op. In de eerste plaats zegt hij: vergeet niet te genieten van het leven. Al dat gezwoeg en getob - je ontkomt er niet aan, maar ga er nou niet in op! ‘Eet uw brood met vreugde en drink uw wijn met een vrolijk hart, want als gij dit doet, dan heeft God dit reeds lang zo gewild’ (Prediker 9:7). Dus, professor Peels, bedankt voor uw fantastische bijdrage aan deze dag; maar, broeders, er is niets mis mee als u straks thuis komt en dan gezellig een pizza gaat eten! En doe het vooral niet alleen, maar met uw vrouw (als u die hebt), want ook dat andere is waar: ‘Geniet het leven met de vrouw, die gij liefhebt…’ (Prediker 9:9).

Het tweede dat Prediker zegt, is eigenlijk niet minder nuchter. Hij zegt: bij alles waar je over piekert en waar je misschien niet uitkomt (ik kan me best voorstellen, dat er mensen zijn die zo meteen enigszins zuchtend naar huis gaan, want wat was het allemaal ingewikkeld en wat wordt er van ambtsdragers veel gevraagd!): vergeet niet, dat het geheim van echte wijsheid heel eenvoudig is. ‘Van al het gehoorde is het slotwoord: Vrees God en onderhoud zijn geboden, want dit geldt voor alle mensen.’

God vrezen betekent in de bijbel niet bang voor Hem wegkruipen, maar juist heel dicht bij Hem leven. Het is een nauwe, hartelijke relatie met Hem hebben. Het is respect en ontzag voor Hem hebben, Hem liefhebben en vertrouwen, van Hem afhankelijk willen zijn, graag naar Hem willen luisteren en met Hem wandelen. Daartoe wekt de Prediker ons op aan het einde van zijn boekje en aan het einde van deze conferentiedag. Ondanks zijn grote eruditie en zijn vasthoudendheid in het onderzoeken van de dingen, weet Prediker geen antwoord te geven op alle grote ‘waaroms’ van het leven. Hetzelfde geldt van ons hier in Amersfoort. Ook wij hebben vandaag die antwoorden niet gevonden. Maar zit er geen wijsheid in wat een broeder in mijn vorige gemeente soms zei: ‘Ik ga liever naar huis met onbeantwoorde vragen dan met verkeerde antwoorden’? En in elk geval is dit wijs: ga met al je vragen niet bij God vandaan, maar er juist mee naar Hem toe en klamp je aan Hem vast. Dan worden niet alle problemen opgelost en niet alle ‘waaroms?’ beantwoord. Maar dat is dan niet wezenlijk meer. Want je weet: God is er. Hij is de zin van mijn leven.

En ook aan de onzekerheid, de ongerijmdheid en het onrecht komt een keer een eind, want God zal alles in het gericht doen komen, zegt Prediker. Ook alles wat nu nog voor ons verborgen blijft en waar wij de vinger maar niet achter krijgen. Dan komt er een eind aan de zinloosheid waar wij nu nog tegenaan botsen. Dan zal het de rechtvaardigen niet langer vergaan als waren ze goddelozen. En het omgekeerde komt dan ook niet meer voor. Dan is er eindelijk een wereld waarop gerechtigheid woont.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen