Opgraving De Motte in Dirksland de moeite waard

Afzien

De omstandigheden zijn deze zaterdagmorgen niet optimaal; zuur weer met kans op regen, veel modder in de drie proefsleuven die de vorige zaterdag zijn gegraven en deels uitgediept. Zeven leden van De Motte zijn al vroeg present. Met veel meer mensen kun je bij zo'n opgraving eigenlijk niet werken. Drie van hen gaan de welput verder leeg maken.

De Motte mag zich verheugen in de hulpvaardigheid van Dirkslandse ambachtslieden. Zij zorgen voor een elektrische pomp om het grondwater weg te halen.

De put bevat weinig anders dan modder. Zo te zien is deze waterput altijd goed onderhouden en waarschijnlijk is hij lang in gebruik geweest tot hij - om welke reden dan ook - in één keer is gedempt met grond uit de buurt.

De ouderdom van de put is niet nauwkeurig vast te stellen, vermoedelijk is hij zeventiende eeuws. Als de bodem van de put bereikt wordt meten we 3.60 meter onder het niveau van de Nieuwstraat. De welput werkt nog prima, het is alsof je een kraan openzet. Het water welt heel snel op wanneer een gaatje in de grond van de bodem wordt geprikt. Je vraagt je af waarom hij destijds is gedempt. Hoe goed en aardig de put op zichzelf

Hoe goed en aardig de put op zichzelf ook is, het valt behoorlijk tegen dat er weinig of geen voorwerpen meer uitgekomen zijn. Veel moeite voor niets en - althans op het eerste gezicht - een onrendabele ingreep in de bodem. Wethouder Eshuis die gemeentewerken in portefeuille heeft, komt naar het graafwerk kijken en denkt wellicht ook: „Wat moet er van terecht komen?" Hij blijkt erg positief tegenover dit eerst bodemonderzoek in Dirksland te staan en is er van overtuigd dat zich hier een unieke gelegenheid voordoet voor een opgraving. Hij wenst de gravers veel succes.

Dat succes laat echter op zich wachten. Ook het uitdiepen van de sleuven levert weinig nieuws op, al zijn er wel scherven naar boven gekomen. De waterput wordt van binnen mooi

De waterput wordt van binnen mooi schoon gemaakt zodat hij goed gefotografeerd kan worden. Vervolgens wordt hij opgemeten en in kaart gebracht. „We weten nu in elk geval dat er niets meer in zit en hoe diep hij is" troost men zichzelf

Als alles is ingetekend wordt om een uur of één gestopt voor de middagpauze.

Nog een metertje verder

In sleuf 3 heeft mevrouw Louis in de loop van de morgen met veel geduld een bak scherven bijeen geschraapt. Het ziet er niet naar uit dat op die plaats verder gaan veel zin heeft.

Rias Olivier die het graafwerk coördineert vraagt zich af of het niet beter is om nu definitief te stoppen en te laten zitten wat zit. Hij twijfelt: „Aan de andere kant: het is de laatse kans en nu zijn we er. Als het goed is zijn Theo en Floor weer uitgerust. Als die nog wat kubieke meters grond willen verzetten..."

Theo Dekker en Floor Volker willen dat wel. Vol frisse moed scheppen ze dunne laagjes grond weg om sleufje 3 in de lengte uit te diepen. Want ook in sleuf 3 loopt, evenals in sleuf 1, het profiel van een slootje en er is de vorige keer veelbelovend ook in sleuf 3 schervenmateriaal gevonden.

Volgens Arie Donker gaat het niet om oude slootjes, zoals de eerste zaterdag is aangenomen, maar om natuurlijke wateringen. „Je ziet nergens sporen van een schop" is de mening van Arie, „en het bodemprofiel is zo mooi glooiend". Er is veel voor zijn argumentatie te zeggen, ook andere faktoren doen vermoeden dat het om één of twee oude kreekjes gaat. Het lijkt er op dat de watering waar men nu mee bezig is hier en daar is verstevigd met een soort beschoeiinkje, want er wordt veel liggend hout en een staande paal gevonden. In de bodemlagen wordt wel steeds ver

In de bodemlagen wordt wel steeds verteerd gras aangetroffen dat inderdaad aan een kreekje doen denken maar het werkt ontmoedigend dat er geen afval meer voorkomt.

Succes

Het is drie uur op de torenklok als Theo Dekker zegt: „Hier is iets leuks" Hij heeft in de bedding van het kreekje een klein stortplaatsje aangetroffen, een geconcentreerd gebiedje met stukken steen en aardewerk. Het is een vergaarbak van 16e eeuwse gebruiksvoorwerpen. Het probleem is alleen dat de sleuf in de breedte zal moeten worden uitgegraven om er fatsoenlijk bij te kunnen komen. Bergen grond moeten eerst worden ver

Bergen grond moeten eerst worden verplaatst om in de breedte te kunnen gaan.

Nu is het zaak het matenaal dat in de hogere laag wordt gevonden gescheiden te houden van de vondsten uit een diepere laag en konsekwent laagje voor laagje te blijven graven, terwijl de vondst van de dag ongeveer 1.70 onder het maaiveld ligt. Een oude deur wordt over het gedeelte van het stortplaatsje dat is aangeboord heen gelegd en met z'n allen gaan we snel maar behoedzaam aan het werk om de schervenschat te bergen.

Ongekend assortiment

Rechtop in de grond staat een groot aardewerken bord met een typische welving. Later - wanneer de boeken er op nageslagen worden - ziet Rias Olivier dat het een speciaal bord is om pannekoeken te bakken. Het is aan de achterkant een beetje zwart van het vuur. Zo'n bord is nog niet eerder op Goeree- Overflakkee gevonden... Het is niet kompleet en vele malen gescheurd maar voor De Motte is het pannekoekbord een unieke schoonheid.

Stukken van een grote platte vergiet, bodems van kannen, halzen, oren, pootjes, onderkanten van drinkbekertjes; bij elkaar is het een ongekend assortiment van in hoofdzaak roodbakkend aardewerk.

Als het allemaal gerekonstrueerd is kan de inhoud van het stortplaatsje een treffend beeld geven van het gebruiksaardewerk van een Dirkslandse familie in de 16e eeuw.

Meerdere malen konstateert Rias: „Nog niet eerder gevonden, heb ik op 't eiland nog nooit gezien, zeldzaam voor Flakkee".

Vanaf de kant geeft hij nu aanwijzingen naar beneden en aan Martina Westdorp die het schervenmateriaal van de bakken in zakken moet doen, met labels die duidelijk de vindplaats aangeven.

Het werkt moeilijk in de plakkerige klei diep onder het maaiveld en de tijd begint te dringen. Niemand heeft het meer koud, het is héél spannend. Het slaat vijf uur als de vondst geborgen

Het slaat vijf uur als de vondst geborgen lijkt. Verder graven zou niet zinvol zijn.

Resultaat

Wanneer alle gevonden voorwerpen worden overzien kan met voldoening worden gekonstateerd dat de drie proefsleufjes een mooi resultaat hebben opgeleverd.

sleuf 1 gaf vroeg vijftiende eeuws materiaal, sleuf 2 gaf de 17e eeuwse waterput, sleuf 3 gaf in de slotfase van de opgraving een aardewerkvondst die voorlopig gedateerd is tussen 1550 en 1600.

„Ik denk dat het goed is een aantal stukken precies te laten dateren door de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek" zegt Rias, „we dateren altijd op een kwart eeuw, maar ik zou het toch graag nauwkeurig weten".

De steekproef van De Motte in Dirkslande bodem is ook regionaal van wetenschappelijke waarde. Rekonstruktie van het gevonden mate

Rekonstruktie van het gevonden materiaal betekent voor De Motte ongeveer eenjaar werk. Er is nog een lange weg te gaan voordat de archeologische rijkdom van de Lange Mispit tentoongesteld kan worden in de hal van het gemeentehuis van Dirksland.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen