Achterstanden? Weg Ermee!

zich Een dat krachtig vervolgens signaal in wordt de christelijke hiermee cultuur afgegeven. ontwikkelt? Het geeft Leerzaam in de eerste is hetgeen plaats aan wij dat aantreffen er achterstanden in het boek zíjn én tevens: ze moeten weg. Let wel: zo snel mogelijk. ‘Augustinus de zielzorger’ van F. van der Meer (derde Wat houdt achterstand eigenlijk in? Ik noem enkele betekenissen die ik tegen kwam in dit verband: ‘het ach- druk, Utrecht, 1957), deel I, pag. 164 e.v. We laten het hier volgen: teraan komen’ of ‘het achterop zijn’ of ‘het minder ver ‘Dikwijls ook laat hij (Augustinus) terloops iets uit over zijn’. Wanneer dit als feit gepresenteerd wordt krijg je de de houding van zijn schapen tijdens het gebed. Veel volgende definitie: achterstand wil zeggen dat je minder meer dan vandaag bad men toen hardop: recht uit het ver bent dan je zou moeten zijn. hart en met vele gebaren. Wij horen van kwajongens,

hart en met vele gebaren. Wij horen van kwajongens, Het feit dat er zoveel geld beschikbaar komt, geeft impliciet aan dat de ontwikkeling van onze kinderen eigen- die een arme bidder in de lege kerk afluisteren en hem lijk zijn minder gebed ver op is de dan straten eigenlijk najouwen. zou moeten Velen zijn. baden En deze met gevolgtrekking zuchten en tranen. wordt Veler niet knieën alleen gemaakt waren eeltig door van het het kabinet, vele knielen, haast ik veler me te voorhoofden zeggen. U heeft bultig het van waarschijnlijk het slaan allemaal tegen de enigszins kerkvloer; meegekregen. niemand schaamde Zorgen zich over voor eventuele buurman leerachterstanden als hij met gescheurde werden al geuit kleren tijdens losse de eerste haren zijn ‘lockdown’. onder een stroom Menige van krant, tranen tijdschrift, voor het persconferentie altaar ener memoria medium (gedenkaltaar) berichtte zijn over nood de kwam zorg rond uitkrijten. de leercurve Klon- of ander van ken de leerlingen. woorden ‘vergeef Men toonde ons onze zich bang schulden’ voor door het ontstaan kerk, of van het hiaten. woord Tijdens ‘ik belijd’, de tweede of ‘lockdown’ uitdrukking lopen ‘on- de de kuisaards’, zorgen nog dan wat ‘vlogen verder de op. vuisten Jeugdonderzoekers naar de borsten’ van de voor Universiteit een bonzende Utrecht klop: tonen ‘nooit zich rust in een de donder artikel zeer van het bezorgd borstkloppend over de in volk: hun ogen terecht! opgelopen Een wolk leerachterstanden waar God in (Universiteit woont, dondert!’ Utrecht, Velen 2021). brachten Zij menen de kerkelijke dat het niet nacht- on-mogelijk innerlijke? is deze Augustinus opgelopen vindt achterstanden het best dat te de repareren, mensen maar rouwmoedig dat de aanpak op hun wel borst complex kloppen, is en maar veel waarschuwt zal vergen van de docenten. Eventuele oplossingsrichtingen worden aangewezen en aangeprezen: het starten met zo- voor sleur. ‘Gij werpt uw lichaam op de grond, buigt uw nek naar beneden, belijdt uw zonden, aanbidt uw God: merscholen, geven van leertijdverlenging, inzetten van ik zie waar uw lijf ligt, maar vraag mij af waar uw geest zij-instromers of juist gepensioneerde leerkrachten, etc. fladdert. Uw leden zie ik liggen: laat mij echter eens De berichtgeving rond het thema ‘achterstand‘ volgend, zien of uw bewustzijn stáát, of het niet in de branding bekruipt me een onaangenaam gevoel. Waarom? Het van uw gedachten wegspoelt.’ Profane en zelfs slechte kunnen inzetten van financiële middelen is juist zeer gedachten ‘komen bij voorkeur op onder het bidden welkom voor de scholen. (denk maar aan de staking van terwijl ge knielt’. En toch, hoe kunt ge dat toelaten! enkele jaren geleden waar de nood duidelijk zichtbaar werd Zou ik, rond die het uw structurele gelijke ben, geldtekort). niet gekwetst Dat het zijn kwetsbare als ge kind u midden ten tijde onder van een beide gesprek lockdowns met mij toch plotseling naar school opzij is geweest, zoudt wenden is alleen naar maar een goed, slaaf met zinvol, een belangrijk, order, en fijn mij laten staan? voor En zijn zó of doet haar gij ontwikkeling. dagelijks met Voor God.’ kinderen en en beter hun Tot zover ouders uit is de die praktijk oplossing van ook Augustinus. vaak een uitkomst We krijgen geweest een levendig in een moeilijke beeld van tijd. de Het wijze belang van bidden van onderwijs in Noord- is opnieuw Afrika, omstreeks aangetoond het en jaar zo zijn 400. er Er veel is een meer duidelijke positieve dingen overeenkomst te noemen. met de wijze van bidden zoals die in de

En Schrift toch… beschreven op de een is.of andere manier zit het me dwars, dit De volksaard thema. Leerlingen, komt hierin hun ook ouders tot uitdrukking. en de leerkrachten Wij zijn hebben nuchtere, enorm sobere hard noorderlingen. gewerkt de Maar achterliggende hoe die overgang naar we dat de eens huidige voorop praktijk stellen. zich Maar voltrokken als beloning heeft, tijd. Laten volgt weten nu wij het niet. signaal Het moet dat achterstanden wel al in Middeleeuwen moeten worden weggewerkt: ‘Je hebt je best gedaan, maar nu moet je nog even meer oefenen… ’ Doen we de leerling, hun ouders en de leerkracht daarmee niet tekort? Zij kunnen de rekening betalen van iets waarop ze geen enkele invloed hebben gehad. Is het niet beter de norm wat aan te passen? Is het niet beter om de eigen ontwikkeling van de leerling zelf wat meer te volgen? Ruimte geven om het in zijn/haar tempo te mogen doen? Ja, soms hoort daar gewoon een extra jaar bij om het behaalde niveau te kunnen vervolgen. Laten we er in ieder geval met elkaar voor zorgen dat de balans tussen inspanning en ontspanning gezond blijft!

Niet alleen ‘het betalen van die rekening’ roept vragen bij mij op. Er is meer. De vraag hoe groot die achterstanden nu werkelijk zijn bijvoorbeeld. Als aan een aantal directeuren gevraagd wordt hoe zij er tegenaan kijken, horen we het volgende geluid: de meeste basisscholieren hebben geen leerachterstanden opgelopen (NOS, mei 2020). Ongeveer 90% van de bevraagde schoolleiders noemt de voortgang van de leerlingen constant. Een op de tien schoolleiders ziet wel een leerachterstand en 1% noemt die achterstand ernstig. Ik voeg er volledigheidshalve wel aan toe dat deze uitspraken berusten op het ‘gevoel’ dat de schoolleiders hebben. Intern begeleiders waar ik contacten mee heb, bevestigen voorgaand gevoel. Zij geven daarbij aan dat het wellicht wel mogelijk is dat verschillen tussen de leerlingen wat groter zijn geworden.

Het lijkt er dus veel op dat op basis van aanwezige risicofactoren of andere aannames of vermoedens is vastgesteld dat er leerachterstanden zijn. Als onderwijsadviseur en leerlingbegeleider ben ik zeker gericht op risicofactoren en neem ze ook serieus, maar in principe zegt een risicofactor nog niets over de daadwerkelijke situatie. Op het moment dat besloten is tijdelijk extra geld beschikbaar te stellen aan scholen, zijn de werkelijke achterstanden nog niet eens duidelijk in kaart gebracht. In een stappenplan dat de rijksoverheid beschikbaar heeft gesteld op 8 april 2021, staat de oproep aan de scholen om, ter voorbereiding op het in te voeren programma tot herstel, de achterstanden in kaart te gaan brengen…

Daarom een pleidooi: stop met praten over leerachterstanden totdat helder is wat die achterstanden precies zijn. En tegelijkertijd wil ik oproepen om de eventuele achterstanden te bekijken in lijn van de resultaten van de achterliggende pakweg tien of twintig jaar. Vergelijk ze in ieder geval niet alleen met het jaar voorafgaand de schoolsluitingen (2018-2019). Onze leerlingen krijgen namelijk een zeer veelzijdig (eisend) takenpakket voor hun kiezen gedurende hun schoolloopbaan. In de loop der jaren is dit meer en meer uitgebreid. En ja, u raadt het al. In die veelzijdigheid zit natuurlijk een risico. Wanneer namelijk meer wordt aangeboden, neemt de diepgang van dat wat je aanbiedt af. Stiekem ben ik best nieuwsgierig of die risicofactor in werkelijkheid een groter (negatiever) aandeel heeft in de leercurve van de leerling dan die periode van thuiswerken!

En de verrassende effecten van het thuisonderwijs? In welke overzichten gaan we die terug zien? Er zijn namelijk ook verhalen van leerlingen die thuis juist beter hebben gewerkt dan op school (kinderen die hun werk afkregen en op school niet vooruit te branden zijn). Kinderen die hun resultaten hebben verbeterd, kinderen die… zoveel op te noemen. Juist uit die gegevens kunnen wellicht zaken worden afgeleid die ertoe doen binnen het onderwijs. Daarom nog een pleidooi: reserveer wat van dat beschikbaar gestelde geld om juist die verrassende effecten goed in kaart te brengen. Met die wetenschap kun je richting geven aan onderwijsvernieuwingen die er werkelijk toe kunnen doen. Want… ontwikkelen? Daar gaan we voor!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen