Onmisbare brandstof voor de levensreis

Vol zit de Sint-Jan deze zaterdagavond zeker niet. De bijeenkomst, op Hervormingsdag, luidt het Bijbeljaar 2016 in, een initiatief van het platform Refo500, dat de Reformatieherdenking in 2017 voorbereidt. Volgend jaar is het vijf eeuwen geleden dat Erasmus’ uitgave van het Nieuwe Testament in het Grieks het licht zag.

Ook de humanist Erasmus –van Rotterdam dan wel van Gouda– kan een reformator worden genoemd, zegt voorzitter prof. dr. H. J. Selderhuis in zijn openingswoord, „in die zin dat hij de Bijbel weer onder de aandacht bracht.”

Vijf personen krijgen de gelegenheid een „statement” af te geven, waarop vervolgens steeds een jongere reageert. Prof. dr. R. Kuiper, rector van de vrijgemaakt-gereformeerde Theologische Universiteit in Kampen, geeft aan dat hij onlangs „getroffen” werd door een stukje uit het Bijbelboek Daniël. „De vier jongens aan het Babylonische hof bleven hun Bijbel lezen. En, staat er dan: God schonk hun wijsheid en kennis. Zij werden de verstandigsten aan het hof. Ik hoop dat ook wij zo mogen dienen.”

Ook als het gaat om wetenschappelijke kennis is het „essentieel om ons denken, ons voorstellen, te laten voeden door wat de Bijbel zegt”, merkt prof. Kuiper op. „Moeten we Genesis 1 en 2 echt anders lezen omdat de wetenschap daar iets anders van vindt? Ik wil mij door de Bijbelse voorstelling laten leiden.”

Het prikkelendste statement komt van de remonstrantse theologe dr. Christa Anbeek. Haar relatie met de Bijbel is „zeer ambivalent”, zegt ze. Niet alleen de Koran, ook de Bijbel loopt volgens haar het gevaar „politiek dynamiet” te worden. Als geestelijk verzorger in de psychiatrie op de Biblebelt zag ze „van nabij hoe Gods Woord niet zelden wordt misbruikt voor eigen macht, door ouderlingen, predikanten, ouders, docenten, en welke desastreuze gevolgen dit voor mensen heeft.” Het brengt haar tot een voorstel. „Als wij het Bijbeljaar nu gebruiken om de Bijbel een jaar lang niet open te doen? We geven de Bijbel een sabbatsjaar. In plaats daarvan zetten we elke zondag een andere kunstbron centraal: een schilderij, boeddhistische verhalen, de recente vredestoespraak van de Duitse auteur Navid Kermani. Pas in het Reformatiejaar 2017 openen we de Bijbel weer. En kijken we hoe onze kijk op de Bijbel en op anderen is veranderd. Tot volgend jaar.”

Ze krijgt tegenspraak van Benjamin de Kloe, pabo 2-student aan Driestar educatief. „Als ik straks voor de klas sta, wil ik er zeker voor waken dat ik op grond van de Bijbel ga veroordelen. Maar ik durf de Bijbel niet een jaar dicht te laten. Stelt u zich voor: iemand heeft een lange reis voor de boeg en weet dat hij te weinig brandstof heeft. Ik hoop dat zo iemand niet op zoek gaat naar een supermarkt of zo, maar naar een tankstation. Want die brandstof is nodig. Ik denk dat als het klopt wat er in Johannes 14:6 staat, waar Jezus zegt dat Hij de Weg, de Waarheid en het Leven is, mensen dit boek heel hard nodig zullen hebben.”

Licht

Ook in de politiek is het „licht van Gods Woord” altijd weer nodig, zegt SGP-leider Van der Staaij. „Anders vallen we terug in het natuurlijke licht, en dat brengt weinig goeds, weten we uit de Leerregels van Dordt. Het Woord brengt licht in wat duisternis is. Niets is mooier dan in de vergaderzaal te spreken over de ark van Noach, of stil te staan bij ”Amazing Grace”. En deze week nog vroeg een PvdA’er me bij het afscheid van een D66-collega: „Heb je niet een Bijbeltekst voor haar?” Ik ben uitgekomen bij: „Alles heeft zijn bestemde tijd.””

Van der Staaij wijst erop dat Gods Woord ook de waarschuwing bevat dat de kandelaar verplaatst kan worden. „Blijf bij ons, Heere, want de avond is gedaald.”

Heeft de SGP’er weleens het idee dat hij „op een wat triviale manier” met de Bijbel omgaat?, vraagt ND-hoofdredacteur Sjirk Kuijper hem tijdens het debat. Deze: „De Bijbel kan iets van een citatenboek krijgen, ja. Maar ik vind het altijd mooi om, zoals bij de Algemene Politieke Beschouwingen, iets van de diepste kern naar voren te brengen. De afgelopen keer heb ik dat geprobeerd vanuit het lied ”Amazing Grace”, rond het moeilijke woord genade.”

Pabo 3-studente Marieke Schalk komt tijdens het debat terug op de opmerking van bisschop G. J. N. de Korte in zijn statement dat hij eigenlijk pas rond zijn 18e de Bijbel ging lezen. Schalk: „Ik merk dat de Bijbel heel belangrijk voor u is. Maar dan moeten we de jeugd daar toch al in voeden?” De Korte: „Dat kan ik alleen maar beamen. In mijn tijd had je wel de schoolmis. Maar inderdaad: pas rond mijn 18e ging ik de Bijbel lezen. Laten we hopen dat dat nu eerder gebeurt. Maar dat geldt voor alle gezindten. De ontlezing is groot.”

Komt er ook een Bijbel voor politici?, wil debatleider Kuijper van Anne Westerduin weten. Zij is als uitgever bij Royal Jongbloed bezig met onder meer een „vrouwenbijbel.” Westerduin: „Ik vind dat een gevaarlijke. De Bijbel is op zichzelf niet bedoeld voor doelgroepen. Dat er wel zulke Bijbels komen, is meer omdat er vanuit de markt een vraag opkomt.”

Verboden boek

Ds. L. J. Geluk, voorzitter van de vereniging Protestants Nederland, merkt in zijn slotwoord op dat de Bijbel vaak een verboden boek was en is, een boek dat „bespot en gehoond” wordt. „De Bijbel is ook het boek dat Europa zijn identiteit heeft gegeven. Dit bijzondere boek wil bij u allen thuis zijn.”

Expositie

In de Sint-Janskerk te Gouda is volgend jaar –van eind maart tot eind september– een tentoonstelling rond de Bijbel te zien. Het betreft een project van Stichting Goudse Sint-Jan, in samenwerking met onder andere het Nederlands Bijbelgenootschap en het Statenbijbelmuseum Leerdam. Aanleiding is de dan 500e verjaardag van Erasmus’ ”Novum Instrumentum”, de eerste gedrukte Griekse editie van het Nieuwe Testament. „De betekenis van deze uitgave is enorm”, aldus het platform Refo500 zaterdag. „Hij vormde de basis van tal van vertalingen, zoals de Lutherbijbel en de Statenvertaling. Dit feit wordt daarom nationaal en internationaal op vele manieren herdacht.”

Bijbeltentoonstelling

In het eerste halfjaar van 2016 organiseert Museum Gouda een meer algemeen opgezette tentoonstelling over Erasmus. Deze belicht verschillende aspecten van zijn persoon. „De Stichting Goudse Sint-Jan heeft het initiatief genomen om in de tegenover het museum liggende Sint-Janskerk een tentoonstelling te houden over de geschiedenis van de Bijbelvertalingen en -edities die in de loop van de tijd zijn verschenen, waaronder de Nederlandse vertaling van het Nieuwe Testament van Erasmus (1524).”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen