Waarom Hooi Zeldzaam Wordt
De geur van het hooi is grotendeels uit de boerderijen verdwenen. Ook op het land is nauwelijks meer hooi te vinden, omdat het gras tegenwoordig meestal wordt ingekuild. Daardoor heeft de moderne tijd het spelen in het hooi vrywel onmogelijk gemaakt. En dat is jammer voor de jonge en minder jonge kinderen. Vooral in de wat vrijmoedige streekromans kon boeiend verteld worden over de rol van het hooi in de vryetijdsbesteding van de plattelandsjongeren rond de achttien.
Hooi was sinds mensenheugenis het voedsel voor de koeien m de winter. In de zomer groeit het gras erg snel. Een deel eten de koeien direkt op. Het andere deel wordt gemaaid en opgeborgen voor de winter.
Vers gemaaid gras bestaat voor 80% uit water. Het kan daarom niet zo maar op een hoop worden gegooid, want dan gaat het broeien, rotten of schimmelen. In ieder geval is het dan niet meer te eten. Door het gras in de zon te drogen tot 20% vocht is het wel goed houdbaar. Het is dan hooi geworden.
Het winnen van hooi is echter uit de mode geraakt door drie problemen. Om goed hooi te winnen heb je een week lang felle zon en wind nodig om het gras snel en goed te drogen. Zulke weken hebben we echter te weinig in ons klimaat zodat de hooiwinning vaak half en half mislukt. De voedingswaarde is dan belangrijk minder. Zolang het gemaaide gras op het land ligt te drogen staat de groei van nieuw gras vrijwel stil. Ook kan de boer geen kunstmest strooien om de groei te bevorderen. Dat betekent dat de grasgroei tijdens de hooiwinning minstens een week en soms nog langer stil staat. In de derde plaats brengt de hooioogst altijd spanningen met zich mee door de grote afhankelijkheid van het weer.
De keuze van de boer op vrijdagmorgen in het hooiland is erg moeilijk als het hooi eigenlijk nog niet droog genoeg is, en de weerberichten voospellen regen in het weekeinde. Het hooi wel inhalen betekent kans op broei omdat het hooi nog met voldoende verwelkt is. Het hooi laten liggen zal vrijwel zeker betekenen dat de voedingswaarde door de regen belangrijk achteruitgaat en het land nog met vrijkomt voor nieuwe grasgroei. Die keuze is des te moeilijker omdat bij een fikse hooibroei het hooi spontaan in brand vhegt en de boerderij in de as wordt gelegd.
Kuilvoer komt op
Op grond van deze drie bezwaren is het geurige hooi op de meeste boerderijen vervangen door het voor de buitenstaanders enigszins stinkende kuilgras. Dit ingekuilde gras wordt op een geheel andere manier houdbaar gemaakt voor de winter. In hooi krijgen de verschillende schadelijke bacteriën en schimmels geen kans omdat het hooi droog is. Alleen droog hooi is houdbaar.
Bij het ingekuilde gras worden de schadelijke bacteriën en de schimmels buiten de deur gehouden door het gras volledig af te sluity van de buitenlucht. Gras m de kuil is jar enhoudbaar als er maar geen lucht (zuurstof) bijkomt.
Het inkuilen van het gras gaat als volgt. Na het maaien wordt het gras regelmatig geschud zodat het een klein beetje indroogt. Na twee dagen, als het vochtgehalte is teruggelopen van 80»/o naar 60"/o, wordt het op een grote hoop gebracht naast de boerderij.
Tijdens het opbouwen van de hoop rijdt de grootste trekker van het bedrijf verzwaard met gewichten de hele dag op de hoop heen en weer. Die trekker moet door zijn gewicht het gras m elkaar drukken en de lucht er uit persen. Als al het gras op die manier op de hoop is gebracht komt er een groot plastic zeil overheen dat in de grond wordt ingegraven. De hele hoop is dan luchtdicht afgesloten en het gras kan tot de winter worden bewaard.
Onder het plastic zorgen bepaalde bacteriën voor een gisting, die het gras wat zuur maakt. In dit enigszins zure gras kunnen schadelijke bacteriën met leven, zodat het niet gaat rotten of broeien. De voedingswaarde blijft behouden en de koeien vinden het nog lekker ook.
Ingekuild gras is dus eigenlijk net zuurqool uit het vat, maar dan veel droger. Door dit systeem van voederwinning is de boer voor een groot deel onafhankelijk van het weer, ook kunstmest kan twee dagen na het maaien al weer worden gestrooid, het gras kan direkt weer gaan groeien en als het toch nog mislukt vliegt de boerderij niet in brand. Daarom is het hooi vrijwel uit de schuren verdwenen en liggen nu de hopen kuilgras onder plastic op de erven.
Hooi verdwijnt nooit helemaal
Door de opkomst van het kuilgras is alle hooi overigens nog niet verdwenen. Veel boeren willen graag wel wat hooi in de schuur achter de hand hebben. In barre winters, als de kuilhopen buiten op het erf door de sneeuw of vorst moeilijk bereikbaar zijn, gaan ze dan hooi voeren. De meeste boeren winnen trouwens ook ieder jaar wat hooi voor de kalveren en de zieke koeien. Een zieke koe verdraagt hooi als regel wat beter dan kuilgras. Wat slappe thee met beschuit is voor een grieperig mens, zijn water en hooi voor een ziekelijke koe.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 november 1980
Eilanden-Nieuws | 12 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 november 1980
Eilanden-Nieuws | 12 Pagina's