GEWELD IN COLOMBIA

Dn. A. Venoijs is belrukken bij het loenislingsiuerk binnen de Presbyteriaanse Keiii van Cohmbia, in de slad Barranquilla.

Colombia is een van de meest gewelddadige en corrupte landen ter wereld. Dat klinkt niet leuk en dat is dan ook niet leuk. Welke ooiv.aken zijn hierv'oor aan tc wi jzen cn wat maken wij er van mee?

IN vOGELVLUCHT

Colombia heeft een lange geschiedenis van geweld. Om de situatie van nu beter te begrijpen, willen we iets van die geschiedenis weergeven. Gaat u er maar even voor zitten, want het is een heel verhaal geworden, maar nodig om de problemen waarmee we in aanraking komen beter te kunnen plaatsen.

Colombia dankt zijn naam aan Columbus, die in 1498 tijdens zijn derde ontdekkingsreis in Venezuela voet aan land van Latijns-Amerika zette. De drijvende kracht achter de kolonialiscring van Colombia cn dc bimrlanclen waren goudzucht-geruchten over een El Dorado.

De Spaanse soldaten die zich in Colombia vestigden kregen een eigen landgoed, en de Indianen die daar woonden, werden het eigendom van de landheer. Maar toen de Indianen zo goedals "op" waren (door geweld, ziekte en collectieve zelfmoord) werden negerslaven geïmporteerd, waarbij Nederland een belangrijke tussenhandelaar was. Dc grootgrondbezitters of hacienderos verpachtten een groot deel van hun grond aan kleine boeren, waaronder ook Indianen waren. Deze hacienderos vormden lange tijd de belangrijkste politieke macht. Vooral onder leiding van dc bekende Simón Bolivar komen de blanken die in het nieuwe land geboren werden (de criollos) in opstand tegen Spanje en roepen de Onafhankelijkheid uit.

In ± 1840 ontstonden de liberale en de conservatieve partij, waar\'an macht en invloed niet zozeer gebaseerd waren en zijn op ideologie, dan wel op per.Soonlijk leiderschap (personalisme). De twistpunten waren vooral wel/nict scheiding van kerk en staat, vrij grootgrondbezit, enz. Toen begin deze eeuw verschillende maatschappijen (ook uit de V.S.) zich in Colombia vestigden, kwam er arbeidsonrust onder landloze boeren cn plantage-arbeiders. Bij een deel van de liberalen was er hel besef dat er hen'ormingen nodig waren, en in 1930, na de crisis, wonnen zij de verkiezingen. Laiijns-/Vmerika bevond zich in een neerwaartse spiraal, er omstond polarisatie, veel geweld, er was een tekort aan "spaargeld" en-er werd een beroep gedaan op buitenlandse machten.

LA VIOLENCIA

Op 9 april 1948 werd de links-liberale Jorge Eliécer Gaitan vermoord, dit liep uit op de "Bogotazo", dc slachting van Bogota, en vormde dc inleiding tol de burgeroorlog, "La Violencia". Dc libera-

leii organiseerden een boercnguerrilla, er laaiden allerlei oude conflicten op cn massamoorden leidden tot massamoorden. In 1953 nam Rqjas Pinilla op verzoek van liberalen èn conscn aticvcn de macht over, cn in 1958 werden cr bindende afspraken lussen beide partijen gemaakl. Doordat andere partijen uitgesloten werden, zijn dc guerrillabewegingen ontstaan, waarbij M19, FARC; en KLN de meest bekende zijn. Ook het leger heeft zijn invloed altijd laten gelden, waarbij het zich concentreerde op het uiLschakclcn van de binnenlandse vijand; dat dal gepaard gaat met grove schendingen van de mensenrechten laat zich raden. Beginjaren '80 bleek dat de belangrijkste staatsvijand niet zozeer de guerrilla, maar de dnigsmalTia was. In september '89 werd de liberale presidentskandidaat Luis Carlos Galan in opdracht van de drugsbazen van hel Kartel van Medellin vermoord, wal oorlog tussen het kartel cn de Colombiaanse politiek tot gevolg had. In de praktijk werd dc strijd uitgevochten tussen strijdkrachten van hel leger, paramilitaire doodseskaders en sicarios (bendes jonge huurmoordenaars uit arme, mccst vaderloze gezinnen, die zelf ook niet veilig zijn door de vele onderlinge afrekeningen of litiuidaties door opdrachtgevers). Het probleem van dc rcchtcrs is "plomo o plata" (letterlijk: lood of zilver): vermoord worden of smeergeld accepteren. Kind 1990 ontstaan in de arme wijken volksmilities uil de gedemobiliseerde guerrillagroeperingen Ml9 en KPL.

In 1991 wordt er een nieuwe grondwet opgesteld, waarbij verzoening het sleutelwoord is: zes guerrillabewegingen leggen de wapens neer, verschillende drugbaronnen geven zich over (denk b.v. aan Pablo Escobar, die later vermoord is) en één van dc bcruchtste doodseskaders levert dc wapens in.

Maar ini pas blijkt, hoezeer hel geweld een maniei' van leven is geworden, die in stand gehouden moet worden, omdat dc mensen op deze manier ui hun Icvcn.sonderhoud voot-zien!

BARRANQUILLA

Barranquilla is van de grote steden de rustigste stad. Dc weinige guerrilla die hier zit, houdt zich rustig. Hel geweld beperkt zich hier tot gevechten tussen bendes (vooral in de armere wijken) tot overvallen, berovingen en wat daarbij hoort, en soms ontvoeringen. Dc Tabitagcmccnte staat in een rustige wijk, in ccn wat verarmde middenstandswijk.

Wij zelf wonen ook in een rustige middenstandswijk. Alle andere kerkjes staan ia arme wijken, met betrekkelijk veel geweld. Vooral Ebenczcr in dc wijk Carlos Meisel, la Luz de Cristo in de wijk Ia Luz en El Shaddai in Cuchilla de Villate zijn kerken die op een moeilijke plaats gevestigd zijn.

Problemen zijn onder andere: armoede, werkeloosheid, een cultuur van geweld, jeugdbendes, drugsverslaring. In CAtchilla cle Villate rijdt er hoegenaamd geen taxi (het laatste stukje leg ik - Ad-lopend af), in la Luz evenmin, maar daar kan ik met de auto in.

Dc wijk la Luz is hel meest gewelddadig, cr zijn daar twee rivaliserende bendes. Jongeren die tot deze bendes horen, doen alles voor geld. Voor ccn paar Nikes of voor een mooie pet (van ongeveer vijfentwintig gulden) vermoorden ze al iemand. Het wapenbezit is door de onveilige situatie dan ook hoog: erg veel mensen dragen een wapen, omdat ze zich bedreigd voelen.

Anderhalve week geleden was er in la Luz een feestweek, cn was het raak. In totaal zijn er toen zes mensen gedood in onderlinge gevechten. Dal is op zich natuurlijk heel triest, maar wij lopen weinig gevaar bi j deze onderlinge vetes betrokken tc raken.

GRENZEN

Het klinkt allemaal wel erg bedreigend, maar otis leven wordt toch niet bepaald door het geweld. Ook in Nederland moetje aftasten welke grenzen je jezelf cn je kinderen stelt. In de praktijk, daar zijn jullie natuurlijk nicuw.sgierig naar, hebben wij nu als regel dat Marijtt alleen op straat mag spelen (al houden we hem wel in het oog), maar niet de straat uit mag en dat hij eerst toestemming aan ons moet vragen om bij een ander naar binnen te mogen.

Als Teun en Joop op straat spelen is één van ons erbij. Als we naar het centrum gaan, moeten ze ons een hand geven, dus dat houdt in dat nooit drie kinderen met één ouder meegaan. Verder houden we de kinderen altijd in het oog, ze weten dat zc dichtbij ons moeten blijven cn vooral Marijn en Teun zijn daar op een heel ontspannen manier heel gehoorzaam in. Joop is nogal een dwarrel, maar toch blijft hij uit zichzelf wel aardig bij ons, al was het alleen al om de vele aaien en knulfcls tc ontwijken, die hij op straat moet ondergaan. Verder heeft u begrepen, dat we in bepaalde gebieden (b.v. Casa de Piedra) niet komen zolang de mensen ons dal afraden vanwege gevaar voor ontvoering om losgeld door de guerrilla.

GEBED

Op de synodevergadering in Bucaramanga werd duidelijk hoezeer dc kerken met het geweld te maken hebben.

Een van de provincies die hot hardst getroffen wordt is Uraba. (In Barranquilla wonen naar .schatting 200.000 vluchtelingen, "desplazaclos", alkomstig uit deze streken). Maar cr blijven mensen op hun post. Dc predikanten uit deze streek vertelden tijdens de vergadering iets over hun ervaringen. Over jongeren die dc kerk uit worden gehaald en gedwongen om de guerrilla of de (para) militairen le dienen. Of om te worden omgebracht. De getroffen predikanten vroegen om een gezamenlijk gebed. Wat een indrukwekkend moment. Deze mensen beleven het geweld aan den lijve. Zij hebben vooral uw voorbede nodig.

DRS. A. VERWIJS

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen