VS zullen herstel economie leiden

Natuurlijk zou ook bij een in het tweede kwartaal nog steeds krimpende economie geen sprake zijn geweest van een werkelijke recessie, aangezien deze voelbaar moet zijn in alle -of in ieder geval de meeste- geledingen van de economie. In Nederland lijkt een dergelijke situatie op het eerste gezicht ver weg. De zwakte begin dit jaar hing voor een belangrijk deel samen met de mkz-crisis in de landbouw, de oplopende inflatie (die de koopkracht van de consument uitholde) en de BTW-verhoging per 1 januari, waardoor veel bestedingen alvast eind 2000 waren gedaan. Achteraf gezien allemaal tijdelijke factoren, want het negatieve effect van mkz -althans dat voor de economische groei- ebt geleidelijk weg, hetzelfde geldt uiteraard voor de invloed van de BTW-verhoging en de inflatie is alweer dalende.

Kopje onder

Een vierde factor die een rol speelde bij de groeivertraging is echter nog niet uitgespeeld: zwakte in het buitenland en dan met name de Verenigde Staten. De Federal Reserve, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, gaf een paar weken geleden aan dat de malaise in de industrie ook in de dienstensector voelbaar begon te worden. Bij sommigen heeft de mening postgevat dat een komende recessie aan de andere kant van de oceaan Europa -en zeker Nederland met zijn exportgerichte economie- de komende maanden of kwartalen ook kopje onder zal duwen.

Om met de conclusie te beginnen: op grond van gunstige vooruitzichten voor de Amerikaanse economie is er weinig reden om somber te worden over de situatie hier. Nog voor het einde van het jaar lijkt de economische groei in de VS weer aan te trekken. Die zal de rest van de wereldeconomie op sleeptouw nemen. Nu is iedereen het er wel over eens dat als het herstel daar inzet, ook de groei hier wel weer zal aantrekken. Maar waarom dit optimisme over de Amerikaanse economie? De berichten zijn toch nog steeds somber?

Vooruitkijken

Als econoom moet je, even als automobilisten, vooruitkijken. Af en toe een blik in de achteruitkijkspiegel kan geen kwaad, maar als je dat te veel doet, vertroebelt het beeld van de toekomst en maak je brokken. Veel mensen, ook analisten bij banken, hebben echter toch de neiging om vooral naar de -meestal terugblikkende- macro-economische cijfers te kijken die bijna dagelijks uitkomen en die zijn over het algemeen nog niet positief.

Als wij -door de voorruit- kijken naar een aantal vooruitblikkende indicatoren, is het beeld al een stuk positiever. Zo zijn inkoopmanagers in de industrie de laatste maanden per saldo optimistischer geworden, ligt het consumentenvertrouwen in de VS nog steeds op een relatief hoog niveau en -verreweg het belangrijkst- hebben zowel de centrale bank als de overheid maatregelen genomen die de groei zullen stimuleren.

De Federal Reserve heeft vanaf begin dit jaar de rente al vijf keer verlaagd en de geschiedenis leert dat renteverlagingen doorgaans na zes à negen maanden beginnen door te werken in de economie. Ongeveer vanaf nu dus. Voor bedrijven zijn investeringen hierdoor goedkoper te financieren, terwijl het voor de consument aantrekkelijker wordt om op krediet goederen aan te schaffen. Geld sparen wordt met een lagere rente juist minder interessant. Wel is het zo dat de besparingen van Amerikaanse huishoudens al op een laag niveau liggen als deze afgezet worden tegenover hun inkomens, wat twijfels zou kunnen oproepen over hun bereidheid hun consumptie op te schroeven.

Als de totale vermogenspositie van Amerikanen wordt bekeken, dan blijkt het plaatje een stuk rooskleuriger. Door de lage (hypotheek)rente in de VS is de vraag naar woningen, ondanks de groeiafzwakking, sterk gebleven en zijn bijgevolg de huizenprijzen tot recordhoogte gestegen. Voor de woningbezitter (en dat zijn de meeste Amerikanen) is dat een prettig steuntje in de rug.

Gunstig voor de Amerikaanse economie is ook dat de begin dit jaar aangetreden president Bush als eerste daad in het Witte Huis een belastingverlaging door het Congres heen heeft gejaagd. De economische situatie zag er toen nog een stuk beter uit en de achtergrond van de plannen was vooral politiek (zo veel mogelijk de overheid terugdringen en meer ruimte geven aan het bedrijfsleven). Nu de economische groei zwakker is dan verwacht, blijkt de timing van de belastingverlaging bijna niet beter te kunnen. Gunstig is bovendien dat de belastingverlaging voor een deel in de vorm van een directe teruggaaf is doorgevoerd. Dergelijke meevallers worden immers sneller uitgegeven en niet zo snel opgepot.

Ver weg

Ten slotte is ook positief voor de consumptieve bestedingen in de VS dat de dit jaar weer gedaalde energieprijzen -net zoals in Nederland- een positieve uitwerking zullen hebben op zowel de koopkracht van de consument als de kosten van het bedrijfsleven. Het eerste wat sneller dan het laatste.

De laatste reden van de economische zwakte in ons land zal de komende tijd dus omslaan in een positieve factor. De rest van het jaar zal de economische groei in Nederland waarschijnlijk nog laag blijven en zal de werkloosheid iets oplopen vanaf het lage niveau waar we al snel aan gewend geraakt zijn. Het gevaar van een recessie is ver weg en in de loop van volgend jaar kunnen we weer profiteren van een aantrekkende wereldconjunctuur.

De auteur is beleggingsstrateeg bij Effectenbank Stroeve.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen