EXTRAPOLATIE EN POLARISATIE

Regeren is vooruilzien. Per definitie zou dus een profeet een voortreffelijk regent moeten zijn. Het liwam inderdaad in het Oude Testament voor dat jaroieten een regeertaak vervulden. Ik denk aan Daniël. Het behoeft dus niet t« verbazen, dat we onder de titels van tijdreden wel eens aantreffen de aankondiging, dat spreker zijn gehoor wil wijzen op de persoon en het werk van de profeet Daniël. Van Jesaja wordt aangenomen, dat hij ten hove een vooraanstaande positie innam, terwijl van Jeremia om nog een derde voorbeeld te noemen bekend is dat hij als raadsman van vorsten optiad. Vandaag gaat men uit principe niet naar de zienei'. Zo immers zei men dat in het oude Israël. Als men wat weten wilde, zeide men: komt, laat ons naar de ziener gaan.

Vooruitzien is de opdracht van de tak van wetenschap die men futurologie noemt. Het Latijnse woord futurum betekent toekomst. Een van de methoden om zich een aannemelijk beeld te verkrijgen van toekomstige •situaties is het doortrekken van ontwikkelingslijnen. Als een of ander groeiproces na twee jaren de hoogste drie heeft bereikt, na vier jai'en zes, na acht jaren twaalf kan men snel berekenen op welke hoogte we na bijvoorbeeld twintig jaar zijn aangeland. Het genoemde voorbeeld is vrij .simpel. In werkelijkheid is het ingewikkelder om met enige redelijke kans van waarschijnlijkheid lijnen, die voor de voorafgaande jaren zonder moeite te tekenen zijn. omdat de gegeven.s vaak tot in de decimalen bekend zijn. naar de toekomst door te trekken. Kunnen wc bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel leden de SGP zal hebljen Deo Volente 1!)80, gesteld dat er ons aangelegen was? We beginnen de lijn te lekenen voor de jaren 1918 tot 1972. Dat zal geen rechte lijn zijn. Ki zijn hoogtepunten en laagtepunlen. We proberen uit te vinden waar du' hoogten en diepten door zijn veroorzaakt. Aan de hand van die uitkomsten en met behulp van nog andere gegevens, die van invloed kunnen zijn proberen we tot een oplossing te komen. Nu was de vraag van ons voorbeeld niet een erg gelukkige.

Want een paar meer of minder leden is nog terstond niet een vitale zaak.

Voor het beleid zijn er echter wel een aantal gegevens voor de toekoinst van belang. B ij voorbeeld het antwooid op de vraag hoeveel auto's er zullen rijden in 1980. Met het oog op de wegenaanleg is dal van belang.

Het is meestal niet een groei van eik jaar één of twee erbij, maar een groei in de trenl van rente op rente zoals gezegd wordt.

Wie bezig is lijnen naar de toekomst te trekken komt tot uitkomsten als in 1985 zestienbaanswegen en dergelijke. We zijn aan het extrapoleren als we op deze manier aan de gang zijn.

In dit verband spreekt men ook wel van exponentiële groei. In het befaamde boekwerkje: Rapport van de club van Rome wordt als illustratie van exponentiële groei het Perzische verhaaltje aangehaald van de slimme hoveling, die zijn koning een schitterend schaakbord aanbiedt op voorwaarde, dat de koning uit erkentelijkheid het eerste veld met een rijstkorreltje bedekt, het tweede met twee, het derde met vier, het vierde met acht. Eerst lijkt het vrij argeloos.

Wat zijn zestien, tweeëndertig of desnoods vierenzestig rijstkorrels. Maar voor het vierenzestigste veld van hel mooie schaakbord kwam de koning dik rijst te kort, dal verzeker ik u. Reken maar even na.

Hel Rapport van de club van Rome wil ons graag duidelijk uitleggen wal exponentiële groei is, omdat deze club ons voorrekent wanneer de voonaden uitgeput raken en wanneer we in ons vuil zullen omkomen.

Dit soort berekeningen was niet onbekend. Maar dan op kleine schaal. Inwoneis van een belegerde stad. opvarenden van een schip dal alle tuigage had verloren, mijnwerkers ingesloten in een gang, waarvan de doorgang was ingestort zagen en zien zich genoodzaakt te berekenen hoe lang ze nog toe kunnen met de aanwezige voorraden. Hel gaal ei op lijkon dat de hele wereld een belegerde stad dreigt te worden. Wat wetenschappelijk gebeurt, zij het met de nodige reserves, doen we allemaal intuïtief. Bij bepaalde ontwikkelingen, zeggen we: ..Dat kan nooit op die manier voortgaan. Hel loopt onherroepelijlc spaak."

Nu kunnen we ons troosten met spreekwoordelijke wijsheid, die ruim voorhanden ligt. Pap pleegt minder gloeiend geconsumeerd te worden dan opgedist. Wat die extrapolaties en die exponentiële groei aangaat herinneren we ons geruststellend, dat bomen niet tot de hemel groeien.

Nooit gezien tenminste. Zeevarend volle als we zijn weten we bovendien dat de wal het schip krachtig keert en ons klimaat brengt ons bij dal na regen zonneschijn volgt, al duren de natte perioden langer dan de zonnige meestentijds. Met die spreekwoorden kunnen we wel een poosje vooruil. doch het zijn niet de hoogste wijsheden tenslotte. Spreekwoorden moeten hel afleggen tegen het Woord dat God gesproken heeft. Uit de Bijbel kunnen we weten, dat aan alles een einde komt. De lijnen lopen niet opwaarts tot het oneindige. Eens keert de wal van de grote Voleinding Gods ons driftig motorbootje. Daar kunnen we amen op zeggen, want hel zal gewissel ijk komen, al weten we niel van dag en ure. We leggen ons niet vast op cijfers en jaartallen van futurologen. Daar zijn we niet aan toe. Al zegt heel de wetenschappelijke wereld dat liet end daar is dan zijn er bij God wegen en middelen om de aarde duizenden jaren in stand te houden. Ten tijde als men het niet verwachl en op een moment dal we wanen nog een eeuwigheid voor de boeg te hebben komt het einde als de nachtelijke inbreker.

Als de inwoners van een belegeide stad berekend hebben, dat de voorraad slechts voor korte periode toereikend is. begint de stemming te zakken. De medemenselijkheid bevriest. Weldadige vrouwen zelfs deinzen er niet voor terug hun kinderen te doden om voor korte tijd het nijpend voedselprobleem op te lossen. De Schrift verhaalt van deze voorvallen. Zover zijn we dank zij Gods goedheid niet. Toch merken we dat de onderlinge verhoudingen verslechteren. Naarmate het besef sterker wordt dat de dagen geteld raken.

Verergering van de onderlinge verhouding noemen we polarisatie. Mensen verzamelen zich i'ondom een belangrijk punt en nemen een aggresieve houding aan tcgenovei-lieden die hel tegengestelde punt als hun vergaderoord kiezen.

De mentaliteit wijzigt zich. Mensen worden wreder. Zo'n honderd jaar geleden kon men wenen om „bloemen in de knop gebroken'". Thans vinden velen het een gewone zaak om hel ontluikend leven in de kiem te doden. We zijn nog niet zo ver als de barmhartige vrouwen, die hun kindertjes koken. Het gaat echter wel die kant uit. Natuurlijk de motieven zijn heel redelijk. We dringen vanwege overbevolking elkaar straks het zeewater in en daarom moeten we er hoognodig wal aan doen.

Bovendien is er wrevel, omdat de welvaart niet de gelukzaligheid oplevert, die we droomden. Hel begon juist zo mooi te werden. Met zijn allen zouden we een gemakkelijk zorgeloos leven van overvloed gaan leiden en nu zegt men dat hel op is. dal hel niel meer mag en kan. want de wereld stikt in het vuil. We moeten versoberen, mondjesmaat is wijsheid.

De Derde Wereld ziet begerig naar de overvloed van ontwikkelde landen en de ontwikkelde landen zijn hun welvaart beu en zijn zichtbaar ontevreden. De ontevredenheid lijkt bij hel uur toe Ie nemen.

Als de tijd snel krimpt, wordt de stemming beneden nul. Van de dui­ vel lezen we dat zi.in toorn verhevigt, omdat hij zeer wel weet dat zijn dagen kort en geleld zijn. Als een razende vaart hij voort. Als we van de duivel zijn en wie is dat niet van nature, hebben we dat ook in ons. Die woede en wrevel, omdat het mooie spelletje weldra gespeeld is. Mensen verbitteren tegen elkaar en vergrimmen op elkaar.

Op die dag. die gewis en zeker komt, vindt ook een andere polarisatie of hoe ge het ook noemen wilt, plaats.

Dan zal men wedeiom zien het verschil lussen de rechtvaardige en de goddeloze, tussen die de Heere dient en die de Heere niet dient. De tijd van verdrukking en vervolging vanwege hel getuigenis van Jezus Christus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen