Kerstmuziek vanuit de Hervormde Kerk te Sommelsdijk

Het duurt niet lang of een gemêleerd gezelschap heeft zich op het marktplein om een jongeman geschaard die net zijn luit in gereedheid gebracht heeft. Hoor, hij begint! Bij de eerste woorden weten de stedelingen dat er een populair lied zal volgen.

„Ich komm aus fremden Landen her / und bring euch viel der neuen Mär / den neuen Mar bring ich so viel / mehr denn ich euch hier sagen will."

Dat was nog maar het begin, een aankondiging van veel meer. In vele coupletten die volgden, zaten allerlei nieuwtjes en berichten verwerkt die de zanger aan het volk bekend wilde maken. In een tijd zonder radio en tv was dit een geschikt communicatiemedium. De rondtrekkende zanger kreeg dan ook alle aandacht vande omstanders.

Zó ging het er aan toe in de zestiende eeuw. Ongetwijfeld heeft Maarten Luther dit vers gekend. Want in 1535 schrijft hij voor zijn kinderen een lied met een sterk gelijkende openingsstrofe:

„Vom Himmel hoch da komm ich her / ich bring euch gute neue Mär / der guten Mär bring ich so viel / davon ich singn und sagen will."

Vervolgens vertelt de reformator in dertien strofen wat de betekenis is van de geboorte van de Heere Jezus. Er werd hier geen kond gedaan van wereldlijke nieuwtjes, maar van het heerlijk Evangelie. Omdat Luther dit lied gemaakt heeft voor zijn kinderen, vertelt hij die goede boodschap in zeer kinderlijke bewoordingen.

De bekende componist Johann Walter schreef er een melodie bij. Maar Luther meende dat die niet goed paste bij de tekst. Daarom componeerde de reformator in 1539 zelf een nieuwe melodie, die later door Johann Sebastian Bach bewerkt werd. Nog steeds is dit 'kinderlied voor Kerst' zeer bekend.

D.V. vrijdag 27 december hoort u deze melodie terug in het radioprogramma Orgelbespeling. Achtereenvolgens kunt u dan luisteren naar vijf korte werkjes die alle gebaseerd zijn op 'Vom Himmel hoch da komm ich her'; een fughetta van Johann Heuschkel (18e eeuw), een trio van F. C. S. M(üller?) en van Johann Sebastian Bach een fuga, fughetta en koraal (BWV 700, 701 en 738).

Het programma Orgelbespeling, dat vrijdag 27 december geheel in het teken van Kerst staat, is opgebouwd als een drieluik. Na de vijf kleine composities over 'Vom Himmel hoch' volgt een improvisatie van de organist Paul Kieviet over het prachtige kerstlied 'Er is een roos ontloken'. Het derde en laatste deel van het programma bestaat uit vijf werkjes over een ander kerstlied: 'In dulci jubilo'.

Het betreft hier eigen opnamen van de Evangelische Omroep, die gemaakt werden in de Hervormde Kerk te Sommelsdijk. 'Eigen' organist Paul Kieviet bespeelt het uiterst fraaie, in 1987 gerestaureerde en nog zeer oorspronkelijke Meere-orgel uit 1821.

Uitzending: Radio 4. D.V. vrijdag 27 december, 14.00 uur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen