Het smalste steegje ligt in Meppel

Jan Houdel (73), een rasechte Meppelaar die zich onder andere als VVV-medewerker met veel plezier inzet voor de promotie van de Drentse plaats, groeide vlak in de buurt van het Jodensteegje op. Hij weet niet alleen verbazingwekkend veel over zijn geboorteplaats te vertellen, maar ook over het Jodensteegje praat hij honderduit. „Vroeger heb ik daar met m'n vriendjes heel veel gespeeld. Achterin woonden twee dames van lichte zeden. Waarom daar zoveel mannen naartoe gingen, begreep ik toen niet. En mijn vader wilde het me niet uitleggen", mijmert Houdel.

Vijftien jaar geleden maakte Houdel met majoor Bosschardt in Amsterdam een nachtelijke wandeltocht. „Ik wilde wel eens wat meer van haar werk weten, dus ik ben een nachtje met haar op stap geweest. Ze wees me toen de Trompettersteeg aan en zei dat dat de smalste steeg van Nederland was. Maar daarin had ze geen gelijk", glundert de man met de bijnaam "Mr. Meppel". „Gelukkig liggen er nu nieuwe stenen in de Jodensteeg. Het was erg rommelig en modderig geworden. En er hangt ook een naambordje aan de muur. Dan valt het steegje wat beter op".

Goed opletten

Wie vanuit de drukke winkelpromenade van de Hoofdstraat de Woldstraat inslaat, heeft het steegje bijna bereikt. Iemand die argeloos aan het winkelen is, zou het smalle paadje zonder het te zien gemakkelijk voorbij kunnen lopen. Zelfs degene die ernaar op zoek is, moet echter goed opletten. Ongeveer honderd meter vanaf de Hoofdstraat piept het Jodensteegje aan de linkerkant van de Woldstraat tussen een onderdelen- en een damesmodewinkel door.

Houdel begint zijn kennis te spuien. „De Woldstraat kom je al in geschriften van rond 1600 tegen. Toen zal het Jodensteegje er waarschijnlijk ook al wel zijn geweest". Aan de onderkant van de linkermuur zijn kleine, groengeverfde houten schotten vastgespijkerd. „Daar hebben altijd luikjes gezeten. De mensen schoven er hun tonnetjes van het privaat door de straat op", weet Houdel. Wat verderop verhult een grote plank tegen de linker muur de trap naar de vroegere lommerd.

Als je vanaf de Woldstraat een vluchtige blik in het Jodensteegje werpt, zou je kunnen denken dat het doodloopt. Wie wat beter kijkt, ziet aan het eind zonlicht op het paadje vallen. Het steegje buigt af naar rechts en komt uit op een parkeerplein. „Daar stond vroeger de synagoge. De joden liepen op weg naar sjoel door het steegje en daaraan dankt het dan ook zijn naam", vertelt Houdel.

Auschwitz

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er zo'n driehonderd joden in Meppel. Na de oorlog waren er nog maar enkelen in leven. De Duitse bezetter had alle Meppelse joden in oktober 1942 naar het kamp Westerbork weggevoerd. Een week later werden ze overgebracht naar Auschwitz waar ze, op enkele personen na, zijn vergast. Ook alle joodse vriendjes van Houdel hebben toen het leven moeten laten.

Een monument in het Slotplantsoen, enkele tientallen meters bij het Jodensteegje vandaan, herinnert aan deze bittere bijdrage aan de jodenvernietiging. Op een smalle steen, die op een graf niet zou misstaan, staat in het Hebreeuws en Nederlands gebeiteld: "Ter nagedachtenis van onze Joodse stadgenoten die in de bezettingsjaren 1940-1945 weggevoerd en nimmer teruggekeerd zijn".

Na de oorlog is het joodse bedehuis nooit meer voor de erediensten gebruikt. In 1967 besloot het gemeentebestuur de synagoge met de grond gelijk te maken en het gebied erom heen te reconstrueren. Waar de Meppelse joden eens hun sjoel hielden, ligt nu een kaal parkeerterrein.

Behalve de synagoge zijn er nog meer typisch joodse zaken verdwenen. „In het steegje woonde kosjerslager Kroon", weet Houdel zich nog te herinneren. „Wat verderop was de joodse school. En in de hoek van het Jodensteegje had je het joodse badhuis. Als jodinnen een kind hadden gebaard, moesten ze zich daar met regenwater wassen".

Touwslagers

Na de hoek lopen we rechts het steegje uit en slaan honderd meter verderop linksaf de Touwstraat in. Ook hierover kan Houdel van alles en nog wat vertellen. „De straat heet zo, omdat er veel touwslagers werkten. De Touwstraat is kaarsrecht en dat was precies geschikt om goed touw te kunnen draaien. Touw was hard nodig op schepen en daar kwamen er nogal wat van binnen in Meppel. Veel schepen kwamen uit Amsterdam, dus de Meppelaren konden altijd op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes", ratelt Houdel.

Wie ook eens met Houdel een stukje van Meppel wil bekijken en in korte tijd in een gezellige sfeer veel over de "Drentse poort" te weten wil komen, 'kan elke zaterdagmiddag in de maanden juli en augustus de VVV-wandeltocht "Op stap met Jan" maken. De duur van de wandeling verschilt per keer. „Dat hangt van de deelnemers af', grijnst Houdel. „Als ik een leuke groep bij me heb, vertel ik vanzelf veel meer en loop ik nog een straatje extra met ze om".

Meer info: tel. 05220-52888.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen