Kerk stadhuis van Hulst

De drukste winkelstraat van Hulst is de Steenstraat. Hierin staan nog een paar oude gebouwen die vallen onder Monumentenzorg en enkele huizen met antieke deuren. Maar de mooiste monumenten zijn de kerk en het stadhuis. Als u een wandeling maakt over de

Als u een wandeling maakt over de wallen, in de zomer beschaduwd door de hoge bomen, ziet u overal de twee torens van deze gebouwen.

De kerk.

Als u in het vorige artikel gelezen hebt hoe dikwijls Hulst in de 80 jarige oorlog van eigenaar is verwisseld, zult u wel begrijpen, dat het met de kerk ook zo gegaanis. Tot ze na de verovering door Frederik Hendrik in 1645 voor lange tijd een protestantse kerk geworden is.

Met de bouw begonnen omstreeks het jaar 1200, was het een roomse kerk, in die tijd bestonden er geen andere, er was maar één godsdienst.

Toen Frederik Hendrik Hulst verover de, moesten de geestelijken de stad verlaten. Hulst ligt dicht bij de grens, ze hoefden dus niet ver te lopen naar het r.k. Spaans gebleven Vlaanderen. De bevolking was grotendeels rooms

De bevolking was grotendeels rooms gebleven, voor hun kerkdienst gingen zij ook de grens over bij de Gentse poort naar de Klinge, waar ze een stuiver moesten betalen aan de grens. Na 1695 was dat niet meer nodig, toen

Na 1695 was dat niet meer nodig, toen kregen ze vergimning in Hulst een kerkje te bouwen. Een schuilkerk, wat achteraf dus, het gebouw en ook de kerkdiensten mochten niet in het oog lopen. Napoleon heeft aan deze discrimina

Napoleon heeft aan deze discriminatie een eind gemaakt: alle godsdiensten waren voor de wet gelijk. En de roomsen kregen hun oude kathedraal weer terug.

Moesten de gereformeerden er dan uit? Dat ook niet, er werd een compromis gesloten (1806). Dwars door de kerk werd een muur gebouwd, een spouwmuur waarvan de ruimte werd opgevuld met turfmolm om het geluid te dempen. De protestanten mochten dienst houden in het schip van de kerk, de roomsen kregen het koor met het hoofdaltaar.

Bij gelijktijdige kerkdienst hoorde men totaal niets van elkaar, geen orgelspel, geen zingen, geen harde preekstem. De kerk werd een simultaankerk zoals we dat noemen: gebruikt door twee verschillende godsdiensten.

Dat heeft geduurd tot 1929. Toen hebben de r.k. de Hervormden voor ƒ 125.000,— uitgekocht. Hiervoor hebben deze een kerk met

Hiervoor hebben deze een kerk met pastorie gebouwd.

Nog is ruim 90"/o van Hulst roomskatholiek, maar de verstandhouding met de protestanten is uitstekend. De muur is weggebroken en nu hebben de r.k. de hele kerk, naar de evangelieprediker Willibrord de Wülibrordskerk genoemd.

De toren.

Tijdens het 750 jarig bestaan van de kerk is de toren 9 keer afgebrand. Vanwege oorlogshandelingen, door brand, meestal ontstaan door onvoorzichtigheid van loodgieters, of door blikseminslag. Toen in 1876 de bliksem insloeg, ver

Toen in 1876 de bliksem insloeg, vertelt een ooggetuige ervan:

„Temdiden der hooguitslaande vlammen begon het klokkenspel te spelen, een aandoenlijke zwanenzang, totdat langzamerhand de ene toon na de andere zwakker klonk en eindelijk alles zweeg, versmeltend in de fel laaiende vuurgloed". De toren stortte in en de laatste

De toren stortte in en de laatste klanken van het carillon waren het lied „Hei, 't was in de mei". In 1944 werd de houten spits er af

In 1944 werd de houten spits er afgeschoten. Bij de bevrijding van Zeeuws Vlaanderen schoot de Poolse pantserdivisie van het Canadese leger na 70 schoten de torenspits In gruzelementen. Ook toren en kerk waren beschadigd.

Ook toren en kerk waren beschadigd. In 1958 was alles hersteld. Ook had de toren weer een nieuwe spits, een vreemd geval van beton. Uit de inzendingen van een prijsvraag had men dit gekozen. Er werden 147 losse elementen naar boven gebracht en in elkaar gepast, gewicht 300 ton. Met het koperen kruis er op is de

Met het koperen kruis er op is de toren nu 69 meter hoog. Voegt nu zo'n moderne betonnen to

Voegt nu zo'n moderne betonnen torenspits wel bij een Middeleeuwse kafhedraal? Er wordt verschillend over geoordeeld. Nu het witte beton wat donker is geworden, kan ik niet vinden dat het lelijk staat. In de toren is een nieuw carillon

In de toren is een nieuw carillon aangebracht van 36 bronzen klokken. De zwaarste weegt 480 kg. en is genoemd naar Cornells Jansenius, bisschop van Gent, geboren in Hulst. De hierop volgende in gewicht heet naar de bevrijders de Polenklok. Dit carillon kostte ƒ 54.000,—.

Het stadhuis.

In de strijd met Gent (zie vorig artikel) staken de inwoners van Hulst hun eigen stadhuis in brand om de Gentse vijanden uit het gebouw te lokken. Maar de meesten verbrandden en wie er levend uitkwam werd gedood. Dat was in 1485. Het heeft een halve eeuw geduurd

Het heeft een halve eeuw geduurd vóór de stad een nieuw gemeentehuis had. Ongeveer 1540 was het herbouwd met een mooie toren in Vlaamse stijl ernaast.

In de Franse tijd gebruikten de Fransen deze toren als uitkijkpost. Door de algemene verarming in die tijd werd het gebouw niet goed onderhouden, men vond het niet geschikt meer als huis der gemeente en gebruikte het nog een poosje als kazerne. Pas in 1846 werd het na enige restauratie weer als gemeentehuis in gebruik genomen.

Evenals in andere plaatsen gebruikte men ook in Hulst het stadhuis als gerechtsgebouw, een der zalen was ingericht als vierschaar. Op 21 februari 1674 stond hier terecht een dief en inbreker. Juist toen de rechter het vonnis wilde uitspreken, had er een geweldig gekraak van balken en planken plaats, gevolgd door gegU en geschreeuw van gewonden.

De rechtzitting werd door zo'n groot publiek bijgewoond, dat de vloer ze niet allemaal dragen kon en inzakte.

De Hulstenaars rolden over en door elkaar, braken armen en benen, maar de boef kon nog net blijven staan op een stuk plank dat aan de ene kant in de muur vast zat. Van de consternatie maakte hy gebruik om te vluchten, het stadhuis uit, de bevroren grachten over naar Klinge, het gebied van de vijand. Net even vóór hij de grens bereikte, werd hij echter gegrepen en teruggebracht naar Hulst

Hij hoopte nu maar dat de vierschaar deze gebeurtenis zou beschouwen als een godsgericht, een bewijs van zijn ononschuld. De rechtbank schreef het ech-ter heel nuchter toe aan de slechte toestand van de vloer. De rechters hadden zoveel bewijzen van zijn schuld, dat hi] ter dood veroordeeld werd.

De laatste restauratie had plaats tussen 1949 en 1952.

Ook inwendig zijn er veel verbeteringen aangebracht. Het stadhuis heeft evenals dat van

Het stadhuis heeft evenals dat van Middelburg een ruime burgerzaal voor de ontvangst van grote gezelschappen. Op een der muren is de spreuk uit Vondels „Gijsbrecht van Amstel" geschilderd: „De beste wachter is de stercke en groote God". Een regel voor iedereen om in herinnering te houden.

Middelburg L. van Wallenburg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen