�Op z'n Flakkees gezeit..."
't Was zoen beetje op 't leste van april, dan is het druk in „de nieuwe huuzen". Zoe hietende dat straetje wel niet, mar zoe wier ut genoemd. 'De naem was eigeUjk: Visserstraat.
Mar 't wier aoltied „de nieuwe huuzen" of „de dubbele rij"; was oak wel: „'t straetje van Kolff" in dat kleine aantje waer een beetje moaiere stienge, •was in de volksmongd: „'t straetje van Slis". Daer weunende meestal de „baezen", of te wel de schippers in stuurmannen van de sloepen.
De vistersvrouwen bleve dan achter, mit tur kinders die ze groatendêêls alléén op moste voeje in dur huusjes, die ze beslist in april-meije schoan mostte hao. In schoan wazze ze oor! Je kon dur wel pap van ete! Op die zolder wazze ut aollemaele mar kaele planken, mar de vuulte wier dur mit un haerspelle uut gehaeld. In as het leie kon, dan kochtte ze nae de schoanmaek un nieuw klêêd bie Kruijer, of nieuwe matten bie de matteschipper.
't Was ter nae, wat te verdiensten wazze, of ze im gelokkige reize hadde, of niet. Ut leven van un vister was noe êênmal, wisselvallig.
Jae... je kon ut eigelijk een soort gemeenschap noeme, dat straetje.
Dus was oak nog: „'t Vissersdiek", dat bestaet nog gelaof'k. 't Aeneslop in niet te vergeten, ut Viengelienk. Jae 't Viengerlingk daer zou je boek delen van oprichte, daer leit wat blieschap, mar daer laagge oak héél wat traenen, as ter weer wat maansen wegbleve.
Mar 't is voor dun buutenstaender musschien wel moeiUjk te verstaen: mar je was un vister in je bleef ut, ze konne dur niet buten, 'k Hoar ut nog un weve zage, die dur man gebleve was: „'t Is het maoiste leven dat tur bestaet; 't bluuft aoltied weer nieuw!"
Zoedoende wier het liedtje van verlangen, veul gehoard. Mar je mot ut daerom niet uutvlakke,
Mar je mot ut daerom niet uutvlakke, as tur bie sturm in ontieë, soms zoen stik of tien vrouwen bie mekaore zatte, de oare drieje passende dan om beurten op te kinders. In dan aolmar in de deure kieke, of te sturm un beetje gieng luwe! Nee dan hadde ze het niet over de schoanmaek, in dat de kinders 't in der kele hadde, of tat Pietje mangels geknipt mos worre.
Nee... dan wazze aol die tien vrouwen oak op zéé in ze hadden oak de doads angsten van der mannen in kinders, mar as te visters weer op 't hoad wazze, dan was oal het lêéd weer vergete!
In het liedje van verlangen gieng weer vaerder
Mar noe raek ik het spoor weer bijster en za'k toch mar nae hun verhael vrom gae.
De twéêde helft van april.
De reder had us twéé sloepen gekocht, 't Wazze héle moaie groate sloepen. Dun êênen hietende „De Pionier", den oaren was tun „Avanier". Mit te naem „Pionier" daer konne ze dur eige wel mee verzoene, mar „Avanier' nee, zoe'n raore naem^ daer most un aore naem voor komme. Eén die méér toepasselijker was. Naaaaa... 't wier „De Toekomst", mar waerom dat tie noe zoeveul toepasselijker was dat weet 'k niet oor. Het woord ,Avanier" komt of van het Avangès, dat is zoeveul as: Welvaert of Profijt dus wat mot je noe toch aores van un sloepe mit dortien maansen verwachte, as tat je dur prufeit van heit.
Mar dat doet tan oak verders niks ter zaeke, hie hietende voortan „De Toekomst". Uutgepraet, wat te reders doewe, daer had vorders gien maans un boschap mee; Welvaert, Prufeit of Toekomste, as ter mar verdiend wordt, in je caanten thuusbriengt, dat was net as tegenworig, un vemaeme zaek. Mar toch was ut leven wel un beetje aores. Ze wazze niet zoe ofgunstig in niet zoe „IK" gericht, as je begriept wat 'k bedoele? „De Toekomst" of as je un, de M.D. 7
„De Toekomst" of as je un, de M.D. 7 wil noeme, in die gieng vanzelf weer butengaets: Ze hadde wurschienluk al un stuutje gevaere oor, mar ze voere op Noorwegen an. Of het noe de bedoelieng was om die kante uut te gaen, dat is mun niet vertaelt. Mar toen ze in de buurte van Brevick kwamme, wiere ze overvaere, door un Noors Barkschip, de „Zonda".
Noe dat was wat oor, Dur wazze, zoe as aoltied, dortien maansen op, voor aolles wat ter te doewen was. In dan was ter nog één jongetje van zoewat tien of ellef jaer.
Dat jongetje was un zeuntje van êên van de bemanningsleden, want dat kind wilde net as vaoder oak vister worre. Mar vaoder, wetende wat tur soms an ofhieng, zei tegen zun: „Weet je wat je doet? Gaet éérst nog mar us un snoepreisje mee doewe. Dan weet je un klein beetje wat tur te koap is, as je echt op zéé bint". Nou dat heit tat kind wel gewete oak. As je het zo noeme wil, dan kan je wel zage: Hie heit tun vuurdoap ondergae!
In as je noe geleze heit wat tur mit te M.D. 7 gebeurde, dan zal je kanne begriepe, dat jongetje gieng noait méér nae zéé, hie wier verever as 'k het goed hae, mar gien vister.
Ongder de kust van Noorwegen gekomme, in de buurte van Brevick, krege un anvaering, mit un Noorsen Bark, de „Zonda".
Hoe dat het kwam, 't isi mien niet bekend oor.
Musschien omdat ut een veul sneller loapende in groatere sloepe was... Want voor dien tied, liep un hard oor, wel twaolf mijlen in dan kon je nog op 't klompje over het dek. Un oare sloepe liep d'r mar tiene.
In twéé mijlen harder, dat was héél wat, dat sprak voor un vister, boekdelen. Toch was tur oak un kwaeie kangte an: Die sloepe lag eigeluk veul te vast, dat kwam omdat un zoe wreet was in daerdeur begon zoe'n loepe dan nog al te sliengeren, dan spriengt tun niet genogt, as je un stevige vaert heit. Têénworig zou je zage, hij heeft een te grote stabiliteit.
Mar hoe 't kwam of gieng... hie kreeg un anvaering!
Wat is tat annekomme; 'k ha we der nog un foto van in daer zieje dan, dat héél de mast kupot is, in boegsprieten, un groat gat ter in. Un wongder eigelijk, dat het niet mit
Un wongder eigelijk, dat het niet mit man in muus is vergaen. Aol dat tuug hieng over boord, 't was
Aol dat tuug hieng over boord, 't was un wirwar van touwen in hout, een hêéle revaoge!
Mar dat was aollemaele het aregste nog niet, nee wat areger was: der kwamme weer vier maansen om. Laauw van Annekee, of 'k bedoele eigelijk, Laauw van Geldere zun bêênen wiere ofgeklemd, die man heit nog uren lage krepére van de piene, mar aolles was zoe in de were om nog te redden wat tur te redden viel, dat t'r gien tied was, om nae die man te kieken, mar as ter wel tied voor geweest was dan hadde ze dur toch niks an kanne beginne.
Dur binne net ak al zei, nog drie maansen verongelokt. Dat wazze un Muchiel de Man, Aeren de Koning in wie dun aoren was, nee... dat kon ik niet te weten komme. Musschien is ter nog tun één of aoren in leven, die dur nog wat van weet. Mar 't was wel raek geweest. Toch hae ze nog geprubeerd om dat gat te dichten wangt toen het loevert wier (teminste ak tat goed schrieve) hawe ze toch tat gat dicht gekrege, dus konne ze nae Brevick vaere.
Daer hawe de maansen zuvul voor dur gedaen, in dur was wat te doewen oor. Je hadt gien radio of T.V, dus 't most mit wat tillegrammen vo mekaore komme. Die man of musschien nog un aore, as tie teminsten niet verdronke binne, mostte daer dan toch begraeve worre. Ze wazze un hoap kwiet, affijn je weet wel wat tur aollemaele gaende is mit zoe'n groate congstemaotie. Mar ze deje van aolles voor de schipbreukeliengen. 't Meeleven was groat! Ze hawe nog un purtret gemaekt mit
Ze hawe nog un purtret gemaekt mit wat kinders in dat jongetje' die voor zun snoepreisje meevoer dur bie, dat heit die zun zeune musschien nog wel. Oak van aol die averij op te sloepe,
Oak van aol die averij op te sloepe, wangt ik zei het ommers al: die haaw ik oak nog van thuus.
Toen ze dan nae un dag of wat verbinding mit te reder hadde, kwam Piet Slis un zeune van de reder in die kon toen voor tolk fungeere.
Dat maekende het trek un hoap makkelijker. Mar toen 't aollemaele vurbio was, toen mostte ze zaagge: Goddank mun ha't weer overleefd. Ze hadde het noe weer goed gezieje wat un rieskangt beroep ze hadde. Wat wiere zu ingehaeld deur dur femielje, wat wazze ze dankbaer, heulje kwamme vrom, mar dieaore viere hadde toch ut leven mar gelaete. In ze wazze niks beter. Mar toen ze éémal thuus wazze was
Mar toen ze éémal thuus wazze was de vrouwen in moeders pas gerust, ze wazze weer bie mekaore in dur wier toch weer klaeransje gemaekt om an de volgende reize te beginnen... aollemaele behalve Toontje, hie had zun buuk tur vol van.
Dun tol was voor deze reize aweer betaelt, wat zal dun volgenden weer brienge? Noe was het bie hulje blieschap, mar bie un aore verdriet, vier lege plekken. Jae im hard bestaen, mar gien zéé was te hoag!
Ze gienge toch aoltied aweer, wangt ze konne hut niet ééns laete, de zéé trok ommers, dus gelieke aolles mar weer un beetje bie mekaore zoeke 't was ommers zoa weer ofschied neme.
Hier zal ik hut dan mar bie laete. Wellicht is ut aollemaele niet hèlemaele juust beschreve oor, mar 't is vo mien un héle klus, in as je dur soms nog wat aores over weet, laet ut tan Eil. Nieuws wete, dan komt ut wel voarder!
T. H. v. d. Vad.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 25 april 1980
Eilanden-Nieuws | 12 Pagina's