Melissant

(2e serie, nr. 4)

De school

In E.N. vanjaren her, schreef de J. te U.: Er waren hele streken in het vaderland, waar geen scholen bestonden. Tot die streken behoorden het gebied van de eilanden. In zijn boek over scholen en onderwijs in Nederland gedurende de middeleeuwen, heeft de Nijmeegse hoogleraar dr. R. R. Post een kaart getekend, waarop de plaatsen voorkomen, die een school hadden.

Men vond deze scholen in elke stad en ook wel in belangrijke dorpen. Maar terwijl op Voome niet minder dan negen scholen waren, telden Goeree en Overflakkee er geen enkele. Wanneer men echter weet, dat op Tholen de plaatsen Sint Maartensdijk, Scherpenisse, Poortvliet en Tholen een eigen school hadden, dan ligt het voor de hand dat Goeree en Overflakkee ook enkele parochiescholen hebben bezeten, zij het dan dat Prof Roest er bij zijn onderzoek geen vermelding van gevonden heeft. Na de reformatie kwam er allengs verandering. De school deed haar intreden op alle dorpen. Vraag echter niet, hoe die scholen er uitzagen en wie er les gaf. Vraag ook niet wie er kwamen, want leerplicht kende men niet. Doorgaans was het schoolmeesterschap

Doorgaans was het schoolmeesterschap verbonden met het kostersvak. De koster deed er nog heel wat andere werkzaamheden bij. Meestal wist hij van het onderwijs veel minder af dan tegenwoordig een leerling van de derde klas lagere school! Hij kon spellen, lezen, schrijven. Ook had hij wat rekenen geleerd. In het beste geval wist hij zelf iets van aardrijkskunde en geschiedenis.

Natuurlijk was het niet overal zo slecht gesteld. Er waren heel ontwikkelde onderwijzers, vaak door zelfstudie. Na de hervorming hebben velen van hun het tot dominee gebracht, al moet men niet denken, dat het theologische bollebozen waren. Sommigen waren op godsdienstig ge

Sommigen waren op godsdienstig gebied goed thuis. Zij kenden de bijbel heel goed en zij hadden ook wel iets van godgeleerde schrijvers gelezen.

Dit bleek b.v. in de dagen van de Dordtse Synode. Niet alleen de predikanten, ook de schoolmeesters moesten in 1619 hun handtekening zetten onder de Dordtse Leerregels. Dit gebeurde door de schoolmeesters van Goedereede, Ouddorp, Oude Tonge, Dirksland en Stad aan 't Haringvliet. De schoolmeester van Middelhamis, Fr. van Geelbergen weigerde te tekenen, „omdat hij nog geen licht over de Dordtse Leerregels had"; als gevolg daarvan verklaarde de classis Brielle - na zijn herhaalde weigering - dat Van Geelbergen ongeschikt was om het schoolmeestersambt te blijven waarnemen.

Metselaar-schoolmeester

In de Franse tijd kwam er scheiding tussen kerk en school. Met dien verstande, dat de schoolmeester als regel zijn kerkelijk ambt wel hield, doch dat over zijn aanstelling tot onderwijzer niet meer de kerkeraad maar de municipaliteit (gemeentebestuur) te beslissen had. Niet dat daardoor goed onderwijs ge

Niet dat daardoor goed onderwijs gewaarborgd was. Te Melissant fungeerde een metselaar als schoolmeester. Niet langer dan vijftien weken per jaar hield hij school! Een ideale tijd voor de leerlingen, maar niet voor de vermeerdering van hun kennis. Toch was deze metselaar bevoegd om onderwijs te geven. Hij had met gunstig gevolg 'examen' gedaan. Nu was dat niet zo'n heksentoer, want je kon de examenvragen en -antwoorden gewoonweg uit je hoofd leren. Had je daar enige handigheid in en rolden op het examen de antwoorden pasklaar uit je mond, dan kreeg je al gauw het vereiste certificaat. De Franse tijd bracht dus niet veel ver

De Franse tijd bracht dus niet veel verbetering, maar toch wel deze, dat geen personen, die gans en al ongeletterd waren, de jeugd moesten onderwijzen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen