Sleutelen aan een straalmotor

Het nieuwe onderhoudscomplex voor vliegtuigmotoren op Schiphol-Oost ligt er glimmend bij. Veel glas, veel licht, veel open ruimtes. De medewerkers blikken -in de pauze- op de nationale luchthaven aan de overkant. Toren, pieren, platforms. "Het mooiste schilderij van Nederland", zegt een monteur.

KLM heeft 75 miljoen euro gestoken in deze nieuwe motorenshop. Op 40.000 vierkante meter nemen de monteurs van gebouw 410 jaarlijks verschillende soorten motoren onder handen: van de CF6-50 van de Boeing 747 tot de CF6-80E van de Airbus 330.

KLM reviseert op dit moment zo'n 200 motoren per jaar. "We leveren er daarmee 3,5 tot 4,5 per week af", verklaart A. Rutten, hoofd Engineering & Maintenance bij KLM. De onderhoudsafdeling beschikt over een maximale capaciteit van 350 motoren. Mocht de vraag nóg verder groeien, dan is het pand eenvoudig uit te breiden. "De fundering ligt er al."

Monteurs van de nationale trots geven niet alleen hun 'eigen' motoren een beurt. KLM werkt op Schiphol-Oost ook voor bijvoorbeeld Air France, Martinair, Virgin Atlantic Airlines, Royal Jordanian, Pakistan International Airlines, Cargolux, Air Universal en Air Europe. Binnenkort rolt de eerste motor van China Eastern naar binnen.

KLM heeft de nieuwbouw van de Engine Service uitgevoerd samen met General Electric (GE). Deze Amerikaanse fabrikant van vliegtuigmotoren steekt geen cent in het pand, maar garandeert het onderhoud van twintig motoren per jaar. Bovendien mag KLM gebruikmaken van de kennis en vaardigheden van GE. Op deze manier verdient KLM een deel van de hardware terug.

Demontage

Een vliegtuigmotor heeft een economische levensduur van ongeveer twintig jaar, ongeveer net zo lang als de levensduur van een vliegtuig. Om de één tot vijf jaar -of na zo'n 6000 tot 18.000 vlieguren- moet elke motor volledig uit elkaar. "Dat hangt een beetje af van het aantal starts en landingen", legt KLM-sales engineer Martijn Vloothuis uit. "Op die momenten wordt een motor het zwaarst belast."

Elke motor komt de werkplaats binnen via een grote roldeur, links in de hoek. Inspecteurs onderwerpen de krachtbron direct na binnenkomst aan een eerste onderzoek en verwijderen het ergste vuil. Vervolgens krijgt een motor een plaatsje in een van de drie demontagestands. Motoren die kleine uitwendige beschadigingen hebben krijgen een plaatsje in de "hospital stand". Met kleine cameraatjes inspecteren de KLM-technici het inwendige van de motor.

Bij een grote beurt strippen monteurs in enkele dagen tijd een complete machine. De straalmotor valt uiteen in 15.000 stukjes. Elk gedemonteerd onderdeeltje wordt geregistreerd en via een computersysteem apart gevolgd. "Wij streven ernaar alle onderdelen voor 100 procent te herplaatsen in dezelfde motor."

De totale revisietijd bedraagt zo'n 65 dagen. Daarvan neemt het reinigen, herstellen en inspecteren circa veertig dagen in beslag. Het opbouwen vergt twaalf dagen. "We hebben daarvoor zes montagestands", wijst Vloothuis. "Monteren duurt nu eenmaal wat langer dan demonteren."

Inspectie

Elk schroefje, moertje en onderdeeltje krijgt een wasbeurt. De motorenshop heeft hiervoor in een speciale afdeling 44 spaarspoelbaden -een soort afwasmachines- in twee rijen van 22 staan. De 8 kubieke meter water met ontvetter borrelt onrustig.

Onderdelen die te veel slijtage vertonen krijgen een beurt in het aangrenzende Galvano-gebouw. Daar verzilvert en verchroomt KLM bijvoorbeeld het slijtoppervlak van deze onderdelen. "We brengen een nieuwe laag aan over uitgesleten materialen, zodat de maatvoering weer exact klopt."

Andere onderdelen krijgen een wasbeurt in een waterstripper. Met een druk van 50.000 psi verwijdert een machine de coatinglaag schoon. "Kijk, daar verdwijnt een compressorcasing in de waterstripper", wijst Vloothuis. Na de reinigingsbeurt kunnen inspecteurs het kale, onderliggende materiaal aan een streng onderzoek onderwerpen.

Het meest voorkomende probleem bij een motorrevisie is gewone slijtage, aldus Vloothuis. "Het reviseren van de motoren is erop gericht rendementsverliezen en olieverbruik te minimaliseren. Net als bij een gewone automotor."

Tweedehands

De prijs voor een onderhoudsbeurt liegt er niet om. "De kosten lopen uiteen van 800.000 euro tot 2,2 miljoen euro per motor", vertelt Vloothuis. "Dat ligt er ook een beetje aan of een maatschappij nieuwe of tweedehands onderdelen wil monteren."

Tweedehands? "Ja hoor, geen probleem. Maar dan hebben we het wel over totaal gereviseerde onderdelen. Die zijn net zo goed als nieuw." Een compleet nieuwe motor monteren is geen optie. De nieuwprijs schommelt tussen de 9 en de 20 miljoen euro. Voor dat geld kan een klant beter vier tot vijf keer zijn motor laten reviseren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen