Luisterend leiden

Jeugdwerkadviseur Steven Middelkoop van de Hersteld Hervormde Jongerenorganisatie (HHJO) schreef een bondig en bewogen boekje over tienerwerk in de kerk. De opzet van het boek is vergelijkbaar met zijn vorige uitgave over kinderwerk: zeven hoofdstukken waarin verschillende aspecten van het kerkelijk jeugdwerk voor het voetlicht worden gehaald. Zo gaat hij in op thema’s zoals samenwerking binnen het team van leidinggevenden, het omgaan met de groep en het praten in tienertaal.

Veel aandacht geeft de schrijver aan het puberbrein, want het „tienerbestaan slingert heen en weer tussen lef en onzekerheid, tussen spierballen en puistjes.” Om die reden is het niet eerlijk „om van tieners te verwachten dat ze op een volwassen manier beslissingen nemen, terwijl hun hersenen nog niet af zijn”, zo citeert Middelkoop een Amerikaanse hersenonderzoeker.

Dat betekent dat de tienerwerker door een onverschillige buitenkant moet heen prikken om een kwetsbaar en gevoelig hart te ontdekken. De schrijver geeft daarvoor verschillende tips, maar de belangrijkste daarvan is waarschijnlijk om goed te kijken naar de jongeren. „Met je ogen hoor je meer dan met je oren. Wanneer je gedreven door liefde leidinggeeft aan tieners, ben je druk met observeren.” Wie zo kijkt en luistert, ontdekt dat tieners antwoord zoeken op essentiële vragen, zoals de vraag of God bestaat.

Liefde tot jongeren is de rode draad in het boek. „Liefde en warmte scheppen voor de tieners de veiligheid voor een gezamenlijke zoektocht naar ontferming.” Dat goddelijke ontferming nodig is, wordt herhaaldelijk onderstreept: „Ons wezen is bevlekt met zonden, maar ons bestaan is daarmee niet waardeloos. Integendeel, de Heere roept ons tot bekering om zo tot Zijn eer te leven.”

En juist daarom moet een leidinggevende luisteren naar jongeren: „Neem de tijd, om door het stellen van vragen helder te krijgen hoe de tiener dingen beleeft. Luister, luister en luister.” Door het luisteren, kan een tiener de weg worden gewezen. Daarbij zet Middelkoop overigens ook een streep onder het tweede woord in de titel: leiding. Hij bepleit „handhaving van orde en gezag” en geeft daarvoor veel adviezen.

Praktisch is Middelkoop als hij verschillende leerstijlen bespreekt. Een goede verenigingsavond heeft iedere jongere iets te bieden, of het nu een denker, een doener of een dromer is. Daarbij is het te kort door te bocht om doeners alleen in te schakelen voor bijvoorbeeld drinken inschenken, zoals hij lijkt te suggereren. Dat manco doet zich ook op een ander terrein voor: in de tienerleeftijd komen de verschillen tussen vmbo’ers aan de ene kant en vwo’ers aan de andere kant duidelijk naar voren. Die enkele zin over dat verschil is aan de magere kant.

Nog een kritiekpunt: de tekstverzorging had meer aandacht mogen krijgen. De stijl is soms erg wisselend en „een mailtje doen” is meer spreek- dan schrijftaal. Overigens ziet het boekje er mooi uit en is het door de vorm bruikbaar als praktische gids. Aan het eind van elk hoofdstuk staan vragen.

Het waardevolst is dat de jeugdwerkadviseur zijn betoog ook theologisch onderbouwt. Zo schrijft hij vrij uitgebreid over de doop en citeert daarbij oudvaders als Vermeer en Van der Groe. Ook het spreken over de Bijbel –een van de kernen van het kerkelijk jeugdwerk– wordt uitgebreid voor het voetlicht gehaald. Twee dingen zijn daarbij nodig, stelt Middelkoop: „Kennis van het Woord en wijsheid om tieners niet te overladen met informatie.” Wie zo onderwijst, mag zelf ook leren. „Dat is de dubbele zegen van tienerwerk.”

Boekgegevens

Liefde en leiding. Tienerwerk in de kerk, Steven Middelkoop; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2014; ISBN 978 90 336 09978; 158 blz.; € 9,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen