” Toe vader, elke dag een stukje”

”VADER HEEFT ZESTIG JAAR GEPREEKT. IN ZIJN PREKEN ZAT VEEL ONDERWIJS. HIJ HAD IETS GEHEEL EIGENS, HAD EEN EIGEN STIJL VAN SPREKEN EN VAN PREKEN”

tekst: Jan van ‘t Hul beeld: Henk Visscher

De samensteller van het dagboek is Maaike Mallan, het tweede kind van het predikantsechtpaar Mallan-Bakker. Op de voorzijde van het dagboek staat een aquarel die ze zelf geschilderd heeft, een meertje in het stille bos, omringd door struiken en hoge bomen. Zonnestralen vallen door de bladeren. Het tafereel trekt de aandacht weg van deze aarde, wijst hogerop: „Hij moet wassen.”

Maaike Mallan schrijft graag, schildert veel en houdt van muziek. In de woonkamer staat een piano met sonatines op de lessenaar. Aan de muur hangen stillevens, waaronder een doek met daarop de discipelen Petrus en Johannes. Haastig zijn ze onderweg naar het graf in de tuin van Jozef van Arimathéa. De vrouwen hadden hun verteld dat de Meester was opgestaan uit de doden. „Hij is hier niet.” De verbazing spat uit hun ogen.

AFGERONDE STUKJES

Het idee voor een dagboek uit de geschriften van haar vader ontstond al tijdens zijn leven. Maaike Mallan: „Ik heb toen vaak aan mijn vader gevraagd of hij voor ons als kinderen en kleinkinderen niet eens een dagboek wilde schrijven. Ik zei: „Pa, als u er nu niet mee begint, komt het er niet meer van. Toe, elke dag een stukje. Dan is het in een jaar klaar.””

Het kwam er echter niet van. „Inmiddels weet ik ook wel waarom het er niet van kwam. Het is een geweldige klus en mijn vader had altijd heel veel werk. Het gaat niet om zomaar een paar stukjes, maar om 365 meditaties, van ieder 2700 woorden. 2900 woorden is te veel, 2500 woorden is te weinig. En alle 365 meditaties zijn zelfstandig te lezen. Het zijn allemaal afgeronde stukjes tekst, geen verknipte preken.”

De volledige schriftelijke nalatenschap van ds. F. Mallan bevindt zich bij dochter Maaike in huis.

Daar staat alles wat hij geschreven heeft, meditaties voor het kerkblad De Wachter Sions, alle rubrieken ”Antwoord per brief”, de stukjes voor het Goudse Kerkblad, voor het blad van de Mbuma-Zending, en ook uitgesproken preken die nog niet eerder zijn uitgegeven. Uit die nalatenschap heeft Maaike Mallan, geholpen door enkele goede vrienden, het dagboek ”Hij moet wassen” samengesteld.

HEIMWEE

Ze heeft van het werk genoten, maar ze heeft er ook wel een beetje heimwee van gekregen, zegt ze.

„Ik had me vooraf niet gerealiseerd dat het me zo veel zou doen. Alles kwam weer terug. Wat zijn er veel mooie herinneringen. We hebben thuis vaak samen gezongen, natuurlijk veel Psalmen, maar ook wel een lied als ”Vaste rots van mijn behoud”. Het was ook vaak met elkaar stoeien, domineetje spelen en even knuffelen. Maar het gebeurde ook eens dat vader zo diep in gedachten was, dat hij mij een tijdje even vergat. Daar had ik zo’n last van dat ik tegen hem zei: „Toe pa, zeg ’s wat tegen mij.” Dat zinnetje greep hem in het hart. Hij zag er geestelijke lessen in. Als de Heere zweeg kon een kind van God weleens zeggen: „Ach Heere, wilt U alstublieft nog wat tot me spreken.”

Maaike Mallan heeft voor de samenstelling van dit dagboek geen prekenbandjes beluisterd. „Toch hoorde ik hem in zijn geschriften weer praten, op zijn eigen karakteristieke manier. Hij was wars van vrome godsdienst of van vrome praat. In zijn preken vind je terug dat geen mens ooit te veel gezondigd heeft om met God verzoend te kunnen worden. Er was bij hem altijd de mogelijkheid om zalig te worden. Kenmerkend voor zijn prediking was de rijke en troostvolle boodschap van het Evangelie voor een arme, in zichzelf verloren zondaar. Hij was een gunnend mens. Als hij maar enig vermoeden had van geestelijke ritselingen in iemands gemoed, was hij al blij.” Het dagboek wordt ingeleid met een woord vooraf van de hand van ds. O.M. van der Tang, predikant van de gereformeerde gemeente in Nederland te Alblasserdam.

Hij schrijft daarin: „Het heldere Schriftuurlijk-bevindelijke onderwijs dat ds. Mallan tijdens zijn leven gaf vinden we in dit dagboek terug. De verklaringen van de Bijbelteksten zijn naar het hart van Jeruzalem. Voortdurend wordt aangedrongen op de noodzaak geen ander houvast in het leven over te houden dan alleen Christus en Zijn gerechtigheid.”

Maaike Mallan werd op 18 juli 1951 in Bruinisse geboren. Ze is gehuwd geweest, is gescheiden, heeft vier getrouwde kinderen en negentien kleinkinderen. In 1988 is ze, na het overlijden van haar moeder, bij haar vader in de pastorie in Alblasserdam gaan wonen. Daar heeft ze haar vader tot aan zijn overlijden op 8 juli 2010 verzorgd. Ze is eigenaar van uitgeverij Sola Gratia, die onder meer de werken van ds. Mallan uitgeeft. Bij Sola Gratia verschijnt deze maand het dagboek ”Hij moet wassen”, samengesteld uit de nagelaten geschriften van ds. Mallan.

GEZELLIGHEIDSMENS

Vader Mallan was een gezelligheidsmens, zegt Maaike. „Hij hield van mensen om zich heen, van een goede sfeer en er waren vaak mensen die de nacht bij ons overbleven. Maar van gezelschappen hield hij niet echt. Daar werd te veel gezelligheidsgodsdienst besproken. Dat was niets voor hem.”

Maaike Mallan heeft in het dagboek twee meditaties opgenomen als persoonlijke herinnering aan haar vader. Op zijn sterfdatum, 8 juli, staat een overdenking over Openbaring 14:13: „En ik hoorde een stem uit den hemel, die tot mij zeide: Schrijf, zalig zijn de doden die in den Heere sterven, van nu aan.” En op 29 september gaat het stukje over de tekst van zijn intredepreek in Bruinisse en over die van de laatste dienst waarin hij voorging toen hij met emeritaat ging: „Mijn raad zal bestaan en Ik zal al Mijn welbehagen doen.” Die meditatie eindigt zo: „Ik heb getracht in al de tijd dat ik u heb mogen dienen u dit te prediken. Zo blijft er dan ook geen andere roem over dan in het eeuwige, vrije, Goddelijke welbehagen.”

BACA’S VALLEI

In de pastorie van ds. Mallan werd vroeger iedere dag een stukje uit een dagboek gelezen, herinnert Maaike zich. „Het was onze dagelijkse huisgodsdienst. Klokslag tien uur werd de dag beëindigd met een stukje uit een dagboek. Meestal was dat ”Door Baca’s vallei” van Philpot, of iets uit de boeken van Octavius Winslow of van Isaäc Ambrosius. Die boeken waren bijna onze huisgenoten. Maar het was toch vooral Philpot die steeds weer gelezen werd. Toen we trouwden, kregen we van vader ”Door Baca’s vallei”, en hij schreef erin: „Ik hoop dat jullie, in navolging van jullie ouders, hier elke dag in lezen.”

Er zijn inmiddels al heel veel meer dagboeken verschenen. Wat voegt het nieuwe dagboek ”Hij moet wassen” toe? Maaike Mallan: „Het is zeker niet de bedoeling om de suggestie te wekken alsof dit nieuwe dagboek Philpot zou verbeteren.

Maar vader heeft wel zestig jaar gepreekt. In zijn preken zat veel onderwijs. Hij had iets geheel eigens, had een eigen stijl van spreken en van preken. Het zou te betreuren zijn als dat niet voor het nageslacht bewaard bleef. Er zijn inmiddels hele groepen mensen die door vader zijn gedoopt, die catechisatie van hem hebben gekregen en door hem zijn getrouwd. Ook voor hen is dit een tastbare herinnering.”

Maaike Mallan heeft het einde van haar vader zien naderen. „Op het laatst van zijn leven werd hij steeds stiller. Hij was uitgepraat. En toen ik aan hem vroeg om nog even in de tuin te gaan kijken, zei hij: „Kind, dat hoeft niet meer. Ik heb de wereld wel gezien.””

”Wat zijn er veel mooie herinneringen. We hebben thuis vaak samen gezongen, natuurlijk veel Psalmen, maar ook wel een lied als ”Vaste rots van mijn behoud””

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen