Tekenen, kerkorgel en gitaar spelen, kunst kijken en fotograferen

Joël, je bood je spontaan aan voor dit interview. Waarom vind je het leuk om mee te doen?

“Een vriend van mij zou gaan, maar hij kon niet. Ik vind het leuk om over dit thema in gesprek te gaan. Ik houd van muziek en ik teken graag.”

Wat is kunst en creativiteit volgens jullie?

Dominee: “Creativiteit heeft met jezelf te maken, het op je eigen manier iets weergeven. Het hoeft ook niet moeilijk te zijn. Het gaat om rust en intense aandacht.”

Joël: “Creativiteit is iets anders doen dan men verwacht. Creatieve mensen kijken anders en langer, wat een frisse blik geeft.”

Ds. Brons wijst naar een kast: “Die kast is wel driehonderd jaar oud. Ik vind ‘m heel bijzonder. Hij is heel ambachtelijk gemaakt en er is er maar één van. Creatief zijn is dus ook echt wat voor doeners.”

Noem jij jezelf creatief, Joël?

“Ik teken erg graag. Vooral met potlood. Op de middelbare school vond ik het erg leuk om dingen na te tekenen, te schilderen: een tekening, soms een foto. Ik koos beeldende vorming op de Driestar. Ik had een fijne leraar, van wie ik veel tips kreeg. Niet alleen over het tekenen maar ook over het creatieve denkproces. Ik doe wel lang over een tekening, want als ik teken ben ik nogal perfectionistisch. Ik teken niet even snel tussendoor. Portretten vind ik mooi om te doen. Ik merk dat het me raakt, bijvoorbeeld dat ik verdrietig word als ik het portret teken van een huilend meisje.”

En u, dominee?

‘Ik probeer hymnes vanuit het Engels te vertalen. Bijvoorbeeld het boekje Nu vindt mijn hoop zijn ankergrond. Daarin staan vijftig liederen uit Gadsby’s hymneboek in het Nederlands vertaald én berijmd.’ In het boekje worden Gods onverdiende genade en barmhartigheid bezongen, net als de verlossing die voor rebellen te verkrijgen is in Christus.”

Als jullie denken aan kunstenaars of kunst in de Bijbel, aan wie denken jullie dan?

Joël: ‘”Aan David. Hij was heel erg muzikaal en heeft veel Psalmen gemaakt. En ik denk ook aan de tempel. Dat is één groot kunstwerk en ontworpen met een groot doel: tot eer van God.”

Dominee: “In de bouw van de tabernakel zie je het ook. Aholiab was heel vernuftig in bereiden. Kunst en ontwerpen zien op de schepping: op iets nieuws maken. Kunst is een algemene genade van de Heilige Geest. Het belangrijkste is niet dat het er zo mooi mogelijk uitziet, maar vooral dat het is ter ere van God en in dienst staat van de gemeente. Weet je dat de zang een heel belangrijk element was in de tempel? Lees Kronieken maar. Er moesten liederen en Psalmen zijn. Koning David nam dat heel serieus en dichtte er veel zelf. Hij vond die kunst wezenlijk voor het welzijn van het Joodse volk. Dat is een van de redenen, waarom ik een diepe verbondenheid ervaar met de Psalmen. Het is inademen: het Woord horen en tot je nemen. En uitademen: het zingen van Gods eigen Woord.”

Kan kunst tot eer van God zijn? En in hoeverre dien je met kunst jezelf?

Dominee: “We weten niet altijd of de kunstenaar God heeft bedoeld. Maar dat geldt ook voor degene die het ontvangt, ernaar kijkt of het leest. Wordt God bedoeld of de mens? Die vraag moet je jezelf altijd stellen. Van sommige kunstwerken weet je dat ze uit een andere bron komen. Dat betekent niet dat je er dan op voorhand niet naar mag kijken. Wel zijn er zeker grenzen aan van datgene waar je van mag genieten en waarvan niet. Wat je ook doet, doet het alles ter ere Gods. Dat geldt voor de maker én voor de ontvanger.”

Joël: “Er zijn hele mooie muziekstukken. God heeft de mens vaardigheden gegeven dat hij zoiets kan maken. Maar je moet altijd bedenken: vanuit welk gedachtegoed is kunst gemaakt? Natuurlijk mogen wij genieten van mooie kunstwerken en daarin Gods schoonheid zien, ook als dit misschien niet de drijfveer was van de kunstenaar.”

Dominee: “Ik bezoek graag musea. Kunst heeft mijn interesse. Uitgangspunt voor het omgaan van een christen met kunst is Filippenzen 4 dat spreekt over alles wat schoonheid heeft. Een belangrijke vraag is dan: hoeveel mag een kunstenaar laten zien? Dan denk ik aan de gebrokenheid, de rauwheid, de kwetsbaarheid van de mens. Denkend aan Genesis 3 mag je dat wel laten zien. Maar het gaat te ver wanneer bijvoorbeeld geweld verheerlijkt wordt.”

Jöel: “Ook de vraag: welke boeken lees je wel of niet en wat kijk je? Iets kan heel knap geschreven of gemaakt zijn, de verhaallijn, de belichting, alles klopt. Maar als er sprake is van een vrije seksuele moraal, dan ga je een grens over. Je moet altijd bedenken: welke moraal zit erachter?”

Dominee: “De wereld kruipt altijd de kunst in. Of het nu door de kunstenaar komt, of door jou als kijker, lezer of luisteraar.”

Joël: “Bij kunstbeschouwing op school leerden we dat je bij het bekijken van schilderijen altijd twee dingen moet bedenken: de esthetische kant, dus de schoonheid én de bedoeling, dus de boodschap erachter. Soms is een schilderij heel erg mooi om te zien, maar als je weet welke gedachte erachter zit, dan denk je: laat maar. Of andersom. Een schilderij kan gaan bekoren als je de boodschap van de kunstenaar weet.”

Kun je zeggen: de les van kunst is aandacht, rust en vertragen?

Dominee: “Als je stil en aandachtig leert kijken naar kunst, naar de natuur en zo in een boek kunt lezen, dan zie en begrijp je wat er wordt bedoeld. Je gaat dingen namelijk pas écht zien als je er de tijd en aandacht voor neemt.”

Joël: “Hoe lang sta je bij iets stil en neem je de tijd om te verwerken? Dat kun je oefenen en leren. Anders ontglipt het je.”

Dominee: “Hier is een mooie vertaalslag te maken naar het lezen van de Bijbel: lees een klein stukje tekst in alle rust en bedenk wat er eigenlijk staat. Wie stil en aandachtig kan kijken, kan ook beter rust nemen voor stille tijd, voor het bestuderen van Gods Woord of het zingen van een lied. De grote vijand van ons en van deze tijd is haast en afleiding.”

Welk kunstwerk raden jullie de Daniëllezers aan?

Dominee: “Zoek het Lutherlied op. Bekijk eens per vers wat er staat. Probeer het in eigen woorden uit te leggen of maak er een tekening van.”

Joël: “Luister de Messiah van Händel. En doe dat met de Bijbel op schoot. Zoek het deel eens op waar bezongen wordt dat Christus de zonde van Zijn kinderen op Zich nam. Je hoort aan de muziek waarom Christus nodig is, als door de mens de dood in de wereld is gekomen. De muziek vertraagt, maar bij de boodschap over het werk van Christus hoor je de snelheid en kracht. En daarin de boodschap van hoop en herschepping!”

En dan volgen nog een paar laatste adviezen…

Joël: “Voel je niet beperkt tot één vorm van kunst. Verbreed je blik, er is meer kunst dan je denkt. Bekijk eens wat er allemaal is.”

Dominee: “Het gaat niet om veel, diep of knap, maar om de vraag: hoe kan ik dienen? Hoe dien ik de Heere? Dat is altijd de eerste vraag. In de moderne kunst ontbreekt vaak de hoop voor verloren zondaren. Als christenen mogen we weten dat er voor hen hoop is in de Middelaar. Dat mag ook in christelijke kunst doorklinken.”

Joël Janse

• 20 jaar

• Woont in Waddinxveen, geboren in Amerika, opgegroeid in Indonesië (zijn ouders werken voor de MAF)

• Hoopt in juni te trouwen

• Hobby's: tekenen / gitaar spelen

Dominee Brons

• 55 jaar

• Predikant in Moerkapelle sinds 2021, stond daarvoor 6 jaar in Vlaardingen

• Getrouwd

• 3 getrouwde kinderen

• Hobby's: wandelen in ’t Groene Hart (waarvan het laatste stukje grenst aan zijn achtertuin) / lezen (ook poëzie) / kunst kijken / museumbezoek

Julian van Leeuwen

• 18 jaar

• Woont in Alblasserdam

• Studeert aan de Driestar, PABO

• Is hulp-hulpkoster

• Heeft een vriendin

• Hobby: (kerk)orgel spelen / foto’s maken (newborn-, portret-, gezins-, groeps-, trouwreportages en natuurlijk voor de Daniël) / lezen (theologie, levensbeschrijvingen, af en toe een goede thriller)

Julian: “Ik lees veel, o.a. gedichten en ik schrijf graag. Aan de hand van 16 geslachtsregisters heb ik een poosje terug een tekening gemaakt met zestien rode lijnen. Ik vertel ook heel graag verhalen. In de klas vind ik bijbelverhalen mooi om te vertellen. Laatst vertelde ik in groep 4 een oorlogsverhaal over dominee Van der Poel. Toen het uit was, zei ik dat ze wel even mochten praten, omdat ik iets uit de kast moest pakken achter in de klas. Het is nogal een praatklas, maar toen ik omkeek, bleef het helemaal stil. Misschien was het wel wat té spannend. Verschillende kinderen veegden de tranen uit hun ogen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen