Het land, dat Ik u geven zal ...

(Slot)

Zoals we reeds schreven, hebben ook joodse auteurs bijdragen geleverd Arthur Hertzberg gaat m zijn bijdrage „Em Land, das Ich dir zeigen werde" (Een land, dat Ik u wijzen zal) m op de aanwezigheid van Joden m het land Palestina gedurende de verschillende eeuwen na 70 Interessante gegevens over joodse immigratie van de 13e tot de 19e eeuw maken zijn bijdrage tot boeiende lectuur

Ook komt m dit verband de betrekking tussen Joden en Arabieren ter sprake Hertzberg beklemtoont de verbinding van land volk en staat, de relatie tot Jeruzalem, gaat anderzijds m op het ethisch vraagstuk van het samenleven van Joden en Arabieren De Palestijnse Arabieren dient volledig recht te geschieden, maar verboden zijn die handelingen, die tot ondergang van de joodse staat zouden voeren. Hier ligt echter juist de wortel van het probleem

Hoe hebben mannen als Franz Rosenzweig en Leo Baeck, grote joodse denkers, de problematiek van Israel en de Diaspora (verstrooiing) behandeld"^ In een tweetal bijdragen worden hun visies belicht Het blijkt, dat beide denkers m de spanningen van de tijd waarin zij leefden nagedacht hebben over dit vraagstuk Baeck legde sterke nadruk op de rol van Israel als voorbeeld voor de mensheid Rosenzweig kan men de moderne joodse theoloog van het exiel (de ballingschap) noemen Er blijkt een afstand te bestaan tot de zionistische inspiraties van Martin Buber, maar ook blijft er distantie tot de christelijke kerk Remhold Mayer karakteriseert de weg van Rosenzweig, die m een tijd waarin Duitser-zijn en Christen-zijn als identiek gezien werden, Duitser en Jood wilde zijn, als een weg tussen Doop en Zionisme

Natuurlijk komt ook het Zionisme ter sprake Friedrich Wilhelm Marquardt, die al meerdere publicaties op zijn naam heeft staan over de verhouding van kerk en synagoge, geeft een uitvoerige bijdrage over Christendom en Zionisme Terecht laakt hij de uitspraken van de Prager christelijke vredesconferentie van 1967, waarbij men historische, politieke en theologische argumenten streng van elkaar wilde schelden Een dergelijke scheiding berust op een miskenning van de theologische relevantie van het Israel-vraagstuk, juist in zijn historische en politieke context Marquardt typeert het Zionisme als het historisch proces, waarin het Jodendom zich bewust wordt van zichzelf als volk en zich betrokken weet op het land, zich verzet tegen het assimilatieproces van vorige eeuwen en komt tot vorming van een joodse staat m het land.

Het laatste artikel is van de hand van de Weense dogmaticus Wilhelm Dantin e: „Kirche als Israel Gottes und das Problem der Judenmission" Het is stellig niet het minst belangrijke, vooral omdat Dantme ingaat op de verhouding van de kerk tot Israel

Dantme noemt de aanduiding van de kerk als Israel Gods noodzakelijk en onvermijdelijk, gezien vanuit de eenheid van het volk Gods, het ene Verbond en de vergadering door de ene Messias Jezus Tegelijk is deze aanduiding voor misverstand vatbaar, als zou de rol van Israel uitgespeeld zijn Dit zou, aldus Dantme, stellig met de bedoeling zijn van Galaten 6 16 Spreken we theologisch over de kerk, dan moe

Spreken we theologisch over de kerk, dan moeten we onder Israel verstaan zowel de heilsgemeente uit alle volkeren alsook de gemeente van het oudtestamentische Godsvolk Zowel de kerk als de synagoge verstaan zich als Israel. Maar de kerk is kerk van Jezus Christus Hij IS toch de enige Heilsweg Buiten de kerk geen heil, luidt een bekende spreuk Wat betekent m dat licht Paulus' uitspraak, dat gans Israel behouden zal worden (Rom 11 26)? Dantme schrijft over Rom 11 het volgende:

Dantme schrijft over Rom 11 het volgende: a) Romeinen 9—11 staat niet los van de rechtvaardigingsleer van Rom 3—5 b) Het apostolische getuigenis, dus de stem van het Evangelie, bevestigt, dat Israel de beloften toekomen c) Toch zegt Paulus, dat Israel door ongeloof gevallen is d) Gods erbarmen betekent reddmg voor „gans Israel" e) Als Paulus daarover spreekt, ontbreekt m de directe samenhang van deze tekst de naam Christus. Daaruit moeten WIJ, aldus Dantme, concluderen, dat de tekst zich met uitlaat over de oude strijdvraag of Paulus gedacht heeft aan een bekering van gans Israel tot Christus, of aan een bijzondere „Heilsakt" voor Israel Hoe die redding zal plaatsvinden en hoe de geloofsvorm zal zijn, waarin Israel deze redding zal aannemen, blijft op Israel wordt behouden door genade alleen, door geloof alleen, en wegens Christus Maar WIJ mogen de eis van het geloof m Christus niet maken tot een hard juk voor de Jood Alle heil IS m Christus te vinden Er zijn geen twee heilswegen Maar het genadekarakter van het heil moet ons verbieden, het „door Christus alleen" tot wet te maken en als voorwaarde te stellen

Wanneer Israël de vraag van de kerk om erkenning van de Messias Jezus afwijst en wil blijven wachten op de Messias, mogen we dit volk niet tegelijk „Messias-losigkeit" verwijten. Dat betekent voor het gesprek met Israël, dat de verkondiging op de wijze van de dialoog moet plaatsvinden. De gemeenteprediking wendt zich tot het gedoopte gemeentelid. De zendingsprediking tot de heiden. Israël mag echter niet gelijkgesteld worden met de heidenen. Vandaar dat de auteur zich nogal critisch opstelt tegenover de Jodenzending, hoewel hij de ijver en de broederlijke gezindheid van velen erkent.

Dit knappe artikel heeft toch vragen opgeroepen. Zeker, God redt uit genade. Maar het „door genade alleen" en het „door Christus alleen" zijn niet te scheiden. Men mag Israël geen nieuwe wet opleggen. Maar dreigt bij Dantine niet het gevaar, dat de ergernis van het kruis wordt weggenomen? I Cor. 1 en 2 gelden toch immers ook het huidige Israël. Zonder geloof staan wij toch, wie we ook zijn, buiten het heil!

Is het helemaal waar, dat de zendingsprediking zich niet tot Israël kan richten? Wij zouden willen vragen: En Handelingen 2 en 3 dan? Natuurlijk, er is verschil tussen Israël en de gojim (de volkeren). Israël mag worden aangesproken als Verbondsvolk. Maar dat neemt de bijbelse eis van bekering niet weg. Bij alle waardering voor dit knappe artikel blijf ik toch het bezwaar overhouden, dat de radicale spits van het Evangelie, zoals deze in Petrus' Pinksterprediking doorklinkt, bij Dantine niet tot zijn recht komt.

Hier liggen m.i. wezenlijke vragen in de discussie over Israël, land, volk en staat. De keurig uitgegeven bundel kan de bezinning stimuleren. Maar in deze bezinning zullen we toch hebben te waken voor een nieuw Judaïsme. Ook ten aanzien van Israël geldt Christus' woord: Niemand komt tot de Vader dan door M ij (Joh. 14 : 6). In dat licht moge de kerk haar roeping ten opzichte van Israël vervullen. Nooit zullen we ons van Israels weg kunnen losmaken. Want het heil is uit de Joden. En de diepe bewogenheid van Paulus in Rom. 9 ten aanzien van zijn „broeders uit de besnijdenis" moge ook ons als kerk uit de volkerenwereld vervullen in ons spreken en handelen ten aanzien van het volk van Abraham, Isaak en Jakob, tot wie de Here gezegd heeft: Aan uw nageslacht zal Ik dit land geven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen