Een schip dichtte het gat in de dijk van Nieuwerkerk tijdens stormnacht in 1953

Langs het lage polderlandschap van Schieland slingert zich sinds mensenheugenis Schielands Hoge Zeedijk. Eeuwenlang was het de enige bescherming voor de bewoners tegen het water. Het scheelde in 1953 niet veel of het water was net zo ver gekomen als in 1574 tijdens Leidens ontzet. Schielands Hoge Zeedijk werd toen op een aantal plaatsen doorgestoken en een groot deel van Zuid-Holland kwam onder water te staan. Alleen... het water zou in 1953 een meter hoger gestaan hebben!

Wie de Groenendijk passeert, ziet ter hoogte van het gemaal Esse-Gans- en Blaardorp een monument staan dat herinnert aan het gat dat onder het voortdurend watergeweld in de stormnacht in de dijk werd geslagen. Nieuwerkerkers hebben hier ondanks geweldige risico's koortsachtig geploeterd om de dijk provisorisch te verhogen. In de bewuste nacht lag de polder 6,80 meter beneden de zeespiegel en was het water van de Hollandse IJssel tot 3,84 meter boven NAP gestegen. Ongelukkigerwijs viel dit alles samen met springvloed. Door overslaand water werden grote stukken van de binnenkant van de dijk weggespoeld.

De toen nog onverharde dijk bij Hitland was praktisch onbegaanbaar geworden voor vrachtauto's. Deze liepen vast in de bagger. Op diverse plaatsen stroomde het water over de dijk.

Onhoudbaar
Om 5.30 uur werd de toestand onhoudbaar. De Groenendijk bij Hitland was intussen bezweken onder het voortdurend watergeweld. Hulpmachinist Kleijbeuker zag vlak naast het gemaal Esse-Gans- en Blaardorp een stuk van de dijk wegschuiven. Het water bulderde de polder in. Groot alarm. Zandzakken hielpen niet meer, het gat was inmiddels uitgeschuurd tot vijftien meter.

Zodra bij dijkgraaf mr. Van Hasselt en de hoogheemraden bekend werd dat er een gat in de Groenendijk geslagen was, besloten zij het grootste schip te vorderen om te proberen het gat te dichten. Omdat burgemeester Vogelaar ter plaatse aanwezig was, leidde hij deze vordering. Op een suggestie van zandhandelaar Boer, die af en aan reed met vrachten zand, wist burgemeester Vogelaar aan schipper A. Evegroen duidelijk te maken dat zijn schip Twee Gebroeders dwars op het gat in de dijk moest varen. Met gevaar voor eigen leven voer schipper Evegroen zijn achttien meter lange schuit met de neus naast het stroomgat. Hierna liet hij het schip als een sluisdeur in het gat draaien. In de loop van de daaropvolgende zondagmorgen werd het gat achter de Twee Gebroeders gevuld met zandzakken en dekkleden. Het gevaar was voorlopig geweken, het water in de IJssel zakte weer tot normale hoogte.

Deltaplan
In de zomer van 1953 besloot Schieland de dijk te verhogen en er asfalt op aan te brengen. Het Rijk heeft terstond een Deltaplan gemaakt, waarbij de stormvloedkering in Krimpen aan den IJssel als eerste voltooid werd.

Uit archiefmateriaal is bekend dat er in 1682 en 1717 ook een dijkdoorbraak in dit gebied heeft plaatsgevonden. Voor veel mensen zal de stormnacht van 1 februari 1953 in herinnering blijven alsof het gisteren gebeurd is. Waakzaamheid tegen het 'dreigende' water blijft geboden.

(Met dank aan het Hoogheemraadschap Schieland, dat de verslagen van de stormnacht beschikbaar stelde).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen