"Commercie zorgt voor verloedering tv"

"Uit onderzoek van de Dienst Kijk- en Luisteronderzoek van de NOS blijkt dat maar liefst 80 procent van de ouders wil weten of in bepaalde programma's racisme, geweld of porno voorkomt. Dat zijn cijfers die er niet om liegen. Er is kennelijk een brede behoefte aan regels. Nadat fractievoorzitter De Hoop Scheffer begin deze week zijn plan presenteerde, zijn we overspoeld met telefoontjes en e-mailtjes van mensen die het met ons eens zijn. Dat zegt iets", aldus Atsma.

Het verleggen van grenzen was ooit een hobby van de culturele elite in Nederland, met de VPRO aan de spits. Die maakte tot de jaren negentig de programma's die shockeerden. Nu hebben de commerciële televisiezenders deze weinig verheffende rol overgenomen. Zij organiseren dat mensen honderd dagen met elkaar in één huis gaan zitten en 24 uur per dag 'bewaakt' worden door camera's. "Big Brother".

Momenteel trekt een groep door het land in "De Bus". Alles komt op televisie. Ruzies, vloeken, scheldkanonnades; elke Nederlander mag het meebeleven. Maar ondertussen is de sfeer zo leeg en hol dat de regisseurs de groep hebben opgedragen elke dag over een aantal actuele thema's met elkaar te discussiëren, anders valt er nauwelijks iets uit te zenden.

Het nieuwe is er weer vanaf, zodat de commerciële zender SBS6 -De Telegraaf onder de commerciële zenders- weer wat nieuws wil brengen: mensen worden voor een lange tijd aan elkaar geboeid.

Waardigheid

Volgens het CDA-kamerlid komt met dergelijke programma's de menselijke waardigheid in het geding. Hij wil daarover een discussie losmaken. In Duitsland is dat ook gebeurd toen een Duitse versie van "Big Brother" van start ging. Het resultaat is onder meer dat de betrokkenen zich een halfuur per dag zonder toezicht van camera's in bepaalde vertrekken kunnen ophouden.

Atsma vindt dat de invloed van televisie niet onderschat moet worden. "Vooral op kinderen hebben programma's invloed. Uit een onderzoek onder 5000 kinderen tot twaalf jaar in 23 landen blijkt dat deze jongeren gemiddeld drie uur per dag televisie kijken. Dat is meer dan de tijd voor huiswerk en sport samen.

Kinderen nemen de goede dingen van de televisie over, maar ook de slechte. De voorzitter van Ajax, Michael van Praag, zei deze week nog dat een van de belangrijkste oorzaken van de rellen rond voetbalwedstrijden het geweld op televisie is. Ik denk dat hij gelijk heeft."

De CDA'er zal niet zeggen dat mensen hun kijkkast de deur uit moeten doen: "Er zijn veel goede en mooie dingen op televisie. Het programma Sesamstraat is bijvoorbeeld geweldig. Het leert kinderen hoe ze met elkaar om moeten gaan. Dat is positief en vormend. Zo moet televisie zijn. Ik kan het iedereen aanbevelen. Maar wat zie je in de praktijk? Rond die tijd komen er op alle zenders vooraankondigingen van programma's die later op de avond te zien zijn. Je breekt dan met de ene hand af wat je met de andere hebt opgebouwd.

De Unesco, de VN-organisatie voor kinderen, heeft uitgerekend dat er per televisie-uur vijf tot tien geweldscènes voorkomen. Ik vind dat onthutsend. We kunnen met elkaar prachtige debatten houden over waarden en normen, en daar moeten we zeker mee doorgaan, maar dan kunnen we toch niet tegelijkertijd accepteren dat er elke avond een emmer vuil over ons wordt uitgestort? Dat staat haaks op elkaar."

Keuring

Atsma vindt niet dat hij te laat is met de discussie over dit onderwerp. "Het is pas sinds enkele jaren dat we zo'n aanbod van tv-zenders hebben gekregen. Alles moet zich wat uitkristalliseren. In de tijd dat wij in de regering zaten, voor 1994, was de situatie nog niet zo ernstig als nu. Toen waren de commerciële zenders net in opkomst.

Ook in partijverband past een discussie over dit onderwerp uitstekend. Het CDA heeft in de afgelopen periode gesproken over veiligheid in onze leefomgeving. Dat is een heel breed onderwerp. Dan gaat het ook over het huishouden en de buis.

Ook in de Tweede Kamer is het passend om nu hierover te beginnen: Wij zullen dit voorjaar nog met de regering debatteren over de afschaffing van de filmkeuring. In plaats daarvan komt er een organisatie, de Nicam, die films en programma's gaat keuren voor de film, de publieke en de commerciële omroepen. Het is een vorm van zelfregulering: alleen mensen uit de sector zelf hebben daarin een plaats. Dat is een weeffout. De mensen die in de Nicam zitten, hebben namelijk geen belang bij een strenge keuring. We hebben in de videobranche gezien dat zelfregulering tot soepeler keuringseisen leidt."

Atsma wil daarom meer tegenkrachten ontwikkelen. "Dat is met name voor de commerciële omroepen nodig. Het enige wat daar telt, zijn de kijk- en de winstcijfers. Als de cijfers teruglopen, gaat er nog een schepje bovenop. Zo werken de commerciële omroepen de verloedering in de hand. Ik ben het daar niet mee eens. Er moet bij die lieden een knop om. Mensen die televisie maken en uitzenden, zijn in feite maatschappelijke ondernemers. Dan moet er meer tellen dan dollartekens. Ze hebben ook een verantwoordelijkheid voor de inrichting van onze samenleving."

Decoder

"Wij vinden dat er een instantie moet komen die besluit om bepaalde programma's achter een decoder te zetten. Een decoder is een kastje dat alleen programma's doorgeeft als mensen ervoor hebben betaald. Betrokkenen kunnen dan zelf kiezen of ze bepaalde programma's willen of niet." De instantie die bepaalt welke programma's wel en niet achter een decoder moeten, zou in de visie van het CDA het huidige Commissariaat voor de Media kunnen zijn.

Atsma denkt dat binnen enkele jaren alle huishoudens die op de kabel zijn aangesloten, een decoder in huis hebben. "Nu hebben de meeste mensen twintig tot dertig televisiekanalen in huis. Dat worden er tientallen meer. En die komen allemaal niet op het publieke net. Maar reken erop: hoe meer zenders, hoe meer pulp."

Het verwijt vanuit de andere grote politieke partijen dat de politiek zich helemaal niet moet bemoeien met de televisie-uitzendingen, werpt de christen-democraat verre van zich: "Binnenkort praten wij in de Tweede Kamer met elkaar over de vraag of en welke voetbalwedstrijden in ieder geval uitgezonden moeten worden op het publieke net en dus onder geen voorwaarde achter een decoder mogen. Ik ben het daarmee eens. Het is de taak van de politiek om daarover beslissingen te nemen. De keerzijde daarvan is dat de politiek ook mag praten over programma's die wel achter de decoder moeten omdat ze schadelijk zijn."

Hitler

"De Europese gemeenschap geeft ons het gereedschap in handen. In een richtlijn van de Unie over "Televisie zonder grenzen" staat dat de lidstaten actie mogen ondernemen om geweld en porno van het publieke net te weren. Bepaalde zenders kunnen zelfs een verbod krijgen om uit te zenden."

De christen-democraat vindt dat de overheid zuinig moet zijn op de publieke omroepen: "Daar zijn namelijk wel tegenkrachten. De leden kunnen in principe invloed uitoefenen op het beleid en de programma's van de omroepvereniging. Dat is deze week nog gebeurd bij de VPRO. Die hadden in een televisie-uitzending een onsmakelijke persiflage gemaakt op Hitler in verband met de deelname van extreem rechts aan de Oostenrijkse regering. Daar is een stroom van protest op gekomen. Degene die verantwoordelijk was voor het programma kan nu gaan vissen."

Atsma erkent grif dat hij het nooit helemaal zal krijgen zoals hij wil: "Mijn normen zijn niet die van een VVD'er en omgekeerd. Maar laten we met elkaar het debat eens aangaan. Dat is in de huidige omstandigheden al winst."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen