TER OVERWEGING

Filippus dagboek 2002. Uitg. Filippus Arnhem 2001, € 6.78.

Dagboek om ons te helpen mens te zijn met God. Daarvoor is regelmaat nodig, en ook rust. Beide wil dit boekje bieden. Medewerking wordt verleend door verscheidene auteurs uit confessioneel gereformeerde kring, o.a. ds. H. de Bruijne van Den Haag-West.

Werkgroep Kerk en Prediking,Postille 2001–2002. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2001, 266 blz.€ 22.50.

Predikanten staan week in week uit voor de taak het Woord van God te vertolken voor de gemeente. Daarbij staan hen verschillende hulpmiddelen ter beschikking. Eén daarvan is de—al vele decennia bestaande—reeks postilles, uitgegeven in hervormde kring, maar gebruikt in een bredere kring dan die alleen. Daaraan denkt de redactie ook wanneer zij haar medewerkers zoekt; deze keer is uit de Chr. Geref. Kerken prof. dr. H.G.L Peels verzocht een preekschets te leveren; hij deed dit aan de hand van het thema ‘wraak en vergelding’, met als tekst Psalm 94 :1 en 2, blz. 206 e.v. Deze keus hangt samen met de artikelen die ‘als opmaat’ voor de schetsen aan het begin van het boek staan over de heiligheid van God en het preken daarover, van de hand van dr. H.W. de Knijff en dr. R. Bos. Uit confessioneel-gereformeerde kring werd ds. G.J. Mink aangezocht; hij leverde vier schetsen over het boek 1 Korintiërs (blz. 94–105). Het is met deze postille zoals met alle; soms legt men het gebodene terzijde, soms wordt men erdoor geraakt. In beide gevallen brengt het eigen hoofd en hart in beweging; en niets anders dan dat wil de redactie bereiken. Soms is alleen al de tekstkeus een verrassing; zo verging het mij bij de gedachte om Joz. 22:24 te kiezen voor een dienst waarin ambtsdragers worden bevestigd (blz. 201).

drs. M. van Campen,Het geloof belijden. Voor wie zich voorbereiden op de belijdenis van het geloof.

idem,Wat gebeurt er in de kerkdienst? Voor jongeren van 12 tot 16 jaar. Serie Reflector. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2001, 109 resp. 69 blz. € 11.- resp. € 6.75.

Sinds kort is er een nieuwe catechese-serie verschenen, van de hand van ds. Van Campen, hervormd predikant en docent aan de Chr. Hogeschool Ede. Dit deeltje is bedoeld voor de belijdeniscatechese. De serie vindt ook zijn weg in onze kerken, zo is in de afgelopen tijd wel gebleken. En met reden: er is sprake van goed materiaal, zowel in de zin van de presentatie als in principieel opzicht. Stap voor stap wordt het apostolicum behandeld. Met het oog op gebruik in onze kerken zijn ‘onze’ belijdenisvragen afgedrukt op blz. 7. Daar ontbreekt helaas het afsluitend gedeelte. Misschien kan dat bij een volgende druk (die er zeker zal komen!) worden hersteld.

Het andere deeltje handelt over het wezen en de verschillende onderdelen van de kerkdienst, te vergelijken met de uitgave in de onder ons bekende serie ‘Rondom de bijbel’.

drs. I.A Kole en drs. H.G. Leertouwer,Kerken, sekten en wereldgodsdiensten. Serie ‘Het blijvende Woord’. Uitg. Groen Heerenveen 2001, 348 blz. € 29.50.

Het is echt een prestatie om in een vrij kort bestek te beschrijven wat er aan (hoofdstromingen van) de in de titel genoemde ‘geestelijke stromingen’ bestaat en daar inhoudelijk een beeld van te geven. De auteurs verdienen daar oprecht een compliment voor. Het boek komt in de plaats van haar voorgangers, en het zal zaak zijn telkens opnieuw de inhoud bij te werken: de ontwikkelingen gaan zó hard! Als lesboek zal het boek zeker op vele scholen (zeker daar waar men principieel verantwoord bijbels onderwijs wil geven) gebruikt worden. Maar het moge een bredere ingang vinden: ik denk aan catecheten die snel en degelijk inzicht willen hebben in kerken, bewegingen, sekten en wereldgodsdiensten; ze kunnen in dit boek terecht.

Het is onvermijdelijk dat er een aantal kleine oneffenheden blijft staan (één voorbeeld: onze Theol. Universiteit ging in 1919, en niet in 1914, naar Apeldoorn—blz. 58). Als ik inhoudelijk een opmerking mag maken: soms is de inhoudelijke peiling niet diep genoeg. Als ik me tot onze eigen kerken beperk: een vergelijking met de Geref. Kerken is te oppervlakkig wanneer ze zich beperkt tot de opmerking over enkele liturgische gebruiken (blz. 60). Dat is echt te weinig.

H. Folkers e.a„Ik geloof en belijd, deel 7. Werkboek voor catechisanten. Uitg. De Vuurbaak Barneveld 2001, 141 blz. €7.95.

In de kring van de Geref. Kerken (vrijg.) circuleert bovenstaande catechisatie-methode, waarvan dit deel bedoeld is om te gebruiken bij de belijdeniscatechisatie. Het is inderdaad wat de ondertitel belooft: een werkboek. Vragen worden gesteld, gedachten worden ‘losgeweekt’, bijbelgedeelten worden van prikkelende vragen voorzien. Enkele onderwerpen: Wie is God voor jou? Zonde en vergeving, je gelooft niet alleen, wat heb je aan je doop? levensbrood eten (HA), leven in een multiculturele samenleving, God en het lijden. U ziet, een brede aanpak, die te waarderen is, en die tegelijk bij mij de vraag opriep hoe men dit in één seizoen denkt door te kunnen werken. Maar die vraag is ook te stellen bij andere belijdeniscatechisatieboekjes. Er is inhoudelijk grondig gewerkt!

dr. ir. J. van der Graaf e.a. (red.),Tijd om te leven. Gezinsdagboek;

idem,De tijd van je leven. Dagboek voor 15+.

Uitg. Groen Heerenveen 2001, ieder € 15.65.

Al eerder vestigden we in deze rubriek de aandacht op deze nieuwe serie dagboeken, die elk voor zich precies een jaar overspannen. De redactie staat voor ogen iets goeds te bieden voor kinderen, tieners, jongeren, jongvolwassenen en het gezin. Er wordt hard aan gewerkt om in de loop van een paar jaar voor al deze (leeftijds-)groepen een principieel-degelijk dagboek te presenteren. Elke meditatie loopt uit op een kernvraag. In het eerste dagboek loopt men dag voor dag bepaalde bijbelgedeelten door, in het tweede is er sprake van een thematische benadering. De medewerkers komen uit de kring van de gereformeerde gezindte; in het eerste dagboek zijn het meest predikanten, in het tweede docenten van de scholengemeenschap Pieter Zandt in Kampen.

drs. M. van Campen,Gemeenteopbouw rondom het Woord. Een handleiding voor de praktijk.

Aart Peters,Tot Uw dienst. Een diaconale bijdrage aan gemeenteopbouw.

Anne Pais,Gemeenteopbouw groepsgewijs. Over het werken met groepen in de kerk.

Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2000–2001, 119 resp. 143 resp. 118 blz. € 10.20 resp. €11.30 resp. € 10.20.

Deze drie boekjes verschenen in de serie ‘Bouwen aan de gemeente’. Ze leggen getuigenis af van een diepgaande bijbels-gereformeerde bezinning op een aantal facetten van gemeenteopbouw. Meer en meer wordt het belang daarvan onderkend; in theologische opleidingen heeft het een duidelijke plaats gekregen.

In het eerste boek worden de bijbelse fundamenten gelegd voor het gegeven dat gemeenteopbouw geen modegril (blz. 9) hoeft te zijn, maar dat het z’n wortels heeft in de Schrift zelf. Er is breed aandacht voor het bijzondere ambt, zonder dat dat in mindering hoeft te komen op het ambt aller gelovigen. De Heilige Geest geeft zijn gaven in velerlei opzicht aan velerlei mensen, jong en oud.

In het tweede boek wordt diaconaat principieel uitgelegd als gestalte van gemeente-zijn, met concrete toespitsingen op het gebied van bijv. herbergzaamheid en gastvrijheid. Dat laatste hoofdstuk is, terecht, het meest uitgebreide.

Ook het derde boek heeft z’n waarde: groepswerk is in de kerk immers een zaak van vele eeuwen? Het wordt in kaart gebracht, het communiceren binnen en leidinggeven aan groepen wordt inzichtelijk gemaakt, en ook het vergaderen krijgt de aandacht. Vele praktische tips zijn het gevolg. U zult geen spijt hebben van aanschaf en lezing.

ds. Elbart C. Luth,Hij begon. Enkele momenten uit Genesis. Uitg. De Vuurbaak Barneveld 2000, 84 blz. €6.70.

De auteur, predikant binnen de Geref. Kerken (vrijg.), geeft een ‘dwarsdoorsnede’ van het eerste bijbelboek. Dat is per definitie een hele onderneming, gezien de vele opvattingen die met name over de eerste hoofdstukken van dit boek de ronde doen. Daarin zoekt ds. Luth gelovig en eerlijk een begaanbare weg met verwerking van het gegeven dat het in de openbaring om heilsgeschiedenis gaat en niet om natuurkundige precisie en dan zeker nog niet eens op westerse leest geschoeid. Dat verdient waardering. Zodoende valt uit dit boek in kort bestek veel te leren. Bij de laatste hoofdstukken (over de aartsvaders) vond ik dat het gevaar dat de schrijver zelf signaleert op blz. 12 (telegramstijl) toch om de hoek komt kijken, maar dat was ook bijna onvermijdelijk.

dr. Riet Bons-Storm,Kracht en kruis. Pastoraat met oudere vrouwen. Uitg. Kok Kampen 2000, 192 blz.€ ?

Een boek dat verslag uitbrengt van een lange serie gesprekken met oudere vrouwen, geestelijk afkomstig uit zeer verschillende protestantse milieus. Dat is dan ook zeer herkenbaar, evenals de theologische uitgangspunten van de auteur, die ons op blz. 10 al onder ogen komen, en die ver van de principieel-gereformeerde afliggen. Dat moet men uiteraard verdisconteren bij het lezen; dat bewaart u voor ‘kromme tenen’. Blijft vervolgens over toch een aantal nuttige tips juist bij de pastorale omgang bij deze groep in de gemeente. Niet al die tips zijn overigens specifiek voor dit item. Ik denk bijv. aan de eisen die aan de pastor in een gesprek mogen worden gesteld, zoals die in het laatste hoofdstuk ter sprake komen.

Pieter Boomsma,Het doet je altijd wat. Over bijbel en bijbelgebruik. Uitg. Filippus Arnhem 1999, 47 blz. €5.90.

Een kort, instructief en duidelijk boekje over de vraag waarom het ook vandaag nog zo nodig is de Schrift te lezen. Dat middel gebruikt God immers om met ons in contact te komen. Echt een ‘weggevertje’.

Hans van der Lee,Verkondig het Koninkrijk. Een bijbelse visie voor diaconaat onder armen in de Derde Wereld. Telos-boek. Uitg. Buijten & Schipperheijn 2001, 223 blz. € 17.00.

De auteur heeft recht van spreken op dit terrein: vanaf 1987 is hij werkzaam onder mensen die eigenlijk ‘in de goot liggen’, blz. 9. Hij breekt er een lans voor om Woord en daad weer met elkaar te verbinden, en wijst er daarbij op dat dit in de oude kerk vanzelfsprekend was, terwijl het nu, eeuwen later, vaak uit elkaar gehaald is. Een scheiding tussen diaconaat en zending is bijbels niet te verdedigen, en die relatie moet dus weer in ere hersteld worden. Een niet zo gemakkelijk leesbaar boek, maar het principieel fundament is door het hele boek heen duidelijk aanwijsbaar.

drs. H. de Jong.Moeders van Jezus. Vier bijbellezingen in de adventstijd. Uitg. Kok Kampen 2000, 59 blz. € 9.75.

In het geslachtsregister van Mattheus, dat de lijn naar de geboorte van Jezus laat zien, staan namen van vier vrouwen. Ds. De Jong belicht ze en zet het geheel in heilshistorisch perspectief. Een tip voor het preken in de adventstijd.

E.G. Hoekstra en Ft. Kranenborg (red.),Rituelen in religieus Nederland. Gebruiken van joden, christenen, moslims, hindoes en boeddhisten in belangrijke levensfasen. Uitg.Ten Have Kampen 2001, 420 blz. €29.90.

De bovengenoemde auteurs zijn o.a. bekend door het door hen geschreven boek (in verschillende edities) Wegwijs in religieus Nederland. Men zou het nu verschenen boek een verdieping kunnen noemen daarvan, in die zin dat het een aantal religieuze hoofdstromingen neemt en daarvan de rituelen rond bijzondere gebeurtenissen beschrijft.

Achtereenvolgens wordt daarbij gekeken naar de in de ondertitel genoemde religieuze stromingen, waarbij bij het christendom het rooms-katholicisme, de orthodoxe kerk en het protestantisme aparte aandacht ontvangen. Bij de uitdrukking ‘belangrijke levensfasen’, zoals die in de ondertitel staat, kan men denken aan kerkelijke hoogtijdagen (bijv. de joodse en christelijke feesten en het toeleven daar naar toe, of de islamitische feesten), maar niet minder aan gebeurtenissen in het persoonlijk leven die diep ingrijpen, zoals geboorte, huwelijk en overlijden. Voor al deze zaken geldt dat dit boek een belangrijk naslagwerk genoemd kan worden. Men kan zich al lezende snel oriënteren op de zo gevarieerde tradities. Zeker in onze multi-religieuze samenleving is het een prima middel om bekend te raken met gewoonten die anderen—misschien wel uw buren!—hebben. Daarom van harte aanbevolen.

prof. dr. Herman J. Selderhuis,Morgen doe ik het beter. Gids voor gewone christenen. Uitg. De Vuurbaak Barneveld 2002, 1016 blz. € 9.20.

‘Voor gewone christenen’; prof. Selderhuis bedoelt daarmee die mensen die naar hun eigen gedachte zo weinig te vertellen hebben, zo weinig meemaken. Die lang niet zo jubelend over hun geloof in de Heiland kunnen vertellen als anderen, die het soms wat dat betreft heel donker in hun leven hebben… Voor hen is dit boekje bedoeld. In een vlotte stijl geschreven, maar tegelijk met diepgang. Humoristisch en tegelijk gevoelig, zo staat er terecht op de achterflap. Elk hoofdstuk (er zijn er tien) wordt gecompleteerd door een aantal vragen, waardoor het boek mede toegankelijk is voor gespreksgroepen.

Hans Bouma,Droom je dromen. Met tekeningen van T. Hazelhoff. Uitg. Kok Kampen 2001, 47 blz. €18.40.

Bundel gedichten met illustraties.

Jannie Slingerland,Α Dieu. Ons kind met handicap wordt ouder. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2001, 112 blz. €9.90.

Niet alle ambtsdragers zijn van nabij op de hoogte van de vreugde, de moeiten en zorgen die ouders van gehandicapte kinderen ondervinden. Jannie Slingerland laat daar uit eigen levenservaring iets van zien. Ze heeft vaker over haar gehandicapte dochter Maria geschreven. Dit keer gaat het vooral over de vraag: wie zorgt er voor ons kind, als wij het niet meer kunnen? Over deze zorg en het delen daarvan met de kerkelijke gemeente worden behartenswaardige dingen gezegd. Van harte aanbevolen.

C.S.Lewis,Transpositie. En andere toespraken. Uitg. Van Wijnen Franeker 2001, 96 blz. €7.25.

In deze bundel zijn vijf toespraken verzameld die CS. Lewis gehouden heeft in de oorlogsjaren. De toespraak over het gewicht van heerlijkheid iaat zien dat vreugde en genieten ook deel uitmaken van het geloof. Wat Lewis zegt over leden zijn van elkaar in de gemeente van Christus blijft onverminderd actueel. Kortom: goede wijn behoeft geen krans.

P.J. Vergunst (eindred.),Trouw en liefde. Over pastoraat in het huwelijk. Uitg. Groen, Heerenveen 2001, 124 blz. €11.30.

De veranderende visie in de Nederlandse samenleving op huwelijk en echtscheiding gaat de kerken niet ongemerkt voorbij. Over het thema huwelijk en echtscheiding werd door het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond een studiedag georganiseerd. De lezingen van die dag zijn nu samen met enkele andere artikelen in een boekje gebundeld. In totaal zijn er nu tien hoofdstukken verdeeld over vier hoofdonderwerpen: voor het huwelijk, leefwereld van jongeren over het huwelijk, het huwelijk in de Bijbel, scheuren in het huwelijk.

In sommige artikelen voert de bezinning de boventoon (bv. W. Aalders over de verloving en C. van Sliedrecht over het huwelijk in de Schrift), in andere artikelen komt de praktijk sterk naar voren (P.J. Vergunst over de leefwereld van jongeren). Prof.dr. H.J. Selderhuis geeft de gedachten van M. Bucer weer inzake huwelijk en echtscheiding. Dit historische uitstapje staat wat geïsoleerd in deze bundel. Op een begrijpelijke manier gaat drs. R Eikelboom in op hulpverlenen bij huwelijksproblemen. Hij laat iets zien van de problemen die in een huwelijk kunnen voorkomen en op welke wijze ambtsdragers daarop in kunnen gaan.

Henk van Dam,Uw kind op digitale snelweg. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2001, 87 blz. € 8.90.

In kort bestek wil de auteur ouders op weg helpen om hun kinderen te begeleiden op de digitale snelweg. Allerlei begrippen uit de wereld van internet en mobiele telefonie worden uitgelegd. De praktische adviezen in dit boekje laten zien hoe geloofsopvoeding vorm kan krijgen in een digitaal tijdperk.

G.D.J. Dingemans,De stem van de Roepende. Pneumatologie. Uitg. Kok Kampen 2001, 664 blz. €40.38.

Professor Dingemans was tot aan zijn emeritering hoogleraar praktische theologie in Groningen. Zijn leeropdracht was vooral gericht op catechese en homiletiek. In dit boek keert hij terug naar zijn ‘oude liefde’: de systematische theologie.

De inhoud is veel breder dan de titel doet vermoeden. In vogelvlucht geeft Dingemans een overzicht van de belangrijkste theologische ontwikkelingen na de tweede wereldoorlog. Hij tekent de huidige situatie van kerk, theologie en maatschappij. Om verstaanbaar te spreken over de Heilige Geest dienen we rekening te houden met de (post)moderne geseculariseerde mens. Resultaat van deze benadering is een radicaal ander uitgangspunt dan de klassieke gereformeerde theologie. Dingemans gaat uit van de principiële verborgenheid van God voor mensen. Geloof is dan een zoeken en tasten naar de verborgen realiteit van God. De stem van God roept mensen op tot een nieuwe (heilzame) toekomst.

Dingemans heeft een knap boek geschreven waarin veel moderne theologie is verwerkt. In dat opzicht heeft dit boek veel te bieden. Wie echter niet meegaat met het uitgangspunt van de principiële verborgenheid van God voor de mens van nu, kan beter in andere boeken over de Persoon en het werk van de Heilige Geest terecht.

Sipke van der Land,Geloven? Hoezo? Uitg. Filippus Arnhem 2001, 67 blz. € 6.78.

Sipke van der Land gaat kort in op vragen als: Hoe is de wereld begonnen? Waar komt het kwaad vandaan? Bestaat satan echt? Waarom is de bijbel geschreven?

A.A. Teeuw (e.a.),Gezondheid en ziekte. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2001, 160 blz. €11.30.

In november 2000 werd op ‘De Driestar’ te Gouda een themadag gehouden over ‘Gezondheid en ziekte’. In deze bundel zijn de inleidingen van die dag verzameld. Zeer uiteenlopende onderwerpen komen aan de orde, zoals o.a.: ziekenzalving (M.J. Paul), vaccinatie (A. Moerkerken), prenatale diagnostiek (A. Hoek-van Kooten).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen