De heilige oorlog (153)

Voorbereidingen voor het verhoor

De volgende stap is dat er voorbereidingen worden getroffen om die vier mannen te verhoren. Op de afgesproken dag wordt de rechtbank bijeengeroepen. Ze komen samen en de gevangenen worden voorgeleid. Vastewil heeft het volste recht om de mannen te doden toen hij ze had gegrepen. Hij bedenkt echter dat het meer tot eer van de Prins, tot troost van Mensziel en tot ontmoediging van de vijanden is om ze in het openbaar terecht te stellen.

Cipier Getrouwe brengt de mannen geboeid voor de rechtbank in het raadhuis, de plaats van verhoor en oordeel. Kortom, de rechters worden bijeengeroepen, de getuigen beëdigd en de gevangenen staan klaar om alles te doen om in leven te blijven. De rechters zijn dezelfde mannen als die Onwaarheid, Meedogenloos en Hoogmoedig en hun metgezellen al eerder hebben veroordeeld. ¹

De aanklacht

Eerst wordt de oude Kwaadaardige-Ondervrager voor de rechtbank geroepen. Hij is immers de gastheer, de trooster van de buitenlandse Twijfelaars die bij hem zijn gekomen en de plannenmaker. Hem wordt gevraagd te horen waarvan hij beschuldigd wordt. Ze vertellen hem dat hij de vrijheid heeft om, als hij dat nodig vindt, bezwaar te maken. Daarna wordt voorgelezen waarvoor hij aangeklaagd wordt. De rechters zeggen het volgende:

‘Heer Ondervrager, u wordt aangeklaagd onder de naam Kwaadaardige-Ondervrager, als iemand die mensen opstookt tegen de stad Mensziel. U bent van geboorte een Diábolonist en daarmee een hater van Prins Immanuël. U hebt plannen gemaakt om de stad Mensziel te ruïneren. U wordt ook aangeklaagd voor het feit dat u vijanden van de Koning hebt toegelaten, als teken van vijandschap tegen de heilzame wetten die hier gelden. Dat hebt u als volgt gedaan:

1. U hebt de waarheid van de leer en haar zekerheid ter discussie gesteld.

2. U hebt gewenst dat er tienduizend Twijfelaars in de stad waren.

3. U hebt vijanden van de stad die van het leger buiten de stad tot u zijn gekomen, getroost en aangemoedigd.

Wat zegt u van deze aanklacht? Bent u schuldig of niet schuldig?’

De reactie op de aanklacht

‘Mijne heren’, antwoordt hij, ‘ik snap niet wat u bedoelt met deze aanklacht. Ik ben namelijk niet de man die daarbij betrokken is. De man die u als rechters met deze aanklacht bedoelt en beschuldigt, draagt de naam van Kwaadaardige-Ondervrager. Ik ontken dat ik zo heet. Mijn naam is Oprechte-Onderzoeker. De naam van Ondervrager klinkt inderdaad net als die van Onderzoeker, maar ik denk dat uwe edelen wel weten dat er toch een groot verschil is. Ik hoop daarom dat iemand die oprecht onderzoek doet niet het gevaar loopt om gedood te worden, ook niet in de slechtste tijden of temidden van de slechtste mensen.’

Het getuigenis van Vastewil

Dan neemt Vastewil het woord, omdat hij een van de getuigen is. ‘Mijne heren, geachte rechters en bestuurders van de stad Mensziel. U hebt allen met uw eigen oren gehoord dat de gevangene voor de rechtbank zijn naam ontkent en zo probeert de beschuldiging van de aanklacht te ontwijken. Maar ik weet dat hij de persoon in kwestie is en dat zijn eigen naam Kwaadaardige-Ondervrager is. Ik ken hem, mijne heren, al meer dan dertig jaar. Want, ik schaam mij om het te zeggen, wij waren goede bekenden toen die grote tiran Diábolus in Mensziel regeerde.

Ik bevestig dat hij van geboorte een Diábolonist is, een vijand van onze Prins en een hater van de gezegende stad Mensziel. Ten tijde van de opstand is hij, mijne heren, in mijn huis geweest en heeft daar niet minder dan twintig nachten gelogeerd. We spraken toen met elkaar over hetzelfde als waar hij kort geleden met de Twijfelaars over gesproken heeft. Het is waar, ik heb hem daarna niet vaak meer gezien. Ik vermoed dat de komst van Prins Immanuël naar Mensziel hem van schuilplaats heeft doen veranderen, net zoals de aanklacht hem van naam heeft doen veranderen. Maar dit is de man die u moet hebben, mijne heren.’

Daarna vragen de rechters aan de beschuldigde: ‘Heeft u nog meer te zeggen?’ ‘Jazeker’, zegt de oude man, ‘dat heb ik. Alles wat tegen mij is ingebracht is slechts uit de mond van één getuige. Dat is toch niet toegestaan in de beroemde stad Mensziel, dat uit de mond van één getuige iemand ter dood wordt gebracht?’

Verdraaiing van de feiten

Bunyan toont weer aan dat satan een verdraaier van de waarheid is, die ontkent dat hij kwaadaardige bedoelingen heeft. Het is het oude liedje: achter het masker van oprechtheid bevindt zich een hart vol bedrog. Maar de leugenaar wordt ontmaskerd.

De waarheid ter discussie gesteld

Na de ontdekking van de vijand van de zaligheid, die niet anders dan kwade bedoelingen heeft, wordt die vijand aangeklaagd. Er moet immers recht gesproken worden. Het hoofdbezwaar is dat de waarheid van de leer en haar zekerheid ter discussie wordt gesteld. De oude strijd tegen de waarheid vlamt weer op. De satan weet: Zie, Gij hebt lust tot waarheid in het binnenste (Ps. 51:8), en daarom richt hij zijn pijlen op de waarheid. Waarheid en oprechtheid zijn aan elkaar verbonden en als het ware de poorten waardoor een mens tot de Heere kan naderen. HEERE, wie zal verkeren in Uw tent? Wie zal wonen op den berg Uwer heiligheid? Die oprecht wandelt en gerechtigheid werkt, en die met zijn hart de waarheid spreekt (Ps. 15:1,2). Dat gaat lijnrecht in tegen satan: Die was een mensenmoorder van den beginne, en is in de waarheid niet staande gebleven; want geen waarheid is in hem. Wanneer hij de leugen spreekt, zo spreekt hij uit zijn eigen; want hij is een leugenaar en de vader derzelve leugen (Joh. 8:44). Satans werk is om van de waarheid leugen te maken, en van de leugen waarheid. Daarom stelt hij de waarheid ter discussie.

Kwade bedoelingen in plaats van oprechtheid

Satan probeert zich mooi voor te doen in uiterlijk en naam. De Heere Jezus heeft ervoor gewaarschuwd: Maar wacht u van de valse profeten, dewelke in schaaps-klederen tot u komen, maar vanbinnen zijn zij grijpende wolven (Matth. 7:15). De vijand zal zich oprecht voordoen, maar hij is als een graf dat wit geschilderd is, maar van binnen zwart is: Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden; want gij zijt den witgepleisterden graven gelijk, die vanbuiten wel schoon schijnen, maar vanbinnen zijn zij vol doodsbeenderen en alle onreinheid (Matth. 23:27).

Een eerlijk getuigenis

Eerlijk en beschaamd moet erkend worden dat die leugenachtigheid in de tijd voor de bekering ook in het hart woonde. Want ook wij waren eertijds onwijs, ongehoorzaam, dwalende, menigerlei begeerlijkheden en wellusten dienende, in boosheid en nijdigheid levende, hatelijk zijnde en elkander hatende (Titus 3:3). Dat oude bestaan sterft in dit leven niet geheel af, maar het is wel tot verdriet en schaamte wat er heeft plaatsgevonden. Zekerlijk, nadat ik bekeerd ben, heb ik berouw gehad, en nadat ik mijzelven ben bekendgemaakt, heb ik op de heup geklopt; ik ben beschaamd, ja, ook schaamrood geworden, omdat ik de smaadheid mijner jeugd gedragen heb (Jer. 31:19).

Kennen we ook die beschaamdheid over dat oude, leugenachtige bestaan? Dan zal Davids gebed ons niet vreemd zijn: Zend Uw licht en Uw waarheid, dat die mij leiden, dat zij mij brengen tot den berg Uwer heiligheid en tot Uw woningen (Ps. 43:3).

Noot

1. Zie aflevering 77.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen