„Orgelspel onderstreept genade”

De hersteld hervormde predikant te Abbenbroek, sinds kort voorzitter van de commissie organist en eredienst van de HHK, gaf aan dat de bijeenkomst bedoeld was om te leren dienen in de eredienst. Dit gold wat hem betreft voor zowel de aanwezige organisten als kerkenraden en kerkvoogdijen.

Met 2 Kronieken 5 hield ds. Van de Weg de organisten een spiegel voor die kon dienen „als stimulans om de geschonken gaven te gebruiken.” Hij merkte verder op dat Johann Sebastian Bach in zijn Bijbel bij dit hoofdstuk aantekende dat bij eerbiedige muziek God altijd met Zijn genade aanwezig is.

Eenstemmig

Dr. P. C. Hoek, docent praktische theologie aan het Hersteld Hervormd Seminarie in Amsterdam, nam de 140 aanwezigen mee in de orde van de eredienst. Hoewel de kerkenraad de eerstverantwoordelijke is voor de eredienst, gaat het hier wel om een zaak tussen kansel, organist en kerkenraadsbank, stelde hij. „Nauwe samenwerking is daarom van groot belang. Het gaat om eenstemmig en eenparig staan in de vormgeving van de eredienst.”

Hoe de muzikale invulling bij de verschillende onderdelen van de liturgie vorm kan worden gegeven, demonstreerde Sander van den Houten aan de klavieren van het orgel in de Bethelkerk. Hij is hoofdorganist van de Burgwalkerk en de Broederkerk in Kampen. Via een videoverbinding vanachter het orgelklavier gaf hij muzikale voorbeelden.

Het inleidend orgelspel voor de dienst moet een relatie hebben met de inhoud van de dienst, zei dr. Hoek. „Daarom moet de organist van die inhoud op de hoogte zijn. Dat vereist samenspraak tussen predikant en organist. De organist kan zo de gemeente voorbereiden op de dienst. En wat hij ten gehore brengt dient vormend van karakter te zijn.”

Sander van den Houten houdt het orgelspel voor de dienst graag bescheiden – geen schrikeffecten bijvoorbeeld. „Je kunt in het kerkblad uitleggen wat er gespeeld wordt en met welke registers. Zo leer je de gemeente luisteren.”

Bij het opgeven van de eerste psalm geeft dr. Hoek graag aan wat het verband is tussen de te zingen psalmen en de prediking. „De eerste psalm is een voorteken voor de prediking.” En wat te doen bij een onbekende psalm? Van Houten: „De melodie helemaal voorspelen met uitkomende stem.”

Onbeschoft

De plaats van de collecte in de liturgie is volgens dr. Hoek discutabel: voor de preek of voor de slotpsalm, of er wordt gecollecteerd tijdens het zingen of pas na het voorspel.

In het licht van Calvijns opmerking dat zingen bidden is, noemt Van den Houten het onbeschoft om tijdens het collecteren te zingen. En in het voorspel tijdens het collecteren dient de melodie zo gestructureerd mogelijk te klinken. „Ga niet zitten doedelen, eindeloos motiefjes herhalen en breien om de tijd vol te spelen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen