De bevolking van Nederland

Voor diegenen onder onze lezers, die evenals wij geïnteresseerd zijn in allerlei statistieken, willen we gaarne de voornaamste, meest recente cijfers" mededelen omtrent onze Nederlandse' bevolking. We doen dat aan de hand van het onlangs verschenen „Statistisch Zakboek 1967", dat in 324 tabellen alle mogelijke gegevens bevat over ons land, zijn bevolking, volksgezondheid, volkshuisvesting, kerkelijke en politieke gezindte, onderwijs, beroepsarbeid, landbouw- en visserij, nijverheid, binnen- en buitenlandse handel, verkeer en vervoer, geldwezen, betalingsbalans, openbare financiën, inkomens en vermogens, consumptie, sociale zaken, rechts- en gevangeniswezen enz. Wie tegen de zeer lage prijs van ƒ 5,50 over al deze getallen wil beschikken, kan het bestellen bi] de Staatsdrukkerij in Den Haag. Al deze cijfers zijn verzameld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (C. B,S.).

Aangezien het niet is toegestaan hieruit hele of gedeeltelijke tabellen over te nemen bepalen we ons tot het vermelden van een aantal losse cijfers, die voor onze lezers interessant kunnen zijn. Dat onze bevolking een sterke groei vertoont, is bekend. Op 31 december 1966 bedroeg het totale aantal 12.535.300 Over dat Jaar was de toeneming 158.100 ongeveer het aantal van de groei der laatste jaren, die ± l,3"/o bedraagt. In het jaar 1829 was het totaal nog slechts 2.613.000, omstreeks 1900 was het 5.200. 000, dus een verdubbeUng in 80 jaar. Een nieuwe verdubbeling was bereikt omstreeks 1950 met 10.200.000, dus in rso jaar. Het gaat derhalve steeds sneller. Merkwaardig is, dat er in 1829 op elke 1000 mannen 1045 vrouwen waren en dat dit laatste cijfer nu 1002 is geworden.

Wat de bevolking naar leeftijdsgroepen betreft, die beneden 20 jaar omvatte op bovengenoemde datum 37,2Vo van de totale bevolking, die van 20 tot en met 64, dus in 't algemeen de werkende bevolking 53,l''/o, dus ruim de helft. Dit percentage is in andere landen veel hoger, omdat daar meer vrouwen in het arbeidsproces zijn opgenomen. Het percentage van de bejaarden (van 65 en ouder dus) was 9,7. Dit was bi] het begin van deze eeuw nog slechts ü.O'/i), waaruit blijkt dat ons volk een steeds hogere leeftijd bereikt.

Nederland is zoals men weet een zeer dicht bevolkt land. Dat blijkt wel hieruit, dat het aantal inwoners per vierkante kilometer thans 375 bedraagt. We hebben de wereldstatistiek er eens op nagezien in het Winkler Prins Jaarboek 1967 en daaruit blijkt, dat Nederland met dit cijfer in de hele wereld aan de top staat. Over de diverse provincies loopt de dichtheid zeer uiteen: Zuid- Holland spant de kroon met 1019 per to^, terwijl Drenthe onderaan staat met slechts 132. In de z.g. Randstad Holland, de provincies Zuid- en Noord- Holland plus Utrecht woont bijna de helft van heel onze bevolking. Het aantal gemeenten is van 1900 tot 1966 verminderd met 180.

Door de sterke bevolkingstoeneming wordt ook het aantal steden boven de lOO.OOO inwoners steeds groter. In 1950 waren er 11 en nu zijn er 15; Breda, Apeldoorn, Hilversum en Leiden zijn er n.l. bijgekomen. De „grote drie" zijn uiteraard Amsterdam, Rotterdam en 's- Gravenhage met resp. 866.000, 724.000 en 586 000 inwoners. Rotterdam groeit Amsterdam matig en Den Haag Vertoont de laatste jaren zelfs een klei- 1e teruggang.

Wat de loop van de bevolking betreft vermelden we het volgende. In 1966 werden er 239.611 kinderen levend geuren en 3135 dood. Het totale aantal sterfgevallen bedroeg toen 100.516, Waarvan 55.638 mannen en 44.878 vrou- *'sn. Het aantal huwelijken bedroeg "ng. U2.000, dat van de echtscheidin- !en 6800 en dat van de scheidingen van Wel en bed 1059; dit betekent dus dat •- V/o van de huwelijken stuk gaat. Het geboortecijfer is in ons land zo-

Het geboortecijfer is in ons land zo- ^Is men weet, vergeleken bij andere landen, tamelijk hoog, maar er is na de *rlog een dalende tendens. In 1950 was net nog 22,7 pro miUe (per duizend in- 'oners), in 1966 was dat 19,2 geworden. •) Europa is dat cijfer alleen hoger in Jsland dat aan de top staat met 25,1 •n voorts in Portugal, Ierland, Joego- '«vié en Spanje. In andere werelddelen 'm de geboortecijfers zeer veel hoger: " Nigeria 53, Togo 55, Guinee 62, Egypl 41, Laos 47, Pakistan 43, Perzië 44, l»exico 45, Ecuador 47, Suriname 43! Het aantal buitenechtelijk geboren

Het aantal buitenechtelijk geboren anderen is sterk aan het toenemen. Het '^sft thans het percentage bereikt van 6 laatste wereldoorlog n.l. 2,0; dat wil lus zeggen, dat er op elke 100 levendfwrenen 2 buitenechtelijk zijn. Dit 'as in de periode 195Q tot 1960 slechts f- Het aantal was derhalve in 1966 onweer 4800. Wat de sterfte betreft, het i?r.„ daarvan was verleden jaar 8,1 . Het promilage is aan het oplopen l^at was het laagst in de periode 1951- ^™5 n.l. 7^5. Het omhooggaan ervan zit oornamelijk in de stijging van het aan- ,'Pfjaarden. Gedurende de oorlog 1940 '^''w was het sterftecijfer 11,1, niet meegerekend'de 104.080 Joden en 39.000 gedeporteerde politieke gevangenen, tewerkgestelden en militairen in Duitse krijgsdienst. Dit hoge oorlogscijfer omvat b.v. ook de slachtoffers van bombardementen en van de hongerwinter. Beneden het jaar sterven tegenwoordig veel minder kinderen dan voorheen; het percentage is thans 1,5, dus een aantal van ong. 3600. Dertig jaar geleden was het nog driemaal zo hoog.

Het C.B.S. verzamelt ook cijfers van de gemiddelde levensduur. In de periode van 1961 tot 1965 bedroeg het gemiddeld aantal te verwachten levensjaren bij de geboorte voor mannen 71,1 en voor vrouwen 75,9. De laatsten worden dus — ook weer gemiddeld — bijna 5 jaar ouder dan de mannen. De versnelde groei van de bevolking

De versnelde groei van de bevolking wordt niet allereerst veroorzaakt door de geboorten, want die lopen zoals we zagen achteruit, maar in hoofdzaak door de daling van het sterftecijfer. Gedurende vele eeuwen waren het geboorteen het sterftecijfer ongeveer met elkaar in evenwicht. Perioden van honger oorlog en epidemieën vooral neutraliseerden het hoge geboortecijfer. Zo heeft de vreselijke pestepidemie van het jaar 1348 in Europa naar schatting 25 miljoen mensenlevens geëist d.i. een kwart van de toenmalige Europese bevolking. Een andere gesel vormden de pokken. In de 17e en ISe'eeuw was 10% der sterftegevallen aan deze ziekte toe te schrijven. Verder waren er de tyfus en choleraepiremieën. Ook de tuberculose maakte zeer veel slachtoffers. Vooral de steden waren broedplaatsen van allerei ziekten als gevolg van krotten, waarin een groot deel van de bevolking leefde en van de sanitaire toestanden. De moderne drinkwaterleidingen hebben een grote invloed ten goede gehad op de sterftecijfers. Omstreeks 1800 nog was in Stocldiolm het sterftecijfer tussen 45 en 60 per duizend! In Nederland bedroeg dit cijfer in 1850 nog 28,4 0/00. Vooral de zuigelingensterfte was vroeger enorm hoog. In het begin van de 19de eeuw stierven er 250 in het eerste levensjaar, nu 14 op de 1000!

Al deze dorre cijfers spreken niettemin een duidelijke taal. Statistieken moeten grondig bestudeerd worden en dan zijn ze buitengewoon leerzaam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen