Kleine protestantse gemeente in Antwerpen

Historisch gezien heeft de linkeroever eigenlijk nooit zoveel voorgesteld. In een ver verleden werd ze min of meer bepaald door een fort - een paar huizen, en een kleine dorpskern. En dat was het dan ook wel. Maar daar is verandering in gekomen. Want in het begin van de jaren '60 had men met de linkeroever grootse plannen. Groots opgezette woonheden, bereikbaarheid en grootschaligheid, dat waren toen de sleutelwoorden. Er is, zoals dat zo vaak gaat, niet veel van terechtgekomen vanwege geldgebrek. Het enige wat daar nog op de linkeroever aan herinnert, zijn de brede wegen met veel groen. En in plaats van luxe wooneenheden wordt de linkeroever nu vooral gekenmerkt door veel hoogbouw. Hoogbouw, omdat de sociale huisvesting veel heeft geïnvesteerd.

Maar ondertussen is de bevolking daarmee ook wel drastisch toegenomen. Want van een paar honderd woningen is deze linkerkant van Antwerpen nu uitgegroeid tot een wijk van zo'n 25.000 inwoners. En nog steeds wordt er hier koortsachtig doorgebouwd.

En te midden van deze groei, dan ook het ontstaan van de Protestantse kerk. Daar is men in diezelfde jaren '60 dan ook gelijk mee begonnen. Tenminste, dat wil zeggen; met de evangelisatie activiteiten. Want de daadwerkelijke totstandkoming van een gemeente geschiedde pas veel later. Om precies te zijn in 1981. Voor die tijd was er zelfs nog geen sprake van een vaste voorganger, maar werd alles nog door Ds. Carp vanaf de rechteroever gecoördineerd.

Vanaf 1981 kreeg dit allemaal een ander gezicht. Want er werd een evangelist-voorganger aangesteld (Ds. J. Snaterse), een gebouw gehuurd, en met een zeer klein aantal mensen de eredienst opgestart. Ik heb mij laten vertellen, dat in die tijd de psalmen nog op gitaar zijn aangeleerd. Iets wat niet gauw nog iemand zal nadoen, denk ik. Maar het was kenmerkend voor die beginperiode, want met een tafeltje - een catheder erop, werd er zondags ook gepreekt. Zo mocht het evangelie z'n weg al vinden naar de 'kleine kudde' die zich hier zondags voor had verzameld.

Zelf heb ik die beginperiode niet mee gemaakt. Maar wanneer je daar over terug leest, of hoort van een wat ouder kerklid, dan lijkt het mij: "niet het vele was toen goed, maar het goede - dat was toen veel!" Dat is trouwens ook wel een gezegde dat eigenlijk voor geheel Vlaanderen op gaat, want de gemiddelde bezetting in een Belgische eredienst is zondags niet veel groter dan zo'n 40 a 50 personen. En dat tekent ook al meteen de achtergrond waarin je werkt. Want je blijft als protestantse kerk in een overwegend katholiek Vlaanderen

C. J. KORENEEF

nog altijd een kleine minderheid. Lang hebben we er dan ook over gedaan, om het imago van sekte of van ketters van ons af te schudden. Dat valt de doorsnee Vlaming ergens ook weer niet kwalijk te nemen, want hij of zij komt uit een heel andere traditie, een heel andere cultuur. Een cultuur waarin de Bijbel nog maar in deze eeuw van de zwarte boekenlijst is afgehaald. En waarin protestantse vrouwen niet altijd in dezelfde verloskamer mochten bevallen, als alle andere vrouwen. Gelukkig is er sinds die tijd veel veranderd. Al blijft er altijd wel een grote reserve bestaan tegen alles waarmee de Vlaming niet is groot gebracht.

Maar hoe is het ondertussen met de kleine gemeente op de linkeroever vergaan? Wel, in een sprong van vijftien jaar die er nu achter ons ligt, is er natuurlijk wel het één en ander veranderd. Zo kwam al gauw de classis Gorinchem/Alblasserdam ons te hulp, in de vorm van een permanente financiële ondersteuning. En is ook mede door hun grote offervaardigheid het kerkgebouw wat we destijds hebben gehuurd, nu ons eigendom. We hebben ons ook tal van attributen kunnen aanschaffen, waaronder een orgel. Dit lijkt misschien ondergeschikt, maar helemaal onbelangrijk is het niet. Want de Vlaming hecht nu eenmaal sterk aan een sacrale ruimte.

Nu vandaag is ons kerkgebouwtje multifunctioneel, als het gaat om de verschillende activiteiten. Zo hebben we zondags op een oppervlakte van 80 m2 in één ruimte (de kerkzaal) onze eredienst, terwijl in de ruimte ernaast de kindercrèche wordt gehouden. En gezien het nog steeds groeiend aantal kinderen zullen we binnen een niet onafzienbare tijd er ook het begrip zondagsschool bij gaan krijgen. Dat sluit dan ook mooi aan bij de kindermiddag die elke woensdagmiddag in de kerk plaatsvindt. Hier komen voornamelijk kinderen van buitenaf, die op een heel eenvoudige wijze vertrouwd worden gemaakt met de inhoud van de Bijbel.

De vorm van eredienst verschilt niet zoveel met die van Nederland. Ook al zijn er een paar culturele verschillen, de inhoud en strekking is dezelfde. Wel moet je er hiervoor zorgen, dat het evangelie op een open en eenvoudige wijze wordt gebracht. Want de bijbelkennis bezitten om alles direct te kunnen plaatsen hebben de meeste Vlamingen dikwijls niet. En dat is niet zo vreemd, want de Bijbel wordt nu gelukkig steeds meer gelezen, maar twintig jaar geleden was dat niet zo. Toen was de Bijbel hier vooral meer een verboden boek, waarin alleen de 'ingewijden' in thuis waren.

Dus dat betekent heel concreet hier, blijven binnen de context waarover je aan het preken bent. Anders is men al gauw de draad kwijt, en weet men echt niet meer waar je het over hebt. De kunst is dus niet om exegetisch uit te wijden, maar dikwijls verhalend het thema van een tekstgedeelte duidelijk te maken.

De dienst zelf wordt meestal door een heel divers publiek bezocht. Regelmatig mensen die eens langs komen uit nieuwsgierigheid, de katholieke familie bij een doop, geregeld buitenlandse gasten, het maakt het allemaal dikwijls tot een bonte verzameling van mensen die naast de eigen gemeente zondags ons gebouwtje bezoeken. En vanwege de kleinschaligheid van de gemiddelde Belgische gemeente creëert dat een gezonde openheid naar buiten toe. Want ongezien de kerk hier verlaten kan haast niet. Al was het alleen maar door het koffiedrinken na de dienst, wat hier bijna wel overal een ingeburgerde gewoonte is. Tijd om met een nieuw iemand te praten is er dus haast altijd wel, maar nogmaals een Vlaming win je alleen door het vertrouwen van zijn kant. En dat betekent dus vaak dat er een behoorlijke tijd overeen gaat voor iemand zich vast verbindt met de kerk in de vorm van een belijdenis.

Naast de eredienst kennen we ook nog de bijbelstudieavonden, waar we op dit moment met de persoon van de Heere Jezus bezig zijn. Geen onbelangrijk onderwerp, want in welke Jezus geloof je als er altijd een andere middelares voor in de plaats heeft gestaan.

Op deze avonden, die gekenmerkt worden door openheid en nieuwsgierigheid, proefje van wat er echt wordt beleefd en gedacht. En het zijn ook dikwijls de avonden waarin de gemeenteleden die al wat langer bij ons aanwezig zijn, de nieuwere een eind op weg helpen als het gaat om het juist verstaan van elementaire geloofsonderwerpen.

Niet onbelangrijk in het programma van de linkeroever is de jaarlijkse evangelisatieweek. Meer dan 25 jongeren komen dan uit Nederland (merendeel uit de classis Gorinchem/Alblasserdam) over om ons hierbij te assisteren. Dan is het echt de straat op, folderen, spreken met mensen, kinderbijbelclub, en ons ophouden met de jeugd hier in de wijk die inmiddels al helemaal ingesteld is geraakt op dit bezoek. Dit doen we nu middels een grote evangelisatiebus, die we hiervoor uit Nederland huren. De week zelf wordt altijd afgerond met een evangelisatiedienst, die dan speciaal is afgestemd op buitenkerkelijken. Hierdoor hebben we dan ook voornamelijk onze bekendheid gekregen op de linkeroever. En we hopen dat middels de steun die we nu nog uit Nederland krijgen, de linkeroever-gemeente hier uit te bouwen tot een volwaardige gemeente, waar de evangelisatie en de liefde van God ook voor dit kleine stukje van België mag blijven bestaan.

C.J. KORENEEF

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen