Wereldvredesraad onderhoudt nauw contact met Nederland

Hij wilde daarmee zeggen dat een hoogleraar aan een universiteit die zelf niet lid is of wil zijn van de communistische partij, maar die wel bepaalde doelstellingen van die partij onderschrijft, veel belangrijker is dan 500 communistische kaderwerkers. Om die reden hebben de communisten zich altijd uitgesproken voor nauwe samenwerking tussen communisten en sociaal-democraten en andere mensen ter linkerzijde in de politiek.

Vanuit deze tactiek hebben de communisten zogenaamde mantelorganisaties opgericht, dat zijn bewegingen die weliswaar door de communistische partij worden gecontroleerd, maar waarvan het communistische karakter niet erg duidelijk is. Veelal komen in dergelijke bewegingen mensen van verschillende politieke en godsdienstige overtuiging samen, maar de trend is toch doorgaans dat de communistische partijlijn wordt gevolgd.

Belangrijkste mantelorganisatie

In ons land zijn de belangrijkste mantelorganisaties het Samenwerkingsverband Stop de Neutronenbom - Stop de kernwapenwedloop en Christenen voor het Socialisme. Beide hebben zeer nauwe banden met de CPN. De belangrijkste internationale mantelorganisaties is de Wereldvredesraad, welke geheel wordt gecontroleerd door de communistische partij en de Sovjet-Unie, hoewel deze organisatie zeer velen onder zijn paraplu zoekt te verzamelen. De belangrijkste religieuze mantelorganisatie is de in Praag gevestigde Christelijk Vredesconferentie, die eveneens de Russische lijn volgt hoewel binnen de beweging meermalen dissidente geluiden worden gehoord.

De Wereldvredesraad (WVR) wordt in rapporten van Westelijke inlichtingendiensten aangeduid als „De belangrijkste internationale mantelorganisatie van de Sovjet-Unie".

De oorsprong van de WVR ligt in 1948 toen een Wereldcongres van Intellectuelen voor de Vrede in Breslau (Polen) werd georganiseerd. De Poolse staat was toen net, dankzij een verkapte staatsgreep, communistisch geworden. Als gevolg van dit congres kwam het Internationale Verbindingscomité van Intellectuelen van de grond dat in 1949 het eerste Wereld Vredescongres in Parijs belegde.

Dit congres lanceerde het „Wereldcomité van de voorvechters van de Vrede" dat in november 1950 werd omgedoopt tot Wereldraad van de Vrede of: Wereldvredesraad.

Geen geld

Van het begin af aan is de WVR er in geslaagd niet-communisten te gebruiken voor steun aan bepaalde doeleinden van de Communistische Partij van de SovjetUnie (CPSU). Van het begin af aan vormt de WVR een trekpleister voor neutralisten, pacifisten en links-georiënteerde socialisten, die niet de SovjetUnie maar Amerika de schuld geven van de ,,koude oorlog". Deze groepen ontbreekt het doorgaans aan geld om de kostbare congressen op touw te zetten welke in het kader van de WVR worden belegd.

Al spoedig was het de meeste Westerse regeringen duidelijk dat de WVR een reelrechte mantelorganisatie van de CPU was. De Franse regering verbood de WVR in 1951 „wegens vijfde colonneactiviteit". Het hoofdkwartier verhuisde van Parijs naar Praag, maar in 1954 vestigde de WVR zich Wenen, ondanks protesten van de Oostenrijkse minister van binnenlandse zaken. In 1957 kreeg de WVR van het Oostenrijkse ministerie van binnenlandse zaken te verstaan dat al zijn kantoren moesten worden gesloten, omdat hij zich had ingelaten met de binnenlandse aangelegenheden van staten waarmede Oostenrijk goede betrekkingen onderhield" (Observer, 3 februari 1957). De organisatie bleef echter vanuit Wenen opereren onder de deknaam van een schijnbaar nieuwe organisatie, het Internationale Instituut voor de Vrede (IIP). Thans is het belangrijkste hoofdkwartier gevestigd in de nnse hoofdstad Helsinki.

Vredespolitiek

In 1950 keerde de WVR zich met alle communistische landen tegen de Amerikaanse hulp aan Zuid-Korea, die in het kader van de Verenigde Naties werd gegeven nadat het land door het communistische Noord-Korea was aangevallen. Tijdens opeenvolgende vredescongressen werden steeds felle aanvallen in de richting van het Westen, vergezeld van even gloedvolle pleidooien voor de „vredespolitiek" van de Sovjet-Unie gelanceerd.

In 1956 dreigde er een interne crisis binnen de WVR, doordat groepen binnen de organisatie het Russische ingrijpen in Hongarije niet wilden billijken, maar deze onenigheden werden op latere congressen weer gladgestreken. In 1958 werd bijvoorbeeld door het ,,Congres voor Ontwapening en Internationale Samenwerking" in Stockholm wèl de Brits-Franse interventie in Egypte veroordeeld, maar niet de Russische in Hongarije.

N-bom

Meer recent speelde de Wereldvredesraad een centrale rol bij de actie tegen de neutronenbom, die vanuit Amsterdam werd gelanceerd. De WVR organiseerde van 6 tot 13 augustus 1977 een ,,actieweek" tegen een nieuw stralingswapen dat in Amerika in de maak was, de neutronenbom. Dit wapen was vooral bedoeld als tegenwicht tegen de overmacht aan Russische tanks in Europa. Deze en daarop volgende initiatieven werden onmiddellijk ondersteund door andere communistische mantelorganisaties. Gelijktijdig begonnen de meeste Westeuropese communistische partijen actie te voeren tegen de neutronenbom. De Actiegroep Stop-de-Neutronenbom kwam van de grond en aan de wieg van deze Actiegroep stond de WVC (de plannen werden op een bijeenkomst van de -WVC in Oost-Berlijn besproken).

Groot succes

De Actie had groot succes. Talloze figuren uit het brede spectrum van politiek en kerk werden erbij betrokken. Ook het Interkerkelijk Vredesberaad deed actief mee. Mient Jan Faber ging in het Comité van Aanbeveling zitten en onderhoudt tot op de dag van heden contacten met enkele sleutelfiguren uit „Stop-de-Neutronenbom". Toch mogen IKV en „Stop-de-Neutronenbom" niet geheel met elkaar worden vereenzelvigd. Vele IKV-kernen danken hun ontstaan direct aan een reeds ter plaatse aanwezige groep van ,,Stop-de-Neutronenbom". Zelf heb ik eens voor zulk een gecombineerde groep het woord mogen voeren tijdens een forumavond waar het bijzonder rumoerig is toegegaan. Van zijn kant heeft ,,Stop de Neutronenbom" zich nadrukkelijk gesteld achter de acties van het IKV, zodat er een wisselwerking en een onderlinge versterking is. De bedoeling is dat ,,Stop-de- Neutronenbom" wordt uitgebouwd tot .een soort opvolger van de vroegere Nederlandse Vredesraad, die in 1967 door de CPN als affiliatie van de WVR werd geliquideerd omdat er ideologische geschillen met de CPSU bestonden. Thans zijn de meeste van die geschillen opgelost en verloopt een actie als die van „Stop-de-Neutronenbom" zelfs met financiële steun vanuit Moskou (alle leidinggevende functies zijn in handen van CPN-leden). De CPN heeft haar contacten met de WVR weer hersteld.

Inspectie

Op 24 december 1977 meldde het Oostduitse blad Neues Deutschland dat de president van de WVR, de Indiase communist Romesh Chandra, in Nederland was geweest om zich ter plaatse van de actie tegen de neutronenbom op de hoogte te stellen. De activiteiten van de grote internationale mantelorganisaties werden ten nauwste afgestemd op de voorbereiding van een Internationaal Forum dat in het voorjaar van 1978 werd gehouden. De voorbereidingen voor dit forum geschiedde in nauw overleg tussen de CPN, Stop-de-Neutronenbom en de Oosteuropese communistische partijen. Tegehjk werd echter een handtekeningenactie (de zgn. ,,volkspetitie) op touw gezet, welke meer dan een miljoen adhesiebetuigingen opleverde. Ook werd in een speciale uitgave een opsomming gegeven van alle politieke, kerkelijke en andere organisaties die de actie steunden, waardoor de indruk werd gewekt dat de protestbeweging niet slechts een zaak van de CPN en haar verwante politieke groeperingen was, maar ook in met name de kerken diep geworteld was.

Chandra

Romesh Chandra, de president van de WVR, was tot 1977 nog secretaris-generaal. Óp een WVR-congres in Warschau werd hij echter tot Voorzitter van de organisatie gekozen. Dit met steun van de Sovjet-Unie, die in Chandra een trouwe steunpilaar van de Russische politiek ziet.

Chandra dient de WVR al vanaf het begin en hij heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij de oprichting van een soortgelijke mantelorganisatie voor derde wereldlanden, de Afro-Aziatische Solidariteitsorganisatie (AAPSO). Zeer onlangs nog ontving Chandra een nieuwe hoge onderscheiding van de Russische president Breznjev.

Afghanistan

Het in Moskou uitgegeven propagandablad XX-Century and Peace wijdde in 1 september 1980 een themanummer aan ,,Dertig jaar Wereldvredesraad". In dat nummer wordt een goed beeld van de Russische oriëntatie van de WVC gegeven. Zo wordt melding gemaakt van een ,,internationale bijeenkomst van solidariteit" in de Afghaanse hoofdstad Kaboel, waar vertegenwoordigers uit meer dan twintig landen ,,de situatie in Afghanistan bespraken en iets konden aanschouwen van het leven en de strijd van het Afghaanse volk".

De algemeen secretaris van de WVR, C. Biswas, duidde deze bijeenkomst aan als „een groot succes". „Zij gaf uiting aan de solidariteit van de publieke opinie over de gehele wereld met het volk van de Democratische Republiek Afghanistan, dat in strijd is gewikkeld met de plannen van imperialisten en reactionairen". Die ,,imperialisten" en ,,reactionairen" zijn niet de Russen, maar... de Amerikanen, die, met hulp van China, de Afghaanse Republiek proberen omver te werpen!

Dat de WVC zich achter het Russische optreden in Afghanistan en het regime- Karmal stelt, wordt nog duidelijker uit het „Actieprogram" dat in 1980 door het „Wereld Parlement van de Volken voor de Vrede" (een WVR-aangelegenheid) werd aanvaard. Daarin wordt voor steun gepleit aan de „week van solidariteit" welke door de Afghaanse regering is georganiseerd. Op dat congres, dat vorig jaar september in de Bulgaarse hoofdstad Sofia werd gehouden, was ook de Wereldraad van Kerken vertegenwoordigd, zo meldde het Russische tijdschrift XX-Century and Peace.

Religieuze kringen

Dit is niet zo vreemd omdat de Wereldraad van Kerken in het eerder genoemde „actieprogramma" wordt genoemd als één van de te beïnvloeden organisaties. Groeperingen die tegen „multinationale ondernemingen" strijden en „milieugroepen", moeten eveneens worden gesteund. De strategie die in het Actieprogramma wordt bepleit, is erop gericht dat mensen van de meest uiteenlopende overtuiging bijeen te brengen voor één gemeenschappelijk doel, nl. de strijd voor de vrede naar Sovjet-Russisch model. Ook het Interkerkelijk Vredesberaad heeft men daarbij op het oog. Het Actieprogramma maakt melding van „internationale, regionale en nationale religieuze organisar ties", de zgn. „religieuze kringen voor de vrede" (blz. 37,38).

Het IKV staat al in verbinding met de WVR of met takken daarvan, vooral via de DDR en „Stop-de-Neutronenbom", De Oosteuropese ,,vredesraden" zijn zonder uitzondering filialen van de WVR, evenals de Christelijke Vredesconferentie.

Geen uitzondering

Meermalen heeft een plaatselijke IKV-kern, daartoe aangemoedigd door het secretariaat in Den Haag, sprekers uit Oost-Duitsland uitgenodigd die tij" dens een gemeente-avond of een IKV-bijeenkomst het woord mogen voeren. Onder deze sprekers bevonden zich personen die banden hadden met de WVR (via de Oostduitse Friedensrat of de Christelijke Vredesconferentie). Zp bracht de Oostduitse theologe Ilsegret Fink, die tevens in de Christelijke Vredesconferentie activiteiten ontplooit, onlangs een bezoek aan ons land, mede op uitnodiging van de IKV-kern Woerden. Dit soort bezoeken vormen bepaald geen uitzondering. Er zijn tal van aanwijzingen dat het IKV in de WVR-strategie een belangrijke rol vervult en van die zijde plaatselijk en landelijk wordt geïnfiltreerd.

De gehele anti-kernwapenbeweging in ons land kan wel niet met communistische mantelorganisaties worden vereenzelvigd, maar wel dient de activiteit van dergelijke bewegingen niet te worden gebagatelliseerd. Pas dankzij de actie tegen de neutronenbom kon het IKV in zijn protest tegen de (Amerikaanse) kernwapens de wind meekrijgen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen