Karel V voor het laatst in Zeeland

In het vorige artikel hebben we onlandsheer Karel V voor het eerst in eland ontmoet. Hij was toen een ngeling van 17 jaar, op weg naar anje om zich daar als koning te lahuldigen.

Na dit eerste bezoek is hij er nog een ar keer geweest. In 1540 bijvoorbeeld, en hij logeerde in Vlissingen en op het ^steel Zandenburg bij Veere, waar 'j door heer Adolf van Bourgondië er triumphelijck" werd ontvangen. dens zijn verblijf op Walcheren heeft te Westkapelle bekeken het werk «gen de afbrekinghe van de duinen", "doeld wordt de aanleg van een inagdijk, de bekende Westkappelse zee- 'k.

Via Zuid-Beveland ging het naar 'houwen en Duiveland, vanwaar „alle "e Staten van den Lande van Zeendt" hem uitgeleide hebben gedaan t Dordrecht.

Negen jaar later (1549) wil hij weer n rondreis door Zeeland maken. Met 'n zoon Filips, die daartoe uit Spanje as overgekomen^ om hem te doen uidigen als heer der Nederlandse geesten. Karel V moest het echter af- Sgen; zijn telkens kweUende paag e Jicht maakte het lastig voor hem om eze tocht te maken. FUips heeft toen e verschillende Zeeuwse steden becht in gezelschap van de landvoogdes aria.

Afstand

Zijn slechte gezondheid was ook een ?n de redenen dat hij reeds in 1555 stand deed van de regering. In zijn •jge tijd was hij een flinke kerel, die t^h graag Jjezig hield met toumooien, eekspelen. Nu was hij nog maar 55 ar en een oude afgeleefde man. Hij " weinig plezier beleefd aan zijn .ote macht in het rijk „waar de zon et onderging." In ons eigen land proeerde hij de steeds toenemende „nieu- 6 leer" er onder te krijgen, maar tesrgeefs. Zijn onderdanen beriepen zich P verkregen voorrechten (privilegiën), e geschonden werden. Met als gevolg Pstand, zoals eens in zijn geboorteplaats Gent, die hy bloedig onderdrukte.

In zijn keizerrijk Duitsland was het nog erger. Daar moest hij om zijn macht te kunnen handhaven aan de Luthersen veel meer vrijheid geven dan hun lief was. Ook de toestand in zijn koninkrijk Spanje was niet altijd rooskleurig.

Zo reisde hij van het ene land naar het andere om de zaken in zijn hand te kunnen houden; Met een vijandige koning van Frankrijk, die het meermalen op oorlog aanstuurde. Met een ziekelijk lichaam dat bij het ouder worden steeds minder geschikt was om grote reizen te maken.

Teleurstelling op teleurstelling: hij kreeg er genoeg van.

In Brussel werden in 1555 de Staten van de Nederlandse gewesten (hy was de eerste vorst, die ze alle onder zijn bestuur had weten te brengen) bijeen geroepen. Eerst werd er een lijkdienst gehouden voor zijn moeder Johanna de Waanzinnige, die in aprU gestorven was. De nieuwe heer Filips (28 jaar) kon deze ook nog net bijwonen. Hij was pas uit Engeland gekomen, waar hij het vorige jaar met Maria Tudar (zijn tweede vrouw) getrouwd was. Op 25 oktober had de plechtigheid plaats, waarbij hij afstand doet als heer der Nederlanden ten behoeve van zijn zoon Filips. Een paar maanden later volgde deze hem ook als koning van Spanje op.

Op het kasteel te Souburg

Hij bleef nog tot augustus 1556 in Brussel wonen, vanwaar hij naar Spanje afreisde om er zijn laatste levensjaar door te brengen. De reis ging over Gent naar Walcheren. Een deel van de hofhouding bleef in Vlissingen, hij zelf nam met zijn twee zusters (allebei weduwe) zijn intrek in het prachtige kasteel te West-Souburg. Het was hier dat hij op 7 september ook afstand deed als keizer van Duitsland. Hoe graag had hij zijn zoon FUips ook als zijn opvolger gezien. Maar de Duitse keurvorsten wUden hem niet, ze hadden Karels broer Ferdinand gekozen. We kunnen dus zeggen: als keizer betrad hij het kasteel, hij verliet het als gewoon edelman. Dat was ruim een week later. Op de rede bij Rammekens lag een vloot van 56 schepen gereed. Op 17 september werd de wind noordwest, de keizer scheepte zich in en de vloot kon vertrekken.

Nog twee jaar heeft Karel geleefd, in een eenvoudige woning met een kleine hofhouding bij het klooster St. Yuste. Een mooie omgeving dicht bij de plaats waar bijna 20 jaar geleden zijn vrouw was gestorven.

Het kasteel te West-Souburg wordt meestal genoemd het kasteel van Marnix. In 1578 kocht Mamix van St. Aldegonde het. Tijdens het beleg van Middelburg (1572—1574) was het mooie gebouw erg beschadigd. Mamix heeft hier gelukkige jaren doorgebracht, nadat hiJ het kasteel weer bewoonbaar had gemaakt. Hier heeft hij enkele rustige jaren doorgebracht, onderbroken door zijn 2-jarite burgemeesterschap van Antwerpen. Toen Parma deze stad in 1585 innam, ging hij weer terug naar zijn kasteel. Hij hield er zich bezig met jagen, tuinieren, zijn nieuwe psalmberijming (hierover heb ik al eens geschreven) en met de bijbelvertaling. Om zich aan dit werk des te beter te kunnen wijden, ging hij naar Leiden wonen, waar hij ook gestorven, is. Op het pleintje te West-Souburg, waar eens de kerk stond, is een monument voor hem opgericht, maar. het is wel zeker dat hij er niet begraven is.

Na de dood van Mamix heeft het kasteel verschillende eigenaars gehad. Hier en daar werd wat hersteld, maar een grondige vernieuwing zou al te veel geld kosten. Het kasteel raakte dan ook meer en meer in verval. In de Franse tijd werden de laatste overblijfselen ervan opgeruimd (1810). Nu is er niets meer van te vinden. Voor de jongste oorlog waren nog duidelijk de binnengrachten (met riet begroeid) te herkennen. Kort geleden ging ik weer een)s kijken, maar deze oorspronkelijke grachten waren helemaal dichtgegroeid. Een stuk bouwland van ruim een gemet is er te vinden op de plaats waar eens het kasteel stond. Iemand vertelde me dat er een eindje vandaan vroeger vijvers waren: dat is dan de buitengracht geweest. De tuin van een groot herenhuis, dat er bij behoorde, wordt nog het park genoemd. Een hofstede er vlak bij draagt de naam St. Aldegonde. Middelburg. L. van WaUenburg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen