ERVARINGEN VAN CHRISTENEN MET MOSLIMS

Verschillend

Zomaar wat reacties uit de praktijk. Ze zijn zeer divers. De ervaringen zijn zo verschillend, omdat ‘de moslim’ niet bestaat en het gaat om mensen die onderling net zo verschillend zijn als christenen. Het gaat in de vijf verhalen, m.u.v. de Irakese familie, weliswaar steeds om moslims, maar hoe verschillend zijn ze van elkaar! De Marokkaanse man is moslim, maar leeft sterk uit het volksgeloof met allerlei vormen van bijgeloof. Het gaan naar het graf van een heilige, het dragen van amuletten ter afwering van het kwade, het gaan naar een wonderdokter zoals in onze casus, heeft meer te maken met vóór-islamitisch bijgeloof, dan met de islam. De grote meerderheid van moslims is meer volksgelovig dan orthodox gelovig.

De prediker van ‘de zuivere islam’ op een gespreksavond over ‘islam en moderniteit’ is weer totaal anders. Hij komt als zeer militant en bedreigend over. Het beeld van een oprukkende islam wordt versterkt. Is dit de ware islam? Veel moslims zullen zich daar ongelukkig bij voelen en de islam zelt heel anders interpreteren en ervaren. Islam betekent voor hen vredelievendheid, zoals het woord in de grondbetekenis al aangeeft: Islâm (overgave) brengt salâm (vrede). Islam betekent voor hen zorgzaamheid voor je medemens. Fatma bijvoorbeeld wil de islam zo ingevuld hebben en probeert dat op haar wijze waar te maken. Het gaat haar niet zozeer om mooie woorden over geloof, maar om het rekening houden met God en met medemensen in de praktijk.

Op drift

Er zijn ook moslims die zoveel naars van een islamitische dictatuur hebben meegemaakt, dat ze op drift zijn geraakt en op zoek gaan naar een nieuwe geloofsinvulling van hun leven. Er zijn vluchtelingen die kerken binnenstappen met een meer dan gewone interesse voor het christelijke geloof. Sommigen willen liefst zo snel mogelijk gedoopt worden, waarmee ze te kennen geven naar ‘het christelijke kamp’ over te willen stappen. Overbodig te zeggen dat er dus ook nogal wat misverstanden leven. Essentieel voor hen zijn hartelijkheid, gastvrijheid, openheid en betrokkenheid van de kant van de christenen. Maar ook onderwijs in de christelijke leer en bijbelstudie, zodat deze mensen weten waarin ze geloven en waar ze hun ja-woord aan geven. Graag werk ik dit nog wat uit als we het hebben over motieven voor moslims om christen te worden.

Christenen van moslim-huize

De Iraanse familie is een illustratie van het feit dat moslims soms christen worden door negatieve ervaringen met de islam. Ze worden a.h.w. ‘het nest van de islam’ uitgewipt en vallen ‘in de schoot van het Christendom’. Zij zien de westerse wereld als een christelijke wereld. De ervaring die ze in die wereld opdoen kan opnieuw negatief zijn. Geslotenheid, individualisme en kilheid in onze samenleving. En helaas niet alleen in de samenleving, maar soms ook in de kerken die ze bezoeken. Gelukkig zijn er ook goede ervaringen en komen ze ook wel op plekken van herbergzaamheid, gemeenten die werfkracht hebben door hun openheid en gastvrijheid en waar ze kunnen groeien in het nieuwe geloof. Naast ‘push-factoren’ zijn er dus ‘pull-factoren’, elementen waardoor zij aangetrokken worden. Het valt op dat het bijna altijd gaat om een aanraking, om de ervaring dat het evangelie goed nieuws is. Dus niet om een heldere goeddoordachte uiteenzetting over het christelijke geloof. Dat is vanuit onze cultuur en optiek wel het eerste en belangrijkste, maar voor hen kennelijk niet. Zij willen de kracht van het woord ervaren en er iets aan beleven. Om vervolgens zich open te stellen voor de boodschap van het evangelie. Als ervaringselementen worden genoemd:

- de ‘warmte’ van een christelijke samenkomst en de fellowship die men er ervaart.

- de ‘nabijheid’ van christenen, d.w.z. hun luisterend oor en hun hulp in concrete zaken.

- muziek of een lied dat aanspreekt en hen bijblijft.

- het krijgen van een droom of visioen (waarin men dikwijls Jezus ziet).

- de bevrijding van neerdrukkende machten van bijgeloof, boze geesten, satan.

- een wonderbaarlijke genezing.

- een gebedsverhoring.

Opvallend is dat het niet-verbale aan het verbale vooraf gaat of op z’n minst er mee verweven is. Voor de praktijk van ons diaconale en evangelisatiewerk onder moslims is dit van groot belang.

Ter afsluiting van deze bijdrage geef ik een aantal adviezen en tips voor de omgang met moslims. Voor hen die meer willen weten over islam en christelijk geloof, over bijbel en koran, over materialen die geschikt zijn om te gebruiken in het contact met moslims, etc. verwijs ik naar Evangelie & Moslims te Amersfoort (033-4659290), een stichting voor getuigenis en dienst onder moslims in Nederland. In deze stichting participeren ook de Christelijke Gereformeerde Kerken.

Tien handvatten voor het gesprek met moslims

1. Oprechte interesse

Is mijn belangstelling voor de ander en bereidheid tot gesprek oprecht? Is de ander voor mij meer dan ‘een moslim’, iemand met een naam? De bijbel spreekt van gastvrijheid, vriendelijkheid, onvoorwaardelijke liefde. Die liefde behoort mijn houding, woorden en daden te bepalen.

2. Voorkennis

Kennis van cultuur en godsdienst is geen vereiste, maar kan wel helpen om op een goede manier met de ander om te gaan. Door kennis kunnen misverstanden voorkomen worden en kan de ander beter begrepen worden. Pas er echter voor op moslims bijvoorbeeld te beleren vanuit hun eigen koran. Kennis op die wijze gebruikt leidt tot arrogante betweterigheid. De ander sluit zich hierdoor innerlijk voor je af en echte communicatie wordt onmogelijk.

3. Luisteren

De beste gesprekken ontstaan daar waar men werkelijk naar elkaar luistert. De ander is niet ‘de moslim’ die ik al ken vanuit de boekjes. Al luisterend kan ik het best ontdekken wie de ander is en wat hij of zij gelooft. Zo kan er een goede basis ontstaan waarop óók het geloofsgesprek gevoerd kan worden. Er dienen immers antwoorden gegeven te worden op vragen die werkelijk bij de ander leven; niet op vragen waarvan ik denk dat ze bij de ander leven.

4. Eerlijkheid

Dit klinkt als vanzelfsprekend, maar vergis je niet. Voor velen is het moeilijk om in eerlijkheid het positieve in het leven en het geloot van de ander te erkennen en te waarderen. In de koran vinden we sporen van het bijbelse getuigenis.

Dezelfde eerlijkheid gebiedt ook te zeggen dat er wezenlijke en diepgaande verschillen zijn. Wat we oppervlakkig gemeenschappelijk hebben, gaat inhoudelijk op veel punten uiteen. Ook als het gaat om de kern van ons geloof. Jezus Christus is voor moslims niet de Gekruisigde en Opgestane.

5. De bijbel (1)

Het beste evangelisatiemiddel in het contact met moslims is de bijbel. Allereerst omdat de denk- en leefwereld van dit boek zo dicht Staat bij de oosterse wereld waaruit zij veelal komen. Bij het lezen van de bijbel herkennen zij de cultuur van hun thuisland. Maar zij vinden daarin ook verhalen, begrippen en namen die hen (ten dele) vertrouwd zijn vanuit de koran. Ik kan proberen het gesprek zó te voeren, dat de ander de bijbelse inhoud en betekenis ontdekt van deze verhalen en woorden.

6. De bijbel (2)

Wees je bewust van de huiver bij moslims om de bijbel te lezen. Zij hebben altijd te horen gekregen dat het een vervalst boek is. Vermijd een gesprek over het gelijk van de bijbel tegenover de koran. Nodig uit om de bijbel daadwerkelijk te lezen en zo iets meer te ontdekken van wat er werkelijk staat in het boek van joden en christenen. Ontdekt de moslim bij mij grote eerbied voor dit Woord van God? Kan ik spreken vanuit de eigen beleving, zodat het niet bij theorie blijft? Ziet de moslim iets van de inhoud van dit boek in werking in mijn leven?

7. Niet te programmieren

Het gesprek zal steeds weer verrassend anders uitpakken dan ik dacht of vermoedde. Mensen en situaties zijn steeds weer verschillend. Dat vraagt om een flexibele opstelling en de bereidheid in te spelen op situaties die zich in dergelijke ontmoetingen voordoen. Het maakt het gesprek ook steeds weer tot een spannend gebeuren. Wie het gesprek ingaat met kant en klare antwoorden en niet openstaat voor verrassing, zal niet verder komen dan het afvuren van enkele ‘projectielen’, in de hoop dat ze doel zullen treffen. Sommige boeken suggereren dat er standaardmethodes zijn voor moslim-evangelisatie. Maar Gods ‘methode’ is veel gevarieerder: God schakelt mensen in, die gegrepen zijn door Zijn liefde, ieder met eigen gaven en mogelijkheden.

8. Taalmogelijkheden

Voor veel moslims is Nederlands niet de moedertaal. Ze kunnen daar veel moeite mee hebben, ook al wonen zij al jaren in Nederland. Sterker nog, misschien spreken zij geen of nauwelijks Nederlands. Dat bemoeilijkt het gesprek. Tegelijkertijd zullen buitenlanders het dan juist waarderen, als mensen hen niet ontwijken, maar met hen om willen gaan, geduld met en begrip voor hun taalproblemen hebben. Ik kan een stapje in de richting van de ander doen door iets te leren van zijn of haar moedertaal. Ik realiseer mij dan hoe moeilijk het is om mij in een andere taal verstaanbaar te maken en kom daarmee meer op voet van gelijkheid.

9. Doen

Een Engelse zendelinge zei eens: The workman is trained by his work’. We hoeven niet eerst allerlei cursussen gevolgd te hebben en alles perfect te weten. De barrière om daadwerkelijk tot contact te komen kan er zelfs groter door worden. Vaak vinden de beste ontmoetingen en gesprekken plaats in alle eenvoud, zonder studie of training vooraf. Bijvoorbeeld als buren, collega’s of ouders via de school elkaar opmerken en vreugden en noden willen delen.

10. Het gebed

Bidden doet ons de ander als het ware zien door de ogen van de Heiland. Wie bidt voor de ander (en voor zichzelf) vindt de juiste houding. God Zelf kan ons bewaren voor hoogmoed en vooroordelen en kan ons ware nederigheid, liefde en vrijmoedigheid geven. Het is ook alleen door Zijn Woord en Geest, dat moslims kunnen gaan geloven dat Jezus werkelijk de Heiland is. Daarom is het gebed van zo’n groot en wezenlijk belang. Alleen Hij kan mensen aanraken en ervan overtuigen dat het evangelie werkelijk Goed Nieuws is.

De heer Takken is verbonden aan de Stichting ‘Evangelie en Moslims’ te Amersfoort.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen