Kerksluiting

Actualiteit

Ik heb gekeken naar de aantallen kerken die gesloten werden en worden. Het zijn aangrijpende getallen. Vooral als je bedenkt dat er in elke kerk mensen waren die hebben geluisterd naar het Woord van God; ze zijn er gedoopt, hebben er belijdenis gedaan en zijn er misschien wel avondmaalganger geweest. Velen waren er in het verleden die mochten getuigen wat de Heere middels de prediking aan hun ziel had gedaan. Je denkt aan trouw- en rouwdiensten. Het is heel ingrijpend als zo’n Godsgebouw dan aan de eredienst wordt onttrokken. In 2013 werden er 36 kerkgebouwen gesloten, 5 jaar later waren het er 66 en in 2023: 61. In dit jaar zijn het er tot nu toe 35 (maar de registratie zal wel wat achterlopen). Ik las ook dat er voor 145 kerken plannen zijn om die te sluiten. Dit betreft dan het totaal van alle kerkverbanden in ons land. Getallen zeggen niet alles, maar wel veel. Als we de cijfers van de laatste tien jaar bekijken zien we dat er gemiddeld elke week wel ergens een kerk wordt gesloten.

De oorzaak is dat de religieuze betrokkenheid in Nederland is afgenomen. Nog een citaat uit het eerdergenoemde artikel: ‘Net als in veel andere kerken is het oplopende aantal ongelovigen ook hier de oorzaak van sluiting.’ Dat blijkt uit de cijfers: In 2022 rekende 43 procent van de bevolking van 15 jaar en ouder zich tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering en woonde 12 procent regelmatig een religieuze dienst bij. In 2019 behoorde nog 46 procent tot een religieuze groep, en ging 14 procent regelmatig naar een dienst. We zien dus dat in 3 jaar tijd de betrokkenheid met 3 procentpunt afnam, dat is gemiddeld 1 procentpunt per jaar. Het regelmatig bezoeken van een kerkdienst nam af met 2 procentpunt in drie jaar tijd. Daarbij moeten we ook nog bedenken dat het woordje regelmatig hier betekent dat je minstens één keer per maand een dienst bezoekt. Opmerkelijk is hierbij dat mensen met een buitenlandse herkomst vaker tot een religieuze groep behoren dan mensen met een Nederlandse afkomst. De buitenlanders zijn vaak rooms-katholiek of hebben een moslim achtergrond. Ooit werd Nederland het Israël van het Westen genoemd, maar daar is niets meer van te zien.

De religieuze betrokkenheid neemt dus af, men neemt afscheid van de kerk. Vaak niet van de een op andere dag, maar geleidelijk. Een keer uitslapen, een keer geen zin, een andere keer naar een verjaardag in plaats van naar de kerk. Op vakantie gaat men ook veelal niet naar een kerkdienst en dat bevalt best. Zo kunnen er allerlei dingen zijn die je van de kerk losweken. Een keer overslaan wordt

dan eens een keer een hele zondag overslaan en na verloop van tijd ben je los van de kerk om er nooit meer in terug te keren. Aangrijpend. De cijfers laten zien dat dit bij de reformatorische kerken duidelijk minder voorkomt dan bij de andere kerkgenootschappen, al gaat het ook ons niet helemaal voorbij.

Kanttekening

We zijn gauw geneigd de situatie in Nederland te vertalen naar een mening of visie die gaat over de ontwikkeling van religie in de wereld. Dat is niet de bedoeling van dit artikel. Over wat er in andere landen plaatsvindt ten aanzien van de dienst van de Heere hoor je twee totaal verschillende dingen. Aan de ene kant zijn er mooie en aansprekende verhalen vanuit landen waar het Evangelie kracht doet en het aantal christenen toeneemt. We zien b.v. ook hoe er vanuit ons land Bijbels worden verspreid in allerlei talen en dat er op sommige plaatsen een honger is naar het Woord in een betrouwbare vertaling. Tegelijk horen we ook van landen waarin we eenzelfde beeld zien als in ons land: terugloop van het aantal kerkgangers en minder betrokkenheid bij de dienst van de Heere.

Toekomstverwachting

Bij veel kerkgenootschappen zien we dat het vooral oudere mensen zijn die naar de kerk gaan; daaruit volgt dat de prognoses voor kerkbezoek voor wat het totaalbeeld betreft er niet rooskleurig uitzien. Het is immers niet te verwachten dat mensen die niet gewend zijn naar de kerk te gaan dat bij het ouder worden wel zullen gaan doen, uitzonderingen daargelaten. Bij de reformatorische kerken ligt dit anders. Ik heb er geen cijfers van kunnen achterhalen, maar in ‘onze’ kerken zien we nog dat de gezinnen naar de kerk gaan en dat er ook veel jongeren in de kerkdiensten aanwezig zijn. Wel beluister je dat de tweede diensten hier en daar onder druk staan. Een aansporing voor de ouders om trouw te zijn in de opkomst en zo van jongs af aan de kinderen te wennen aan het elke zondag twee keer naar de kerk gaan en daarin zelf het goede voorbeeld te geven is alleen al om die reden op zijn plaats. Niet om ons heil van de kerkgang op zich te verwachten, maar het is wel het middel dat de Heere gegeven heeft. De kerk wordt niet voor niets de werkplaats van de Heilige Geest genoemd.

Verlaten Van De Bron

Ontwikkelingen hebben een oorzaak. Als je alles wat tot nu toe gezegd is op je laat inwerken vraag je jezelf af hoe het komt dat er zo’n terugloop van de kerkgang is en zo’n enorme afbraak van het christendom in Nederland. Ik kan dan maar één ding bedenken. We hebben de Bron verlaten. Zonder het verse water van het levende Woord droog je uit. Dan wordt alles dor en doods. Jeremia noemt de HEERE de Springader des levenden waters. Die Hem verlaten zullen beschaamd worden, zegt hij (Jer. 17:13). Dan gaat het geestelijk leven kwijnen om uiteindelijk af te sterven. Er is geen vreze des Heeren meer. Dan is er ook geen kerkgang meer, dan leven we in de wereld en gaan met de wereld omkomen. Salomo doelt daarop als hij in het Spreukenboek zegt: ‘De vreze des HEEREN is een springader des levens, om af te wijken van de strikken des doods’ (Spr. 14:27). Ik denk dat we deze ontwikkelingen ook moeten zien in het licht van wat de Heere Jezus Zelf zegt over de tijd die voorafgaat aan Zijn wederkomst. ‘En gelijk de dagen van Noach waren, alzo zal ook zijn de toekomst van den Zoon des mensen. Want gelijk zij waren in de dagen voor den zondvloed, etende en drinkende, trouwende en ten huwelijk uitgevende, tot den dag toe in welken Noach in de ark ging; en bekenden het niet, totdat de zondvloed kwam en hen allen wegnam; alzo zal ook zijn de toekomst van den Zoon des mensen’ (Matth. 24:37-39). Is dat niet het beeld van onze tijd?

Je kunt het ook niet los zien van wat Hij zegt in de gelijkenis van de onrechtvaardige rechter: ‘Doch de Zoon des mensen, als Hij komt, zal Hij ook geloof vinden op de aarde?’ (Luk. 18:8).

Noach heeft 120 jaar gebouwd. De ark was het teken van het naderende einde. In ons land wordt al honderden jaren het Evangelie gepredikt. Te vrezen is dat we net zo blind en doof zijn als in de tijd van Noach. De Heere laat de prediking nog uitgaan, opdat mensen behouden worden en niet omkomen. De vorst der duisternis doet alle moeite om het tijdelijke als het meest aantrekkelijke voor te stellen. Net als in het paradijs wordt de satan geloofd en laten we de inzettingen van de Heere links liggen. In de gelijkenis van de rijke man en de ‘arme’ Lazarus zien we het verschil in toekomstbestemming duidelijk getekend. Laat zo voor ons het sluiten van kerken tot waarschuwing zijn. De dag des oordeels komt, de genadetijd gaat voorbij. God komt als Rechter om te oordelen. Wie kan voor Hem verschijnen zonder Borg?

Wij mogen onze kerken nog hebben en de Heere zendt nog goedertierenlijk verkondigers van de zeer blijde boodschap (DL 1.3) door wier dienst u en ik geroepen worden tot geloof en bekering.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen