Rondom de Landbouwschool

’t Is voor het latere leven van een kind van groot belang welke school het in zijn jeugd heeft bezocht en wel speciaal op de leeftijd van 13 tot 18 jaar. Mijn vrouw heeft het voorrecht gehad in deze jaren haar opleiding te ontvangen op de Apeldoornse kweekschool die in die tijd onder leiding stond van Mej. Kooistra, een zeer bekend paedagoge. De leerlingen waren toen ondergebracht bij verschillende dames, en deelden daar vier jaren lief en leed met elkaar, ’t Gevolg is geweest, dat daar door zo’n sterke band is ontstaan, dat thans, bijna dertig jaar later, de meisjes van toen, nog regelmatig contact houden door het laten circuleren van een zendbrief en door op geregelde tijden bij elkaar te komen, waarbij nu de één, dan de ander als gastvrouw optreedt. Op het ogenblik brengen de vroegere huisgenoten het weekend door in St. Anna Parochie, en zijn de gast van de gemeente-secretaris aldaar, die evenals ik het voorrecht heeft een der oud-kweken zijn vrouw te mogen noemen.

Eigenaardig is, dat de mannen van deze vrouwen zich ook tot elkaar aangetrokken gevoelen en dat ook onder hen de beste verstandhouding bestaat. Komen de vrouwen bij elkaar, dan trekken de mannen zich terug en vinden wel bij anderen onderdak. Zo benutten wij deze tijd door vanuit Leeuwarden, waar wij bij vrienden gastvrij opgenomen zijn, Het Friese land te verkennen en te genieten van het schone beeld, dat het grootste deel van het Friese gewest ons laat zien. Weiden, vee, lucht en water, daartussen boerderijen door bomen omgeven. De oppervlakte van deze provincie, met de vier eilanden Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog bedraagt ruim 343.000 ha, waarvan 280 duizend ha is bebouwd. Dit bebouwde land bestaat voor 84 pet uit grasland, voor 12 pet uit bouwland, voor 1% pet uit tuingrond en voor 2% pet uit bos. Welke belangrijke plaats de veeteelt in Friesland inneemt, blijkt uit de aanvoer van vee op de veemarkten, die we o.a. in Leeuwarden, Sneek, Wolvega en Drachten vinden. De nieuwe Veemarkt in Leeuwarden, die zich links van het station bevindt, is de grootste van ons land. Het eigenaardige is, dat deze veemarkt uit twee verdiepingen bestaat, waardoor een gedeelte overdekt is, terwijl op het bovengedeelte schapen worden aangevoerd.

Aangevoerd worden jaarlijks plm. 144.000 runderen, 48000 schapen, 22000 varkens en 2300 paarden. In de zgn. „bouwhoek”, het gebied dat zich uitstrekt ten noorden van de lijn Harlingen-Franeker-Leeuwarden langs de Waddenzee tot aan de Lauwerszee, is ' de bodem, hoewel de naam anders zou doen vermoeden, nog voor het grootste deel bedekt met gras. In de jaren toen de veeteelt voordeliger was dan de akkerbouw, heeft men veel bouwland tot grasland gemaakt. De boerenbedrijven zijn in deze streek dan ook gemengd. Boerderijen zonder vee — zogenaamde veeloze bedrijven — zoals in Groningen of in de Hollandse droogmakerijen, vindt men hier niet. Vooral de teelt van pootaardappelen is hier van grote betekenis. Bij St. Anna Parochie ligt het kweekveld van de keuringsdienst Friesland van de Ned. Alg. Keuringsdienst. Jammer is, dat de aardappelmoeheid hier een factor is, waarmede terdege rekening moet worden gehouden. De aardappeltelers van ons eiland mogen blij zijn, dat tot heden alle onderzochte grondmonsters vrij van cysten zijn. In het Friese kleigebied waren volgens de rassenlijst 1950 in het jaar 1949 van de 27.300 ha totaal akkerbouwgewassen en 11.000 ha bepoot met aardappelen, d.i. ruim 40 pet, terwijl dit percentage voor de Zuidhollandse eilanden slechts 23 pet. bedroeg. In verband met de wet op de bestrijding van de aardappelmoeheid moesten daarom dit jaar in Friesland minder aardappelen verbouwd worden.

In het Friese land behoren de boerderijen. Het aantal bedraagt 18 tot 19 duizend. De bewoners zijn echter niet allen eigenaar van hun bedrijf. Van elke drie grondgebruikers zijn er twee pachter of huurder en één eigenaar. Grote bedrijven met meer dan 50 ha komen in Friesland slechts weinig voor (plm. 150) maar dit aantal neemt nog voortdurend af. Het aantal bedrijven met 20 tot 50 ha land blijft vrijwel onveranderd. De kleine bedrijven met 1 tot 5 ha (plm. 6000) nemen het snelst in aantal toe. De meeste van deze boerderijtjes treffen we vooral in de Wouden aan, maar ze komen ook voor in het Noord-Westen der provincie. Dit zijn daar de gardeniersbedrijven, die de beste pootaardappelen leveren. Reeds in de 4e of 3e eeuw voor het begin van onze jaartelling waren de kleistreken in de provincie Friesland gedeeltelijk bewoond. Die oude Friezen woonden op hoogten, terpen geheten; hierop ontstonden in de loop der jaren tal van plaatsen. In het geheel moeten er wel een 700 van die terpen geweest zijn. De meeste er van zijn afgegraven en de grond er van werd gebruikt tot verbetering van het grasland, vooral in de Woudstreken. Ook Leeuwarden is ontstaan uit drie dorpen op termen gebouwd, nl. Oldenhove, Nijehove en Hoek. De Oldenhove, de 40 meter hoge zware toren heet naar één van deze dorpen. In sommige dorpen is er nog een en ander overgebleven van deze terpen. Meestal ligt daar de kerk en de begraafplaats op. Deze dagen hebben we Friesland weer leren kennen als een schone, wel varende provincie met een bevolking, die tracht te voldoen aan de opdracht, welke we in onderstaand gedicht, dat we aantroffen in een in het Fries geschreven boek, voorkomt: i

God geeft akkers, maar geen ploegen, God geeft bronnen, maar geen bekers, God geeft koeien, maar geen emmers, God geeft vlas, maar geen linnen. Zelf met eigen kracht moet je handelen Zelf uit eigen geest moet je scheppen Zelf met eigen verstand moet je denken Dat is plicht en roeping van ieder __ ............ .. . mensenkind.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen