"Als de stenen van het gebouw konden spreken..."

De hervormde gemeente van Den Bommel bestond al een aantal jaar vóór het kerkgebouw, lichten Annelies van de Hoek en René Hokke toe. "Dominee Van der Poel was de tweede predikant hier, en heeft zich heel erg ingezet voor de bouw van een eigen kerkgebouw. Door veel schenkingen kon dat gerealiseerd worden. Door het opgehaalde geld konden er onder andere gebrandschilderde ramen, een avondmaalservies en kroonluchters gekocht worden." De kerk is gebouwd op een plek waar eerst een rooms-katholieke kapel stond. Hokke: "Daar is niet zoveel van bekend. Ook wat daar precies mee is gebeurd, is niet helemaal helder."

Het gebouw, een zaalkerk met aan beide einden een driezijdige sluiting, heeft door de loop der jaren heel wat over zich heen gekregen. In tegenstelling tot een aantal andere kerken op het eiland is het niet door brand (deels) verwoest geweest, waardoor er nog veel bewaard is gebleven. Bijvoorbeeld de kerkklok, die uit 1647 stamt. Die is later nog in Zweden gerestaureerd, weet Van de Hoek te vertellen. Toch ontsnapte de kerk niet aan alle rampen, met als heftigste de Watersnoodramp van 1953. "Met een bootje kon men toen het kerkgebouw invaren om de klok te luiden." Maar ook daarvoor, rond 1700 en begin 1900, werd de kerk getroffen door het water. Het zout heeft daardoor sporen achtergelaten op het gebouw.

Lief en leed

Een paar jaar terug is het kerkgebouw van de binnenkant helemaal opnieuw geschilderd. Ook kwamen er nieuwe kussens en nieuwe gordijnen. De grootste renovatie was in 1963, toen onder andere het dak werd vernieuwd. Ook het pittoreske kerktorentje stamt uit een latere datum. Bijzonder ornament is de ingezwenkte topgevel in Lodewijk XV-trant, van rond het jaar 1779. "Om de geschiedenis van de kerk te achterhalen, was het werk van ds. Van der Zee (die 1926 intrede deed) heel belangrijk. Die heeft het verleden uitgespit en veel op schrift gesteld, waaronder de notulen."

"Als de stenen van het gebouw konden spreken, zouden ze heel verhalen te vertellen hebben. Er is in de achterliggende eeuwen zoveel gebeurd. Lief en leed. Huwelijken, begrafenissen, meningsverschillen... Eerst vormde Den Bommel samen met Ooltgensplaat een kerkelijke gemeente. Dat werd echter na verloop van tijd te klein wegens groei van de gemeente. Daarom moest er een nieuw gebouw komen. Vergeet niet dat de kerk rond die tijd het middelpunt was van het dorp. In de Franse tijd nam de burgerlijke overheid steeds meer taken over. Maar daarvoor speelde de kerk een centrale rol in het leven van mensen. Tot aan het bestraten van de wegen aan toe, ook dat werd via de kerk geregeld. Bijna iedereen ging toen naar de kerk."

Doopkaarten

De inwijding gebeurde door het Heilig Avondmaal te vieren. Hokke: "En dat is het belangrijkste. Uiteindelijk is het een gebouw van steen. De kern is wat daarbinnen gebeurt: het Woord van God wordt verkondigd. Ook in de tentoonstelling staat dat centraal." Volgende week zaterdag 5 november is er namelijk van 10.00 tot 15.00 uur een soort open dag in het kerkgebouw. Bezoekers krijgen bij binnenkomt een folder waarop verschillende zaken in de kerk uitgelicht worden. Bijvoorbeeld de oude Statenbijbel, toren, kroonluchters en grafplaten. Daarnaast lopen er diverse vrijwilligers rond die meer weten over het verhaal van de kerk.

In de kerk hangen ook doopkaarten en oude foto’s, waarop te zien is hoe de kerk én de gemeente zich hebben ontwikkeld.

"Zo is er een trouwfoto bij uit 1947, waar het echtpaar knielt op het bankje dat we nog steeds hebben." In verenigingsgebouw De Bron kan koffie gedronken worden, tussen de middag is er soep met brood te krijgen. Om 11.00 en 13.30 uur wordt er een Flakkees dictee gehouden, waarbij mensen hun taalkunsten kunnen laten zien.

Napoleon

De zondag erop - 6 november - is er om 14.30 uur een middagdienst, waarin speciaal aandacht voor jongeren is. "We hebben een taak om met jong en oud stil te staan bij het verleden, heden en toekomst. Voorop staat de trouw van de Heere aan de gemeente van Den Bommel. We kijken vooruit naar de toekomst, met vertrouwen in God. Dat willen we in die dienst een plek geven." De hervormde gemeente van Den Bommel is, door het vertrek van ds. De Borst eerder dit jaar, vacant. "Met elkaar willen we zorgdragen om binnenkort een nieuwe predikant te kunnen beroepen. Onlangs zijn we als gemeente voor het eerst een weekend weg geweest. Het is mooi en samenbindend om elkaar zo te ontmoeten. Om met elkaar te ontspannen, diepgaande gesprekken te voeren en er voor elkaar te zijn."

Naast de activiteiten die zaterdag wordt er ook een glossy uitgebracht, met daarin foto’s en oud-predikanten die hun verhaal doen. Ook staan er bijzondere verhalen, bijvoorbeeld over ds. Outhuijs. Zijn beroep naar Den Bommel werd door Napoleon goedgekeurd, terwijl de laatste op veldtocht was in het barre Rusland. "Dat is toch bijzonder?" Ongetwijfeld valt er komende zaterdag meer te leren over de historie en het doel van de eeuwenoude kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen